ਫ਼ਰਾਂਸਿਸ ਹੈਮਿਲਟਨ ਅਰਨੋਲਡ (ਜਨਮ 25 ਜੁਲਾਈ, 1956) ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਰਸਾਇਣਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਕੈਲਟੇਕ) ਵਿਖੇ ਕੈਮੀਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਬਾਇਓਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਬਾਇਓਕੈਮਿਸਟਰੀ ਦੀ ਲਿਨਸ ਪਾਲਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ। 2018 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਐਨਜ਼ਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸਿਤ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

ਮੁਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਅਰਨੋਲਡ ਜੋਸੇਫਾਈਨ ਇੰਮਾਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਵਿਲੀਅਮ ਹਾਵਰਡ ਅਰਨੋਲਡ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਵਿਲੀਅਮ ਹਾਵਰਡ ਅਰਨੋਲਡ ਦੀ ਪੋਤੀ ਹੈ।[1] ਉਹ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਪਿਟਸਬਰਗ ਉਪਨਗਰ ਐੱਜਵੁੱਡ, ਅਤੇ ਪਿਟਸਬਰਗ ਨੇਬਰਹੁਡ ਸ਼ੇਡੀਸਾਈਡ ਅਤੇ ਕਾਟੋ ਹਿੱਲ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਟੇਲਰ ਐਲਡਰਡਾਈਸ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ 1974 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।[2] ਇੱਕ ਹਾਈ ਸਕੂਲਰ ਹੋਣ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਉਸਨੇ ਵੀਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਲਿਫਟ ਲੈ ਲੈ ਕੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ, ਡੀ.ਸੀ. ਪਹੁੰਚੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਜੈਜ਼ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਕਾਕਟੇਲ ਵੇਟਰੈਸ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਕੈਬ ਡਰਾਈਵਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਸੀ।[3]

ਅਰਨੋਲਡ ਨੇ 1979 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮਕੈਨੀਕਲ ਅਤੇ ਏਰੋਸਪੇਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਬੀਐਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ ਸੌਰ ਊਰਜਾ ਖੋਜ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕੀਤਾ।[4] ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੇ ਕੋਰਸਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਸਨੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਰੂਸੀ ਅਤੇ ਇਟਾਲੀਅਨ ਦੀਆਂ ਕਲਾਸਾਂ ਵੀ ਲਾਈਆਂ ਅਤੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਜਾਂ ਸੀਈਓ ਬਣਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਡਵਾਂਸਡ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸੋਚਿਆ।[5] ਉਸਨੇ ਇਟਲੀ ਜਾ ਕੇ ਪਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਲਈ ਸੀ, ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ।[6] ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਵਾਪਸ ਆ ਕੇ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਦੇ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਧਿਐਨ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ - ਜਿਸ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਰੌਬਰਟ ਸੋਸਲੋ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਟਿਕਾਊ ਊਰਜਾ ਦੇ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਸ਼ਾ ਅਰਨੋਲਡ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਬਣਿਆ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Memorial Tributes. National Academies Press. September 26, 2017. doi:10.17226/24773. ISBN 978-0-309-45928-0.
  2. Guarino, Ben (October 3, 2018). "'Her work is incredible': Pittsburgh native Frances Arnold shares Nobel Prize in chemistry". Pittsburgh Post-Gazette.
  3. Kharif, Olga (March 15, 2012). "Frances Arnold's Directed Evolution". Bloomberg Businessweek. Retrieved September 1, 2012.
  4. "Princeton engineering alumna Frances Arnold wins Nobel Prize in Chemistry". Princeton University (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2018-10-04.
  5. Ouellette, Jennifer (2013-03-08). "The Director of Evolution". Slate (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). ISSN 1091-2339. Retrieved 2018-10-05.
  6. "Evolution Gets an Assist". Princeton Alumni Weekly (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2014-10-17. Retrieved 2018-10-05.