ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਯੂਰਪੀ ਬੈਂਕ
ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਬੈਂਕ ਫਾਰ ਰੀਕੰਸਟ੍ਰਕਸ਼ਨ ਐਂਡ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ (ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ.) ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿੱਤੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ 1991 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਬਹੁਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਸੰਬੰਧੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਬੀ ਬਲਾਕ ਦੇ ਮੁਲਕਾਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸਦਾ ਕੇਂਦਰੀ ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਕੇਂਦਰੀ ਏਸ਼ੀਆ ਤੱਕ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹੋਰ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਵਿਕਾਸ ਬੈਂਕਾਂ ਵਾਂਗ, ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ (ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ, ਅਫਰੀਕਾ, ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ) ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ੇਅਰ ਧਾਰਕ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਧਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ, ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. 65 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਅਤੇ ਦੋ ਯੂਰਪੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਜਨਤਕ ਖੇਤਰ ਦੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਇਹ ਵਪਾਰਕ ਸਾਂਝੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਉਦਯੋਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ ਨੂੰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ (ਈ.ਆਈ.ਬੀ) ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਸਦੱਸ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਈਯੂ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ, ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਯੂਰਪ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬੈਂਕ (ਸੀਈਬੀ) ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਪ੍ਰੈਲ 1991 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 3 ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਅਤੇ ਦੋ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਸਥਾਨਾਂ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਨਿਵੇਸ਼ ਬੈਂਕ (ਈ.ਆਈ.ਬੀ.) ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਆਰਥਿਕ ਕਮਿਊਨਿਟੀ (ਈਈਸੀ, ਹੁਣ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ - ਈਯੂ) ਤੋਂ ਬਾਅਦ 40 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਨੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।[1]
ਮਿਸ਼ਨ ਸੋਧੋ
ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸਾਬਕਾ ਪੂਰਬੀ ਬਲਾਕ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਬੈਂਕਾਂ, ਉਦਯੋਗਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਜਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ "ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਫਾਈਨੈਂਸਿੰਗ" ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਨਤਕ ਮਾਲਕੀ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟਾਈਜੇਸ਼ਨ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਸੰਗਠਨ ਵੱਲੋਂ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਅਤੇ "ਨਗਰਪਾਲਿਕਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸੁਧਾਰ" ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2]
EBRD ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਉਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ "ਜਮਹੂਰੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ" ਹਨ। ਇਹ "ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਨਿਰੰਤਰ ਵਿਕਾਸ" ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ "ਰੱਖਿਆ-ਸਬੰਧਿਤ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ, ਤਮਾਕੂ ਉਦਯੋਗ, ਅਲਕੋਹਲ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥਾਂ ਅਤੇ ਇਕੱਲੇ ਜੂਏ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।"[3]
ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਸੋਧੋ
2015 ਵਿੱਚ, ਏ.ਆਰ.ਡੀ.ਡੀ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। 2015 ਵਿੱਚ ਕੁਲ ਨਿਵੇਸ਼ € 1,402.3 ਅਰਬ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੇ 75% ਵਧ ਗਿਆ ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ 2015 ਵਿੱਚ 790 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਰੋ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।[4]
ਵਿੱਤ ਸੋਧੋ
ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਰਜ਼ੇ ਅਤੇ ਇਕੁਇਟੀ ਫੰਡ, ਗਾਰੰਟੀ, ਲੀਜ਼ਿੰਗ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਵਪਾਰਕ ਵਿੱਤ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। 5% ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 25% ਤੱਕ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਅਤੇ € 5 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ € 230 ਮਿਲੀਅਨ ਤੱਕ ਦੀ ਸ਼ੇਅਰ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਛੋਟੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ "ਵਿੱਤੀ ਵਿਚੋਲੇਆਂ ਦੁਆਰਾ" ਸਿੱਧਿਆਂ ਸਿੱਧਿਆਂ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[5]
ਈ.ਬੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕਾਂ, ਮਾਈਕ੍ਰੋ ਵਪਾਰਕ ਬੈਂਕਾਂ, ਇਕਵਿਟੀ ਫੰਡ ਅਤੇ ਲੀਜ਼ਿੰਗ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ 10 ਲੱਖ ਛੋਟੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ।
EBRD ਫੰਡਿੰਗ ਲਈ ਯੋਗ ਹੋਣ ਲਈ, "ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਓਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ EBRD ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਪਾਰਕ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਨ, ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਪ੍ਰਾਯੋਜਕ ਵਿੱਚ ਨਕਦ ਜਾਂ ਇਨ-ਨਕਦ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਸਥਾਨਕ ਅਰਥਚਾਰੇ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।"
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "The European Bank for Reconstruction and Development". Overseas Development Institut briefing paper. Overseas Development Institute. n.d. Archived from the original on 15 ਮਈ 2012. Retrieved 28 June 2011.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Russell, Muir,; Joseph, Soba, (1 October 1995). "State-Owned Enterprise Restructuring: Better Performance Through the Corporate Structure and Competition". Retrieved 17 August 2017.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help)CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ "About the EBRD" (PDF). EBRD. 2014-08-01. Archived from the original (PDF) on 2017-03-27. Retrieved 2017-03-26.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "EBRD investment in Central Asia reaches record €1.4 billion in 2015". ebrd.com. Retrieved 23 February 2016.
- ↑ "EBRD mulls taking part in Azeri IBA sale, eyes 2 percent GDP growth". Reuters. 2018-02-20. Retrieved 2018-02-20.