ਅਲ-ਇਸਲਾਹ ( Urdu: الاصلاح )[1] ਖਾਕਸਰ ਲਹਿਰ ਦਾ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1934 ਵਿਚ ਲਹਿਰ ਦੇ ਬਾਨੀ ਅੱਲਾਮਾ ਮਸ਼ਰਕੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ ਗਈ।[2][3] ਇਸ ਨੂੰ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲਾਹੌਰ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਮਸ਼ਰਿਕੀ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੇਖ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜੋ ਖਾਕਸਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸਨ।[4][5]

Al-Islah
Al-Islah 1938's edition
ਕਿਸਮWeekly newspaper
ਫਾਰਮੈਟBroadsheet
ਸੰਸਥਾਪਕInayatullah Khan Mashriqi
ਸਥਾਪਨਾ1934; 90 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (1934)
ਭਾਸ਼ਾUrdu
Ceased publication1947 (1947)
ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰLahore, Pakistan

22 ਫਰਵਰੀ 1940 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਛਾਪੇਖਾਨੇ 'ਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਈਆਂ।[6] ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[7] ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਵਿਦਰੋਹ ਮਗਰੋਂ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲਹਿਰ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਲਿਖਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[8]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. The Indian Sun (2019-08-27). "His Majesty's Opponents: Allama Mashriqi & Subhas Chandra Bose". The Indian Sun. Retrieved 2020-07-21.
  2. "Punjab Government Shelves Plan to Build Allama Mashriqi Museum and Library". The News Now. 2020-07-21. Retrieved 2020-07-21.
  3. Yousaf, N. (2004). Pakistans Freedom & Allama Mashriqi: Statements, Letters, Chronology of Khaksar Tehrik (movement) Period : Mashriqis Birth to 1947. AMZ Publications. p. 61. ISBN 978-0-9760333-0-1. Retrieved 2020-07-21.
  4. Yousaf, N. (2005). Pakistan's Birth & Allama Mashraqi: Chronology & Statements, Period,1947-1963. AMZ Publications. p. 40. ISBN 978-0-9760333-4-9. Retrieved 2020-07-21.
  5. "(PDF) Digital Version of "Al-Islah" Weekly (1934-1947). Edited and Compiled by Nasim Yousaf - Nasim Yousaf". Academia.edu. Retrieved 2020-07-21.
  6. "The Khaksar Martyrs of March 1940". The Nation. 2016-03-19. Retrieved 2020-07-21.
  7. "Punjab Government Shelves Plan to Build Allama Mashriqi Museum and Library". The News Now. 2020-07-21. Retrieved 2020-07-21."Punjab Government Shelves Plan to Build Allama Mashriqi Museum and Library". The News Now. 21 July 2020. Retrieved 21 July 2020.
  8. ہمایوں, خالد (2015-12-27). "خاکسار تحریک الاصلاح کے آئینے میں". Daily Pakistan (in ਉਰਦੂ). Retrieved 2020-07-21.