ਅਤਰ
ਪਰਫਿਊਮ (ਇਤਰ ਜਾਂ ਅਤਰ ਵੀ ਕਹਿ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) (ਫਰਾਂਸੀਸੀ: ਪੈਰਾਫੁਮ) ਫ਼ਰਾਂਸੀਸੀ: parfum ਸੁਗੰਧਿਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੇਲ ਜਾਂ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ, ਫਿਕਸਿ਼ਟਸ ਅਤੇ ਸੌਲਵੈਂਟ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ, ਜਾਨਵਰ, ਭੋਜਨ, ਚੀਜ਼ਾਂ, ਅਤੇ ਜੀਵਤ-ਸਪੇਸ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਰਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੁਗੰਧ ਦੇਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਖੁਦਾਈਆਂ ਕੁਝ ਕੁ ਪੁਰਾਣੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਭਿਅਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। 19 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਆਧੁਨਿਕ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲੇ ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੈਨੀਲੀਨ ਜਾਂ ਕੌਮਾਰਨ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਸੰਵਾਦ ਦੁਆਰਾ ਅਦਰਸ਼ ਸੁਗੰਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਤਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕੁੱਝ ਹੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁਗੰਧਤਾਂ ਤੋਂ ਖੁਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋ
ਅਤਰ ਦਾ ਅਰਥ ਲਾਤੀਨੀ "ਪਰਫੁਮੈਅਰ" ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ "ਇਸ ਤੋਂ ਪੀਣਾ" ਪਰਫੂਮਰੀ, ਜਿਵੇਂ ਪਰਫਿਊਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਲਾ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਰੋਮੀਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ[1] ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਮਿਲਸੀਨੀਅਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਲੋਂਸ਼ੀਲ ਟੈਪਲਿਟ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤੇ ਸੁਗੰਧ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਕੈਮਿਸਟ ਵਿੱਚ ਤਪੂਤੀ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹੋਰ ਸੁਗੰਧਤਾਂ ਨਾਲ ਫੁੱਲਾਂ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਕੈਲਮੁਸ ਨੂੰ ਕੱਢਿਆ, ਫਿਰ ਫਿਲਟਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਓਂਵੇ ਹੀ ਵਾਪਸ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾਂ ਹੈ।.[2]
ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਇੰਦੂਸ ਸਭਿਅਤਾ (3300 ਈ. - 1300 ਬੀ.ਸੀ) ਵਿੱਚ ਅਤਰ ਅਤੇ ਸੁਗੰਧ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਇਤਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਡਿਸਟਿਲਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਆਯੁਰਵੈਦਿਕ ਪਾਠ ਚਰਕ ਸਹਿਤਾ ਅਤੇ ਸੁਸੁਤਰ ਸੰਤੁਤਾ[3] ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
2003[4] ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤੱਤਵ-ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪੌਰਗੋਸ, ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤਰ ਲੱਭੀ ਸੀ। ਪਰਫਿਊਮ ਦੀ ਤਾਰੀਖ 4000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੈ। 300 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਮੀਟਰ (3,230 ਵਰਗ ਫੁੱਟ) ਫੈਕਟਰੀ[4] ਦੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 60 ਸਟਾਈਲਜ਼, ਮਿਸ਼ਰਣਾਂ, ਫਿਨਲਾਂ ਅਤੇ ਅਤਰ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰਫਿਊਮਰੀ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਅਤੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਦਾਮ, ਧਾਲੀ, ਮਿਰਟਲ, ਕਨਫੀਰੀ ਰਾਈਨ, ਅਤੇ ਬਰਗਾਮੋਟ, ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਫੁੱਲ।[5]
9 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀ ਕੈਮਿਸਟ ਅਲ-ਕਿਂਦੀ (ਅਲਕੁੰਡਸ) ਨੇ ਪਰਫਿਊਮ ਅਤੇ ਡਿਸਟਿਲਸ਼ਨ ਦੇ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੁਗੰਧ ਵਾਲੇ ਤੇਲ, ਸੈਲਵਾਂ, ਸੁਗੰਧਿਤ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਅਦਾਇਗੀ ਜਾਂ ਮਹਿੰਗੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਲਈ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਕਵਾਨ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਅਰਾਮਬਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਜ਼-ਸਾਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਏਲਬੀਬੀਕ (ਜੋ ਅਜੇ ਵੀ ਅਰਬੀ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ[6][7]) ਲਈ 107 ਵਿਧੀਆਂ ਅਤੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [ਗ੍ਰੀਕ ἄμβιξ, "ਕੱਪ", "ਬੀਕਰ" ਤੋਂ[8][9]] ਸਿਨੀਸਿਯੁਸ ਦੁਆਰਾ ਚੌਥੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ )[10]।
ਫ਼ਾਰਸੀ ਦੇ ਕੈਮਿਸਟ ਇਬਨ ਸਿਨਾ (ਜੋ ਵੀ ਅਵੀਸੇਨਾ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ) ਨੇ [ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਤੇਲ ਕੱਢਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅੱਜ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਲਾਬ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ। ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਅਤੇ ਕੁਚਲੀਆ ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਜਾਂ ਪੱਤੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮਿਸ਼ਰਣ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਰੋਜ਼ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਨਾਜ਼ੁਕ ਸੀ ਅਤੇ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੋਵੇਂ ਕੱਚਾ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਡਿਸਟਿਲਨੇਸ਼ਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਅਤਰ ਮਹਿਕਮਾ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਕਾਸ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਮਿਸਟਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ।
ਸੁਗੰਧਤ ਦੀ ਕਲਾ 1221 ਤੋਂ ਪੱਛਮੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਟਲੀ ਦੇ ਫਲੋਰੈਂਸ, ਸਾਂਟਾ ਮਾਰੀਆ ਡੇਲ ਵਿਗੀ ਜਾਂ ਸਾਂਤਾ ਮਾਰੀਆ ਨਾਵਲਾ ਦੇ ਮੱਠ ਦੇ ਪਕਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਪੂਰਬ ਵਿਚ, ਹੰਗਰੀਜ਼ ਨੇ 1370 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਤਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈੱਥ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ 'ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਅਲਕੋਹਲ ਦੇ ਹੱਲ ਵਿੱਚ ਸੁਚੱਜੇ ਤੇਲ ਵਾਲੇ ਸੁੱਕੇ ਤੇਲ - ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਹੰਗਰੀ ਵਾਟਰ. ਰੀਨੇਸਤਾ ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਤੇ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕੈਥਰੀਨ ਡੀ ਮੈਡੀਸੀ (1519-1589), ਰੇਨੇ ਫਲੋਰੈਨਟੀਨ (ਰੇਨਾਟੋ ਆਈਲ ਫੋਰੇਨਟੀਨੋ) ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਮਸਤੀ, ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਇਤਾਲਵੀ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆ ਗਿਆ. ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਸੜਕ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਾਰਮੂਲੇ ਚੋਰੀ ਨਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਰੈਨੇ ਦੇ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ, ਫ਼ਰਾਂਸ ਛੇਤੀ ਹੀ ਅਤਰ ਅਤੇ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਯੂਰਪੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ। 14 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ, ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
16 ਵੀਂ ਅਤੇ 17 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਤਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮੀਰ ਦੁਆਰਾ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੁਗੰਧ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਨਤੀਜਾ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇਕਦੇ ਨਹੀਂ ਨਹਾਉਣਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਇਸ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਅਤਰ ਇੰਡਸਟਰੀ ਨੇ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ। 1693 ਵਿੱਚ, ਇਤਾਲਵੀ ਨਾਈ ਜੀਓਵਨੀ ਪਾਓਲੋ ਫੈਮਿਨੀਜ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਅਤਰ ਐਂਡਰਬੀਬੀਲਸ[11] ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਅਤਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ ਏ ਡੀ ਡੀ ਕੋਲੋਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਦੇ ਭਾਣਜੇ ਜੋਹਾਨ ਮਾਰੀਆ ਫ਼ਰਨੀਨਾ (ਜਿਓਵਨੀ ਮਾਰੀਆ ਫਾਰੀਨਾ) ਨੇ 1732 ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ।[12]
18 ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੱਕ, ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਗ੍ਰੈਸਿਸ ਖੇਤਰ, ਸਿਸਲੀ ਅਤੇ ਕੇਲਬ੍ਰਿਆ (ਇਟਲੀ ਵਿੱਚ) ਵਧੀਆਂ ਅਤਰ ਇੰਡਸਟਰੀ ਨੂੰ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਨਾਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਨ ਲਈ ਖੁਸ਼ਬੂਦਾਰ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਵੀ, ਇਟਲੀ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਯੂਰਪੀਅਨ ਅਤਰ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Strathern, Paul (2000). Mendeleyev's Dream – The Quest For the Elements. New York: Berkley Books. ISBN 0-425-18467-6.
- ↑ Levey, Martin (1973). Early Arabic Pharmacology: An Introduction Based on Ancient and Medieval Sources. Brill Archive. p. 9. ISBN 90-04-03796-9.
- ↑ A.K. Sharma; Seema Wahad; Raśmī Śrīvāstava (2010). Agriculture Diversification: Problems and Perspectives. I. K. International Pvt Ltd. p. 140.
- ↑ 4.0 4.1 Roach, John (29 March 2007). "Oldest Perfumes Found on "Aphrodite's Island"". Archived from the original on 12 October 2013. Retrieved 21 June 2014.
- ↑ "Ancient Perfumes Recreated, Put on Display in Rome". Fox News.
- ↑ al-Hassani, Woodcok and Saoud (2006) 1001 Inventions; Muslim Heritage in Our World, FSTC, p.22.
- ↑ M. Ullmann (1986), "AL-KĪMIYĀ", The Encyclopaedia of Islam, vol. 5 (2nd ed.), Brill, p. 111b
- ↑ E. Wiedemann; M. Plessner (1986), "AL-ANBĪḲ", The Encyclopaedia of Islam, vol. 1 (2nd ed.), Brill, p. 486a
- ↑ Henry George Liddell, ed. (1897), "ἄμβιξ", Greek-English Lexicon (8th ed.), Harper & Brothers, p. 73
- ↑ Marcellin Berthelot (1889), Introduction à l'étude de la chimie des anciens et du moyen âge, Steinheil, p. 164
- ↑ Compare: Pepe, Tracy (2000). So, What's All the Sniff About?: An In-Depth Plea for Sanity and Equal Rights for Your Sense of Smell, Our Most Neglected and Endangered Sense. So Whats all the Sniff about. p. 46. ISBN 9780968707609. Retrieved 2015-07-11.
In 1693 an Italian, Giovanni Paolo de Feminis created a fragrance called "Aqua Mirabilis". This fragrance was said to have therapeutic properties to aid with headaches and heart palpitations. It was designed as a non-gender aroma that would enhance one's mood.
- ↑ "A Brief History of Men's Cologne – Discover the History of Men's Fragrances-COLOGNE BLOG". COLOGNE BLOG. Archived from the original on 3 February 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)