ਅਲੀ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ (ਰੂਸੀ: Али Феруз) ਇੱਕ ਉਜ਼ਬੇਕੀ ਰੂਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਲਿੰਗੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਨੋਵਾਯਾ ਗਾਜ਼ੇਤਾ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1]

ਅਲੀ ਫ਼ੇਰੂਜ਼
ਜਨਮ
ਖੁਦੋਵੇਰਦੀ ਨਰਮਾਤੋਵ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਰੂਸੀ ਫ਼ੇਡਰੇਸ਼ਨ (1986 ਤੋਂ), ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ (2004 ਤੋਂ)
ਪੇਸ਼ਾਪੱਤਰਕਾਰ

ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

ਅਲੀ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਬਚਪਨ ਰੂਸ ਦੇ ਅਲਤਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ। ਉਹ ਜਾਇਜ਼ ਸੰਗੂਨੀਅਸ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ' ਤੇ ਰਸ਼ੀਅਨ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ( ਪਹਿਲਾਂ ਯੂ.ਐਸ.ਐਸ.ਆਰ. ) ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਹੈ। ਉਹ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮਤਰੇਏ ਪਿਤਾ ਨਾਲ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣ ਗਿਆ।

2009 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਉਜ਼ਬੇਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਸਰਵਿਸ ਦੁਆਰਾ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਮੁਖਬਰ ਬਣਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਉਹ 2011 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵੱਸ ਗਿਆ।[2] ਉਸਨੇ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਅਕਤੂਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪਨਾਹ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[3]

2014 ਤੋਂ ਉਹ ਨੋਵਾਯਾ ਗਾਜ਼ੇਤਾ ਲਈ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਅਪਰਾਧਾਂ, ਪਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਐਲ.ਜੀ.ਬੀ.ਟੀ.ਕਿਉ. ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ (ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ) ਦੇ ਗਿਆਨ ਕਾਰਨ, ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।[4]

2 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸੇ ਦਿਨ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਸਮਨੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜੱਜ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਭੇਜਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।[5] ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਗਾਰਡਾਂ ਨੇ ਰੋਕ ਲਿਆ ਸੀ।[6] ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਯੂਰਪੀਅਨ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਅਲੀ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲੇ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਿਆਂ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਕੇਸ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।[7]

21 ਨਵੰਬਰ, 2017 ਨੂੰ ਬਾਸਮਨੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਨੂੰ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਰੂਬਲ ਦਾ ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੇਬਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਭੇਜਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ। ਉਜ਼ਬੇਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਈ.ਐਚ.ਸੀ.ਆਰ.ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੇਸ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।[8]

ਅਵਾਰਡ

ਸੋਧੋ

2017 ਵਿੱਚ ਆਂਦਰੇਈ ਸਖਾਰੋਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ੇਰੂਜ਼ ਨੂੰ 'ਅਵਾਰਡ ਆਫ ਕਰੇਜ' ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[9]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. "Court proceeds Novaya Gazeta journalist for deportation to Uzbekistan". fergananews.com. Retrieved 2017-08-03.
  2. "Moscow Court Orders Novaya Gazeta Reporter's Deportation To Uzbekistan". Radio Liberty. Retrieved 2017-08-03.
  3. "Moscow Court Rules Against Gay Uzbek Journalist's Asylum Claim". The Moscow Times. 2017-10-20.
  4. "Pitka -- ih professiya". Novaya Gazeta. 2017-12-03. Retrieved 2017-12-06.
  5. ""Novaya gazeta" jurnalisti O'zbekistonga ekstraditsiya qilinadi". BBC. 2017-08-02. Retrieved 2017-08-03.
  6. "Infamous journalist Ali Feruz facing deportation from Russia tries to commit suicide in court". Crime Russian. Archived from the original on 2017-08-02. Retrieved 2017-08-03. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. "Gay journalist appeals against Russian deportation order". CNN.com. Retrieved 2017-08-07.
  8. "Newspaper journalist fined for illegal work activity in Russia". RAPSI. Retrieved 2017-12-03.
  9. "Journalist in detention for deportation in Moscow awarded Order of Courage named after Andrei Sakharov - Ferghana Information agency, Moscow". enews.fergananews.com. Retrieved 2017-12-03.