ਘਿਰਥ ਜੱਟ
ਘਿਰਥ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਘਿਰਥ, ਘ੍ਰਿਤ ਜਾਂ ਚੌਧਰੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਭਾਰਤੀ ਜਾਟ ਜਾਤੀ ਹੈ ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. [1]
ਘਿਰਥ ਜਾਟ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹੈ. ਘੇਰ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਅਤੇ ਚਾਂਗ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਭਾਈਚਾਰਾ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ [2]
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਇੱਕ ਦੰਤਕਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਹਿੰਦੂ ਦੇਵਤਾ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਖੌਤੀ ਅਖੌਤੀ ਵੱਲ ਮੁੜਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਘੀ ( ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਪਿਘਲੇ ਹੋਏ ਮੱਖਣ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ) ਵਿੱਚ. ਇਹ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕਿੱਤੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ. ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰ ਆਪਣੇ ਵੰਸ਼ ਨੂੰ ਘ੍ਰਿਤਾ ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਗਏ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਕੌਰਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਇਹ ਭਾਈਚਾਰਾ ਜਾਟ ਖੱਤਰੀਆਂ ਤੋਂ ਵੰਸ਼ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। [1]
ਐਚ.ਏ. ਰੋਜ਼ [1] ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਘਿਰਥ ਨੂੰ ਘਿਓ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਿਓ ਤੋਂ ਬਣਾਇਆ ਸੀ. ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਚੱਕਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਾਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚਾਂਗ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਘਿਰਥ ਪਹਾੜੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ। [3] ਹਿਮਾਚਲ ਦਾ ਜਾਟ ਕਬੀਲਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਅਣਜਾਣ ਹਨ। [4] ਘਿਰਥ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਘੀਟ ਅਰਥਾਤ ਘੀ, ਇਹ ਸਮਾਜ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜੱਟ ਹੈ ਜੋ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਸੀ 700 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਮਸ ਲਿਪਿਨ ਲਾਇਲ ਪੰਨਾ 640 ਤੇ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜਾਟ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਿਰਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਘਿਓ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੀ ਅਹਾਰੀ ਭਾਵ ਘਿਰਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਘਿਰਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਾਟਾਂ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [5] ਘਿਰਥ ਲੋਕ ਵੀ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਉਤਪਤੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ, ਜਾਟਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਸ਼ਿਵ ਤੋਂ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਜਾਟ (ਜੱਟ) ਭਰਾਵਾਂ ਵਾਂਗ, ਇਹ ਪਹਾੜੀ ਜਾਟ ਵੀ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਸਿਪਾਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ womenਰਤਾਂ ਦਾ ਜੱਟਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹ ਜੱਟਾਂ ਵਾਂਗ ਵਿਧਵਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਯਾਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੱਟ ਦੇ ਖੱਤਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਜੱਟ (ਜੱਟ) ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਕਬੀਲੇ #_ਜੱਟ_ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹਾਟੀ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਚਾਂਗ ਚਹੰਗ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਚਹੰਗ ਸ਼ਬਦ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚਾਹਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਜੱਟਾਂ ਦਾ ਗੋਤ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਾਹਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚਹਿਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। . [6] [7]
ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੂਹ
ਸੋਧੋਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਡੇਨਜ਼ਿਲ ਇਬੈਟਸਨ, ਆਪਣੀ ਪੰਜਾਬ ਜਾਟ ਜਾਤੀ (1916) ਵਿੱਚ, ਘੇਰਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਹੇਠਲੀ ਹਿਮਾਲਿਆਈ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਚਾਂਗ (ਜਾਂ ਚਾਂਗ) ਅਤੇ ਬਹੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ. [8] ਇੰਥਰੋਪੋਲੋਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆਜ਼ ਪੀਪਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਲੜੀ (1996) ਚਹੰਗ ਅਤੇ ਬਹੀ ਜਾਟਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆਂ ਦੇ ਉਪ-ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਚਹਿੰਗ ਅਤੇ ਬਹਿਟੀ ਜਾਟਾਂ ਸਮੇਤ ਘੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੋਰ ਪਛੜੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। [9] 1932 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਘਿਰਥ, ਚਾਹੰਗ, ਬਹਿ ਮਹਾਸਭਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਜਾਟ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। [10]
ਹਵਾਲਾ
ਸੋਧੋਗ੍ਰੰਥ -ਸੂਚੀ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 B R Sharma & A R Sankhyan 1996.
- ↑ A glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province By H.A. Rose Vol II/B, p.34
- ↑ A glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province By H.A. Rose Vol II/G',p.288
- ↑ A glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province By H.A. Rose Vol II/C, p.146,153
- ↑ A glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province By H.A. Rose Vol II/B, p.34
- ↑ An Inquiry Into the Ethnography of Afghanistan By H. W. Bellew, p.134,185
- ↑ A glossary of the Tribes and Castes of the Punjab and North-West Frontier Province By H.A. Rose Vol II/G,p.288
- ↑ Kumar Suresh Singh 2003.
- ↑ "Central List of OBCs". National Commission for Backward Classes. Retrieved 2 May 2018.
- ↑ Lalit Mohan (14 September 2016). "OBC committee members put up united front". The Tribune. Archived from the original on 26 ਜੂਨ 2018. Retrieved 17 ਅਕਤੂਬਰ 2021.