ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹਾਇਕੂ
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹਾਇਕੂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨੀ ਹਾਇਕੂ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਹੈ।
ਸਮਕਾਲੀ ਹਾਇਕੂ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਲੇਕਿਨ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਕਵੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮੌਜੂਦਾ ਸ਼ੈਲੀ, ਸਰੂਪ, ਜਾਂ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ:
- 17 ਹਿੱਜਿਆਂ (ਸਿਲੇਬਲਸ) ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਸਤਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ;
- ਇੱਕ ਰੁੱਤ ਸੂਚਕ ਸ਼ਬਦ, ਕੀਗੋ (kigo) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ;
- ਦੋ ਬਿੰਬਾਂ ਦੀ ਅਪ੍ਰੋਖ ਤੁਲਨਾ ਲਈ ਕਟ ਜਾਂ ਕੀਰੇ (ਕਦੇ ਕਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸਰਾਮ ਚਿਹਨ) ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਾਇਕੂ ਜਾਪਾਨੀ ਹਾਇਕੂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ 5, 7 ਅਤੇ 5 ਓਨ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਪਾਲਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ,[1] ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛਪਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਹਾਇਕੂਆਂ ਦੀ ਠੇਠ ਲੰਮਾਈ 10 - 14 ਹਿੱਜੇ ਹੈ।[2][3] ਕੁੱਝ ਹਾਇਕੂ ਕਵੀ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਹਾਇਕੂ ਇੱਕ ਸਾਹ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ[4][5][6] ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਫੋਕਸ ਦੱਸਣ ਦੀ ਥਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ਉੱਤੇ ਹੋਵੇ।[7][8] ਹਾਇਕੂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਸੰਜਮੀ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸਣ ਦੀ ਥਾਂ[9] ਬਹੁਮੁਖੀ ਸ਼ਬਦ-ਚਿਤਰ ਰਚਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅਨੇਕਤਾ ਸਮਾਈ ਹੋਵੇ। ਮਾਤਸੂਓ ਬਾਸ਼ੋ ਦੇ ਕਥਨ ਅਨੁਸਾਰ, "ਉਹ ਹਾਇਕੂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦਾ ਸੱਤਰ ਤੋਂ ਅੱਸੀ ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰੇ ਅੱਛਾ ਹੈ। ਜੋ ਪੰਜਾਹ ਤੋਂ ਸੱਠ ਫ਼ੀਸਦੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖੁਮਾਰ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰਦਾ।"[10]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Shirane, Haruo. Love in the Four Seasons, in Acta Universitatis Carolinae, Orientalia Pragensia XV, 2005, p135
- ↑ Ross, Bruce; How to Haiku; Tuttle Publishing 2002 p.19 ISBN 0-8048-3232-3
- ↑ Gurga, Lee; Haiku - A Poet's Guide; Modern Haiku Press 2003 p.16 ISBN 0-9741894-0-5
- ↑ Spiess, Robert; Modern Haiku vol. XXXII No. 1 p. 57 "A haiku does not exceed a breath's length." ISSN 0026-7821
- ↑ Reichhold, Jane; Writing and Enjoying Haiku - A Hands-On Guide; Kodansha 2002 p.30 and p.75 ISBN 4-7700-2886-5
- ↑ Gurga, 2003, p.2 and p.15
- ↑ Reichhold, 2002 p.21
- ↑ Gurga, 2003 p.105
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-0000000D-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Yasuda. Kenneth. Haiku. Tuttle, 1957. p6
<ref> tag defined in <references> has no name attribute. | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |