ਜੁਲਫ਼ੀਆ ਖ਼ਾਨਮ
ਜੁਲਫ਼ੀਆ (ਸਿਰਿਲਿਕ ਵਿੱਚ: Зульфия, ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਜੁਲਫ਼ੀਆ ਇਸਰੋਇਲੋਵਾ, 14 ਮਾਰਚ 1915–23 ਅਗਸਤ 1996,[1] ਤਾਸਕੰਦ) ਇੱਕ ਉਜਬੇਕ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਨਾਂ 'ਜੁਲਫ਼ੀਆ' ਦਾ ਸਰੋਤ ਗ੍ਰੀਕ ਨਾਂ 'ਸੋਫੀਆ' ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ 'ਸਿਆਣਪ' ਹੈ। ਜੁਲਫ਼ੀਆ ਤਾਸ਼ਕੰਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰੀਗਰ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ ਉਜ਼ਬੇਕ ਅਖਬਾਰ ਇਸ਼ਚੀ (Ishchi) ਵਿੱਚ 17 ਜੁਲਾਈ 1931 ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ।
ਜੁਲਫ਼ੀਆ ਖ਼ਾਨਮ |
|---|
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਜ਼ੁਲਫ਼ੀਆ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ "ਜ਼ੁਲਫ" ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ "ਇੱਕ ਘੁੰਗਰਾਲੀ ਲੱਟ" ਹੈ ਅਤੇ “(ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ) ਬ੍ਰਹਮ ਰਹੱਸ ਭਗਤ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2][3]
ਜ਼ੁਲਫੀਆ ਦਾ ਜਨਮ ਤਾਸ਼ਕਾਂਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮਹੱਲਾ ਡਰਗੇਜ ਵਿੱਚ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਕਥਾਵਾਂ ਗਾਉਂਦੀ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ
ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ 17 ਜੁਲਾਈ 1931 ਨੂੰ ਉਜ਼ਬੇਕ ਅਖਬਾਰ ਈਸ਼ਚੀ (ਦਿ ਵਰਕਰ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ (ਹਯੋਟ ਵਰਾਕਲਾਰੀ, "ਪੇਜ ਆਫ ਲਾਈਫ") 1932 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਸ਼ਾਂਤਵਾਦੀ ਰਚਨਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਔਰਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਲਿਖਿਆ।
1938 ਤੋਂ, ਜ਼ੁਲਫੀਆ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ-ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ। ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੀਡੀਆ ਲਈ ਲੀਡਰ ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ ਰਹੀ। 1944 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਾਦਸੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਹਾਮਿਦ ਓਲੀਮਜੋਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਈ ਕਾਰਜ ਅਰਪਣ ਕੀਤੇ। 1953 ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਸੌਦਾਤ ਰਸਾਲੇ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਵੀ ਬਣ ਗਈ। 1956 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਸੋਨਤਵੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਫ਼ਦ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਨਸਟੈਂਟਿਨ ਸਾਈਮਨੋਵ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਲੇਖਕਾਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 1957 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕਾਹਿਰਾ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਆਈ-ਅਫਰੀਕੀ ਏਕਤਾ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਜ਼ੁਲਫੀਆ ਦਾ ਵਿਆਹ ਉਜ਼ਬੇਕ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਹਾਮਿਦ ਓਲੀਮਜੋਨ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 3 ਜੁਲਾਈ 1944 ਨੂੰ ਤਾਸ਼ਕੰਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ 34 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੀ।
ਮੌਤ ਸੋਧੋ
ਜ਼ੁਲਫ਼ੀਆ ਦੀ ਮੌਤ 81 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, 23 ਅਗਸਤ 1996 ਨੂੰ ਤਾਸ਼ਕੰਦ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
ਸਨਮਾਨ ਸੋਧੋ
1999 ਵਿੱਚ, ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਉਜ਼ਬੇਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਵਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਅਵਾਰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।[4] 1 ਮਾਰਚ, 2008 ਨੂੰ, ਤਾਸ਼ਕਾਂਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬੁੱਤ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[5]
ਇਨਾਮ ਸੋਧੋ
- ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੋਇਟ ਆਫ਼ ਉਜਬੇਕ ਐਸ.ਐਸ.ਆਰ. (1965)
- ਹੀਰੋ ਆਫ਼ ਸੋਸ਼ਿਓਲਿਸਟ ਲੇਬਰ (ਯੂ.ਐਸ.ਐਸ.ਆਰ.) (1984)
- ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਲੈਨਿਨ (1984)
- ਯੂ.ਐਸ.ਐਸ.ਆਰ. ਸਟੇਟ ਪ੍ਰਾਇਜ਼ ਇਨ ਲਿਟਰੇਚਰ ਐਂਡ ਆਰਟ (1976)
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ जुल्फिया ख़ानम - अमृता प्रीतम
- ↑ Steingass, F. A Comprehensive Persian-English Dictionary. pp. 619–620. Archived from the original on 10 ਜੂਨ 2016. Retrieved 20 ਮਾਰਚ 2015.
- ↑ "First name: Zulfia". Namepedia. Archived from the original on 2 ਅਪਰੈਲ 2015. Retrieved 20 ਮਾਰਚ 2015.
- ↑ "О ПОДДЕРЖКЕ ПРЕДЛОЖЕНИЙ ПО УЧРЕЖДЕНИЮ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ПРЕМИИ ИМЕНИ ЗУЛЬФИИ". lex.uz. Archived from the original on 14 ਜੁਲਾਈ 2015. Retrieved 15 ਸਤੰਬਰ 2015.
- ↑ "В Ташкенте открыт памятник Народной поэтессе Узбекистана Зульфие". uzreport.uz. Archived from the original on 26 ਨਵੰਬਰ 2015. Retrieved 15 ਸਤੰਬਰ 2015.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ
- Biography (Russian)