ਯਸ਼ੋਧਾ ਦੇਵੀ (1927-2004) ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜ  ਤੋਂ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਹ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 1953 ਵਿੱਚ ਬਾਂਸਵਾੜਾ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ 63.75 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਾਬਕਾ ਵਿਧਾਇਕ ਨੂੰ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਕੇ ਉਪ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾਕੇ, ਚਾਰ ਮਹਿਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਚੋਣ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜੀਆਂ ਸਨ।[1]

ਯਸ਼ੋਦਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 1927 ਵਿਚ ਉਜੈਨ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬਨਾਸਥਲੀ ਵਿਦਿਆਪੀਠ ਅਤੇ ਭੀਲ ਆਸ਼ਰਮ, ਬਮਾਨੀਆਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਬਣ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਅਖ਼ਲ ਹਿੰਦੂ ਵਨਵਾਸੀ ਮਹਿਲਾ ਪੰਚਾਇਤ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਸੀ।

ਅਪ੍ਰੈਲ 2003 ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ 'ਆਦਰਸ਼ ਨਾਰੀ' ਦਾ ਭੈਰੋਂ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਵਲੋਂ ਖ਼ਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 3 ਜਨਵਰੀ 2004 ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਕ ਹੋਰ ਔਰਤ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਮਲਾ ਬੇਨੀਵਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, 1952 ਤੋਂ 1957 ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ।[2]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Vijayvergiya, Jagdish (1 ਦਸੰਬਰ 2013). "Rajasthan polls: When Yashoda Devi stood for all women in Rajasthan as an 'Adarsh' politician". DNA. Retrieved 10 ਅਪਰੈਲ 2015.
  2. Puri, Shashi Lata (1978). Legislative Elite in an Indian State: A Case Study of Rajasthan. Abhinav Publications. p. 38. ISBN 978-8-17017-077-8.