ਨਿਕੋਲੇ ਮਿਖੈਲੋਵਿਚ ਕਰਮਜ਼ੀਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Nikolay Mikhailovich Karamzin) ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਲੇਖਕ, ਕਵੀ, ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਅਤੇ ਆਲੋਚਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਰਸ਼ੀਅਨ ਸਟੇਟ, 12-ਖੰਡਾਂ ਵਾਲਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ, ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਕਰਮਜ਼ਿਨ ਦਾ ਜਨਮ ਜ਼ੇਮੇਂਸਕੋਏ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਸਿਮਬਿਰਸਕ ਨੇੜੇ ਮਿਖੈਲੋਵਕਾ (ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਰਾਮਜ਼ਿੰਕਾ ਪਿੰਡ, ਉਲਯਾਨੋਵਸਕ ਓਬਲਾਸਟ, ਰੂਸ) ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਕ ਹੋਰ ਸੰਸਕਰਣ ਮੌਜੂਦ ਹੈ ਕਿ ਉਹ 1765 ਵਿਚ ਓਰੇਨਬਰਗ ਗਵਰਨੋਰੇਟ (ਰੂਸ ਦੇ ਓਰੇਨਬਰਗ ਓਬਲਾਸਟ, ਅਜੋਕੀ ਪਿੰਡ ਪ੍ਰੀਓਬਰਜ਼ੈਂਕਾ ਪਿੰਡ) ਦੇ ਮਿਖੈਲੋਵਕਾ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਥੇ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਓਰੇਨਬਰਗ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਅਧਿਕਾਰਤ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵਿਵਾਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।[1][2][3] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਮਿਖਾਇਲ ਯੇਗੋਰੋਵਿਚ ਕਰਮਜਿਨ (1724—1783) ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਰਸ਼ੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਰਿਟਾਇਰਡ ਕਪਿਟਨ ਸੀ ਜੋ 1606 ਵਿੱਚ ਸੇਮੀਅਨ ਕਰਮਜ਼ਿਨ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਾਧਾਰਣ ਸਾਧਨਾਂ ਵਾਲੇ ਰੂਸੀ ਉੱਤਮ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਨਿਜ਼ਨੀ ਨੋਵਗੋਰੋਡ ਵਿੱਚ ਉੱਚ-ਅਹੁਦੇਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਨਕੋਲੇ ਦੇ ਦਾਦਾ ਯੇਗੋਰ ਕਰਮਜ਼ਿਨ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਇਕਟੇਰੀਨਾ ਅਕਸਾਕੋਵਾ ਨਾਲ ਸਰਗੇਈ ਅਕਸਾਕੋਵ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਪੁਰਾਣੇ ਅਕਸਕੋਵ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸਿਮਬਰਸਕ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।[4][5][6] ਪਹਿਲੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਮੁਤਾਬਿਕ ਕਰਮਜ਼ਿਨ 1534 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।[7]

ਨਿਕੋਲੇ ਨੂੰ ਸਵਿਸ-ਜਰਮਨ ਅਧਿਆਪਕ ਜੋਹਾਨ ਮੈਥੀਅਸ ਸ਼ੈਡੇਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮਾਸਕੋ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ; ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਕੁਝ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਰੂਸੀ ਕਵੀ ਇਵਾਨ ਦਮਿੱਤਰੀਵ ਨਾਲ ਜਾਣ ਪਛਾਣ ਕਰ ਲਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਲਿਆ। ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਿਮਬਰਸਕ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਜਿਥੇ ਉਹ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਜਦ ਤਕ ਮਾਸਕੋ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਮਿਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਥੇ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲੱਭਦਿਆਂ, ਉਸਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

1789 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ, ਜਰਮਨੀ, ਫਰਾਂਸ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ. ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ 'ਤੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਯਾਤਰੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੱਤਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ।

ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਾਈ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਫਿਲੌਲੋਜਿਸਟ ਵਜੋਂ ਸੋਧੋ

ਕਰਮਜਿਨ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਯੋ ਚਿੱਠੀ ਨੂੰ 175 ਦੇ ਬਾਅਦ ਰਸ਼ੀਅਨ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਚੱਲ ਰੂਪ that ਯੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਸੀ।[8] ਵਿਅੰਗਾਤਮਕ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਰੂਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਛਾਪੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ ਈ / ਈ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[9][10]

ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕਰਮਜਿਨ ਸੋਧੋ

ਕਰਮਜਿਨ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਦਿੱਖ ਨਹੀਂ ਆਈ, ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਸਿਲੀ ਤਤੀਸ਼ਚੇਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਯਤਨ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮੋਟਾ ਜਿਹਾ ਚਿੱਤਰ ਸੀ, ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਢਿੱਲਾ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀ ਸੱਚੀ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਬਿਨਾਂ। ਕਰਮਜ਼ਿਨ ਸਮੱਗਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਖੰਡਾਂ ਦੇ ਨੋਟ ਦਿਲਚਸਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਹਨ। ਸ਼ਾਇਦ ਕਰੀਮਜ਼ਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰੂਸੀ ਐਨੀਲਜ਼ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਗਲਤ ਗਲੋਸ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਹਵਾ ਲਈ ਸਿਰਫ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸਰ ਵਾਲਟਰ ਸਕਾਟ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੂਰੇ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਨਸਨੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਰਾਮਜ਼ੀਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ।

ਨੋਟ ਸੋਧੋ

  1. Mikhail Pogodin (1866). Nikolai Mikhailovich Karamzin. Based on Writings, Letters and Opinions. — Moscow: A. I. Mamontov Publishing, p. 1-3
  2. Albert Starchevsky (1849). Nikolai Mikhailovich Karamzin. — Saint Petersgurg: Karl Kray Publishing, p. 7—10
  3. Maria Andrianova. Where Was Karamzin Born? article by Komsomolskaya Pravda — Ulyanovsk, 14 April 2015 (in Russian)
  4. The Karamzins article from the Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, 1890–1907 (in Russian)
  5. Vitold Rummel, Vladimir Golubtsov (1886). Genealogical Collection of Russian Noble Families in 2 Volumes. Volume 1. — Saint Petersburg: A. S. Suvorin Publishing House, p. 363-367
  6. Chapter 18. The Aksakov (Oksakov) family from the Velvet Book, p. 181 (in Russian)
  7. Karamzin coat of arms by All-Russian Armorials of Noble Houses of the Russian Empire. Part 5, 22 October 1800 (in Russian)
  8. Hans Jensen, Sign, Symbol and Script (London: George Allen and Unwin Ltd, 1970), p. 499
  9. Еськова, Н. (2000). "ПРО БУКВУ Ё". Nauka i Zhizn (4).
  10. Еськова, Н. (2008). "И ЕЩЁ РАЗ О БУКВЕ Ё". Nauka i Zhizn (7).