ਅਰਨੈਸਟ ਵਾਲਟਨ
ਅਰਨੈਸਟ ਥੌਮਸ ਸਿਟਨਟਨ ਵਾਲਟਨ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Ernest Walton; 6 ਅਕਤੂਬਰ 1903 - 25 ਜੂਨ 1995) ਇੱਕ ਆਇਰਿਸ਼ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਨ ਅਤੇ ਜੋਹਨ ਕੌਕਕਰਾਫਟ ਨਾਲ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ "ਐਟਮ-ਸਮੈਸ਼ਿੰਗ" ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ, ਅਤੇ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨੇ ਆਰਟੀਫਿਸ਼ਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਟਮ ਵੰਡਿਆ।
ਅਰਨੈਸਟ ਵਾਲਟਨ | |
|---|---|
 ਅਰਨੈਸਟ ਵਾਲਟਨ | |
| ਜਨਮ | 6 October 1903 |
| ਮੌਤ | 25 ਜੂਨ 1995 (ਉਮਰ 91) |
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ
ਸੋਧੋਅਰਨੈਸਟ ਵਾਲਟਨ ਦਾ ਜਨਮ ਅਬਗੇਸਾਈਡ, ਡੰਗਰਵੈਨ, ਕਾਉਂਟੀ ਵਾਟਰਫੋਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਮੰਤਰੀ ਪਿਤਾ ਰੇਵ ਜੌਨ ਵਾਲਟਨ (1874-1936) ਅਤੇ ਅੰਨਾ ਸਿਨਟਨ (1874-1906) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹੀਂ ਦਿਨੀਂ ਇੱਕ ਆਮ ਪਾਦਰੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਹਰ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਰਨਸਟ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਰੱਥਕੇੇਲ, ਕਾਊਂਟੀ ਲਿਮੇਰਿਕ (ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ) ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਮੇ ਮੋਨਾਗਹਾਨ ਉਸ ਨੇ 1915 ਵਿੱਚ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਕਾਲਜ ਬੇਲਫਾਸਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਸਟ ਅਤੇ ਟਾਇਰਨ ਅਤੇ ਵੇਸਲੀ ਕਾਲਜ ਡਬਲਿਨ ਵਿੱਚ ਕਾਉਂਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਹਰਤ ਕੀਤੀ।
1922 ਵਿੱਚ, ਵਾਲਟਨ ਨੇ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਡਬਲਿਨ ਦੇ ਟਰਿਨਿਟੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਵਜ਼ੀਫ਼ੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ 1924 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਸਕਾਲਰ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 1 926 ਅਤੇ 1927 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਬੈਚੂਲਰ ਅਤੇ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਤ੍ਰਿਏਕ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਲਟਨ ਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਗਣਿਤ (ਸਭ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਇਨਾਮ) ਵਿੱਚ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 1924 ਵਿੱਚ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ 1851 ਦੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਲਈ ਰਾਇਲ ਕਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ 1851 ਦੀ ਰਿਸਰਚ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕੈਵੈਂਡੀਸ਼ ਲੈਬੋਰੇਟਰੀ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਰ ਅਰਨੇਸਟ ਰਦਰਫੋਰਡ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਕੈਲੀਬ੍ਰਿਜ ਦੇ ਟਰਮੀਨਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਉਸ ਵਕਤ ਕਾਵੈਂਡੀਸ਼ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੇ ਚਾਰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੰਜ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਲਟਨ ਅਤੇ ਜੌਨ ਕਾਕਕ੍ਰਫਟ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। 1931 ਤੱਕ ਵਾਲਟਨ ਨੂੰ ਐਚ.ਡੀ.ਐੱਫ. ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 1934 ਤੱਕ ਉਹ ਖੋਜਕਰਤਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ।
1930 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਵਾਲਟਨ ਅਤੇ ਜੌਨ ਕਾਕਕ੍ਰੌਫਟ ਨੇ ਇੱਕ ਉਪਕਰਣ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਵੋਲਟੇਜ ਟਿਊਬ (700 ਕਿਲਵੋਲਟਸ) ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੇਜ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਟਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਧਾਤ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਬਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਥਿਅਮ ਐਟਮ ਦੇ ਨਿਊਕਲੀ ਨੂੰ ਵੰਡਦਾ ਹੈ। ਲਿਥਿਅਮ ਨੂਕੇਲੀ ਦੇ ਵੰਡਣ ਨਾਲ ਹਿਲਿਅਮ ਨਿਊਕੇਲੀ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਢਾਂਚੇ ਬਾਰੇ ਤਜਰਬੇ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਸੀ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਰਦਰਫ਼ਰਡ, ਜਾਰਜ ਗਾਮੋ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਫਲ ਉਪਕਰਣ - ਕਣ-ਪ੍ਰਵੇਸ਼ਕ-ਅਧਾਰਤ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਿਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਕਕ੍੍ਰੋਟ-ਵਾਲਟਨ ਜਨਰੇਟਰ - ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਣ ਕਕਕ੍੍ਰੋਟ-ਵਾਲਟਨ ਜਨਰੇਟਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ। ਇਹ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਖੋਜ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ 1951 ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਾਲਟਨ ਅਤੇ ਕਾਕਕ੍ਰਾਫੌਫਟ ਨੂੰ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ।[2]
ਵਾਲਟਨ ਡਬਲਿਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਫਾਰ ਅਡਵਾਂਸਡ ਸਟਡੀਜ਼ ਨਾਲ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਈ, ਜੀ., ਸਕੂਲ ਆਫ ਕੋਸਿਕ ਫਿਜਿਕਸ ਦੇ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੀ ਕੌਂਸਿਲ ਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਕਾੱਮਿਕ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਜੌਨ ਜੇ. ਨੋਲਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਵਾਲਟਨ ਨੇ ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਅਤੇ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ 1960 ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਜੌਨ ਐਚ ਪੂਲ ਦੁਆਰਾ ਸਫ਼ਲ ਹੋਏ।[3][4]
ਪਰਿਵਾਰਕ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਅਰਨੈਸਟ ਵਾਲਟਨ ਨੇ 23 ਅਗਸਤ 1934 ਨੂੰ ਇੱਕ ਫਰੇਡਾ ਵਿਲਸਨ (1903-1983), ਇੱਕ ਆਇਰਿਸ਼ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਧੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚੇ ਸਨ: ਡਾ ਐਲਨ ਵਾਲਟਨ (ਕਾਲਜ ਲੈਕਚਰਾਰ ਫਿਜਿਕਸ, ਮੈਗਡੇਲੀਨ ਕਾਲਜ, ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ), ਮਿਸਜ਼ ਮਰੀਅਨ ਵੁਡਸ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਫਿਲਿਪ ਵਾਲਟਨ, ਅਪਲਾਈਡ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਗਾਲਵੇ, ਜੀਨ ਕਲਾਰਕ ਅਤੇ ਵਿਨੇਫਰੇਡ ਵਾਲਟਨ। ਉਹ ਵੇਸਲੇ ਕਾਲਜ, ਡਬਲਿਨ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।
ਸਨਮਾਨ
ਸੋਧੋਵਾਲਟਨ ਅਤੇ ਜੌਹਨ ਕਾਕਕ੍ਰੌਫਟ ਨੂੰ "ਇਤਹਾਸਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਐਨੀਮੇਟਿਕ ਕਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਰਮਾਣੂ ਨਿਵਾਸੀ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਉੱਤੇ ਕੰਮ" ਲਈ "ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬੇਲ ਪੁਰਸਕਾਰ" (1958 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ)।
ਵਾਲਟਨ ਅਤੇ ਕਾਕਕ੍ਰੌਫਟ ਨੇ 1938 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਦੀ ਰਾਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਹਿਊਜ਼ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ - ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1974 ਵਿੱਚ - ਵਾਲਟਨ ਨੇ ਕਈ ਆਈਰਿਸ਼, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਿਗਰੀਆਂ ਜਾਂ ਸਮਾਪਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ।
ਵਾਲਟਨ ਲਈ ਹੋਰ ਸਨਮਾਨ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਕਾਲਜ, ਬੇਲਫਾਸਟ ਵਿਖੇ ਵਾਲਟਨ ਬਿਲਡਿੰਗ, ਉਹ ਸਕੂਲ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਪੰਜ ਸਾਲ ਲਈ ਪਾਠਕ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰ ਪਲਾਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵੇਸਲੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਉਹ ਫਿਲਾਸਕਾਂ ਲਈ ਵਾਲਟਨ ਇਨਾਮ ਵੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤਕ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਗਵਰਨਰਜ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਰਹੇ ਅਤੇ ਮੈਥੋਡਿਸਟ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਨਾਂ ਦੇ ਇਨਾਮ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੂੰ ਏ ਲੈਵਲ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਟਰਫੋਰਡ ਵਿੱਚ ਵੋਲਟੋਨ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਇੱਕ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਹੈ।[5]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1851 Royal Commission Archives
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000A-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Dublin Institute for Advanced Studies: Council and Governing Boards as of 31/3/1953
- ↑ Dublin Institute for Advanced Studies: Council and Governing Boards as of 31/3/1947
- ↑ Walton scholarship, businessandleadership.com; accessed 4 June 2016.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.