ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਅਟਾਮਿਕ ਆਰਬੀਟਲ ਇੱਕ ਗਣਿਤਕ ਫੰਕਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਕੀ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਜਾਂ ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੁ ਵਿੱਚ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਦੀ ਇੱਕ ਜੋੜੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[1] ਇਸ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਰਮਾਣੁ ਦੇ ਨਿਉਕਲੀਅਸ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਲੇਕਟਰਾਨ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਟਾਮਿਕ ਆਰਬੀਟਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਸਥਾਨ ਜਿੱਥੇ ਇਲੈਕਟਰੋਨ ਦੇਮੌਜੂਦ ਹੋਣ ਲਈ ਗਿਣਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਣਿਤ ਰੂਪ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2]

ਪਹਿਲੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਆਰਬੀਟਲਾਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਹਨ: 1s, 2s, 2px, 2py, and 2pz. ਦੋ ਰੰਗ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫ਼ੇਸ ਜਾਂ ਵੇਵ ਫੰਕਸ਼ਨ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗ੍ਰਾਫ਼ ψ(x, y, z)ਉਹ ਫੰਕਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਦੇ ਧੁਰੇ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ψ(x, y, z)2 ਦੀ ਲੰਮਾਈ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਲਈ ਫੰਕਸ਼ਨ ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਸੰਭਾਵੀ ਘਣਤਾ ​​ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਹੇਠਾਂ ਡੀ-ਔਰਬੇਟਲ ਦੇ ਗ੍ਰਾਫ ਵੇਖੋ।

ਇਕ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਇੱਕ ਅਟਾਮਿਕ ਆਰਬੀਟਲ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਕੁਆਂਟਮ ਨੰਬਰਾਂ n, , ਅਤੇ m ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸੈੱਟ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਦੀ ਊਰਜਾ, ਕੋਣ ਵਾਲੀ ਗਤੀ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੋਣਕ ਗਤੀ ਵੈਕਟਰ ਕੰਪੋਨੈਂਟ (ਚੁੰਬਕੀ ਕੁਆਂਟਮ ਨੰਬਰ) ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਆਰਬੀਟਲ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੋ ਇਲੈਕਟ੍ਰੌਨਸ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਹਰ ਇੱਕ ਆਪਣੇ ਅਲੱਗ ਸਪਿਨ ਕੁਆਂਟਮ ਨੰਬਰ s ਨਾਲ। ਸਧਾਰਨ ਨਾਵਾਂ,ਐਸ ਆਰਬੀਟਲ, ਪੀ ਆਰਬੀਟਲ, ਡੀ ਆਰਬੀਟਲ ਅਤੇ ਐਫ ਆਰਬੀਟਲ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਕੋਣ ਵਾਲੀ ਗਤੀ ਨੰਬਰ = 0, 1, 2 ਅਤੇ 3 ਦੇ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, n ਦੇ ਮੁੱਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਪ੍ਰਮਾਣੂਆਂ ਦੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨ ਸੰਰਚਨਾ ਨੂੰ ਵਰਣਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Orchin, Milton; Macomber, Roger S.; Pinhas, Allan; Wilson, R. Marshall (2005). Atomic Orbital Theory (PDF).
  2. Daintith, J. (2004). Oxford Dictionary of Chemistry. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-860918-3.