ਸੰਯੋਜਨ (ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ)
ਸੰਯੋਜਨ (Conjuction), ਤਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਗ੍ਰਹਿ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਸਿੱਧੀ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1]
ਸੰਯੋਜਨ ਦਾ ਖਗੋਲੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ơ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਹਸਤਲਿਪੀ ਵਿੱਚ 
ਅਤੇ ਯੂਨਿਕੋਡ ਵਿੱਚ U + 260C ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਕ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੁਚੀ ਲਈ ਹੈ।
ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਦੇ ਔਸਤ ਗ੍ਰਹਿ-ਪਥ ਵੇਗ, ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਵੱਧਦੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਘਟਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਦੀ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਧਰਤੀ ਆਪਣੇ ਗ੍ਰਹਿ-ਪਥ ਉੱਤੇ ਮੰਗਲ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੇਜ ਚੱਲਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ ਤੇ ਮੰਗਲ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਹੋਕੇ ਗੁਜਰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸ਼ੁਕਰ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੁਕਰ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿ-ਪਥ ਵੇਗ ਧਰਤੀ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਸਾਪੇਖ ਹਾਲਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਸੰਯੋਜਨ ਅਤੇ ਵਿਮੁਖਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ।[1]
ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅਵਰ ਗ੍ਰਹਿ (ਬੁੱਧ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕਰ) ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਠੀਕ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਅਵਰ ਸੰਯੋਜਨ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਇੱਕ ਗ੍ਰਹਿ ਜੇਕਰ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਤਰਫ ਚਲਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਥਿਤੀ ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਸੰਯੋਜਨ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ।[1]
ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਗ੍ਰਿਹਾਂ (ਮੰਗਲ, ਬ੍ਰਹਸਪਤੀ, ਸ਼ਨੀ, ਯੂਰੇਨਸ ਅਤੇ ਨੇਪਚਿਊਨ) ਦੇ ਸੰਯੋਜਨ ਤਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਗ੍ਰਹਿ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸਾਪੇਖ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਤਰਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਉਲਟ, ਜਦੋਂ ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਗ੍ਰਹਿ ਧਰਤੀ ਦੀ ਤਰਫ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਦ ਸੰਯੋਜਨ ਨੂੰ ਵਿਮੁਖਤਾ ਦੇ ਰੁਪ ਵਿੱਚ ਨਿਰਦਿਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਯੋਜਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਤਦ ਉਹ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਮੁਖਤਾ ਉੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਪਸ਼ਟਤਾ ਸਰਬੋਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕੇਵਲ ਅਵਰ ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਵਰ ਅਤੇ ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਸੰਯੋਜਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਗ੍ਰਿਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਸੰਯੋਜਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਵਿਮੁਖਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਤਰਫ ਜਾਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਇਸ ਤਰਫ ਜਿੱਧਰ ਧਰਤੀ ਹੈ।[1]
ਜਦੋਂ ਬੁੱਧ ਜਾਂ ਸ਼ੁਕਰ ਗ੍ਰਹਿ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜਰਦੇ ਹਨ, ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਵੀ ਕਾਲੀ ਟਾਕੀ ਵਰਗੀ ਨਜ਼ਰ ਆਏ, ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੀ ਮੁਖਾਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਆਰਪਾਰ ਖਿਸਕਦੀ ਹੋਈ ਵਿਖਾਈ ਦੇਵੇ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਪਾਰਗਮਨ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ।