ਮਾਂਛੂ ਜਾਂ ਮਾਂਚੂ (ਮਾਂਛੂ: ᠮᠠᠨᠵᡠ, ਮਾਂਜੂ; ਚੀਨੀ: 满族, ਮਾਂਜੂ; ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Manchu) ਪੂਰਵੋੱਤਰੀ ਚੀਨ ਦਾ ਇੱਕ ਅਲਪ ਸੰਖਿਅਕ ਸਮੁਦਾਏ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਜੜੇ ਜਨਵਾਦੀ ਗਣਤੰਤਰ ਚੀਨ ਦੇ ਮੰਚੂਰਿਆ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਨ। 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਉੱਤੇ ਮਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੀ ਲੇਕਿਨ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਤਨ ਹੋ ਚਲਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਿੰਗ ਦੇ ਕੁੱਝ ਵਿਦਰੋਹੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਵਲੋਂ ਚੀਨ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸੰਨ 1644 ਵਲੋਂ ਆਪਣਾ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਚਲਾਇਆ, ਜੋ ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਕਹਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇੰਹੋਨੇ ਫਿਰ ਸੰਨ 1911 ਦੀ ਸ਼ਿਨਹ​ਈ ਕਰਾਂਤੀ ਤੱਕ ਸ਼ਾਸਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੇ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਗਣਤਾਂਤਰਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ।

ਇੱਕ ਮਾਂਛੂ ਜਵਾਨ ਆਦਮੀ

ਚੀਨੀ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਮਾਂਛੁ ਲੋਕ ਨਸਲ ਵਲੋਂ ਚੀਨੀ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਚੀਨ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਤੁਂਗੁਸੀਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਵੱਡੇ ਸਮੁਦਾਏ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਹਨ। ਤਿੰਨ ਸੌ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਾਂਸਕ੍ਰਿਤੀਕ ਸੰਪਰਕ ਵਲੋਂ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਧੁਨਿਕ ਮਾਂਛੁ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਚੀਨ ਦੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਸਮੁਦਾਏ ਦੇ ਬਹੁਤ ਤੌਰ - ਤਰੀਕੇ ਆਪਣਾ ਲਈਆਂ ਹਨ। ਜਿਆਦਾਤਰ ਮਾਂਛੁ ਲੋਕ ਹੁਣ ਮਾਂਛੁ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਂਛੁ ਨੂੰ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਹੁਣ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹੋ ਚਲੇ ਹਨ।[2] ਸੰਨ 2010 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮਾਂਛੂਆਂ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ 1 ਕਰੋੜ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਬੂਤੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਚੀਨ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਮੁਦਾਏ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ 100 ਕਰੋੜ ਦੀ ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. The Manchu Way: The Eight Banners and Ethnic Identity in Late Imperial China, Mark C. Elliott, Stanford University Press, 2001, ISBN 978-0-8047-4684-7, ... In 1644, the Manchus, a relatively unknown people inhabiting China's northeastern frontier, overthrew the Ming, Asia's mightiest rulers, and established the Qing dynasty ...
  2. China: a modern history, Michael Dillon, I.B.Tauris, 2010, ISBN 978-1-85043-582-2, ... However Manchu entered a period of decline and has virtually died out as a living language of China, even in the old Manchu lands of the northeast. A form of Manchu survives as the Xibo (Sibe) language ...