ਆਇਨੂ ਲੋਕ
ਆਇਨੂ (ਜਾਪਾਨੀ: アイヌ) ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਪੂਰਵੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਵਸਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਜਨਜਾਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਹੋੱਕਾਇਡੋ ਟਾਪੂ, ਕੁਰਿਲ ਦਵੀਪਸਮੂਹ ਅਤੇ ਸਾਖਾਲਿਨ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ - ਨਾਲ ਇੰਹੋਨੇ ਜਾਪਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਕਰ ਲੈਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।[1] ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਵਲੋਂ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਠੀਕ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾ ਪਾਣਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਅਂਦਾਜਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ 25, 000 ਵਲੋਂ 2, 00, 000 ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਇਨੂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।[2]
ਆਇਨੂ ਲੋਕ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ
ਸੋਧੋਆਇਨੁਓਂ ਦਾ ਰੰਗ ਹੋਰ ਜਾਪਾਨੀਆਂ ਵਲੋਂ ਗੋਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਬਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ (ਪੁਰਾਣੇ ਜਮਾਣ ਵਿੱਚ ਆਇਨੂ ਪੁਰਖ ਅਕਸਰ ਘਨੀ ਦਾੜੀਆਂ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ)। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਲੋਂ ਕੁੱਝ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਦੇ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਯੂਰੋਪ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਹੈ। ਲੇਕਿਨ ਆਨੁਵੰਸ਼ਿਕੀ (ਯਾਨੀ ਜਨਟਿਕਸ) ਦੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਲੋਂ ਪਤਾ ਚਲਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੂਰੋਪੀ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ। ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਜਰਿਏ ਵਲੋਂ ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਡੀ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ, ਜੋ ਜਾਪਾਨ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੇਵਲ ਤੀੱਬਤ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅੰਡਮਾਨ ਦਵੀਪਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜਿਆਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।[3] ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਲੋਂਆਇਨੂਵਾਂਵਿੱਚ ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਵਾਇ, ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਡੀ, ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਏਮ7ਏ ਅਤੇ ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਸਮੂਹ ਜੀ1 ਮਿਲਦੇ ਹੈ।[3][4][5] ਇਹ ਸਾਰੇ ਪੂਰਵੀ ਏਸ਼ਿਆ, ਵਿਚਕਾਰ ਏਸ਼ਿਆ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜਵਾਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਿਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਅਤੇ ਮਾਤ੍ਰਵੰਸ਼ ਦੋਨਾਂ ਹੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਇਨੂ ਲੋਕ ਪੂਰਵੀ ਏਸ਼ਿਆ ਦੇ ਹੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।
ਭਾਸ਼ਾ
ਸੋਧੋਆਇਨੂਆਂ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਸਮੁਦਾਏ ਆਇਨੂ ਭਾਸ਼ਾਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਵੱਖਰਾਭਾਸ਼ਾਵਾਂਬੋਲਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਸਭਾਸ਼ਾਵਾਂਨੂੰ ਇੱਕ ਮੁਢਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਵਾਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ 100 ਵਲੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਲੋਕ ਆਇਨੂਭਾਸ਼ਾਵਾਂਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਇਨੂਭਾਸ਼ਾਵਾਂਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਲੁਪਤ ਹੋਣ ਦੇ ਬਹੁਤ ਕਰੀਬ ਹਨ।
ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ
ਸੋਧੋਹਿਕਾਇਤੀ ਆਇਨੂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਜਾਪਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਖ ਸੀ। ਪੁਰਖ ਇੱਕ ਉਮਰ ਦੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕਦੇ ਵੀ ਦਾੜੀ ਨਹੀਂ ਕੱਟਦੇ ਸਨ। ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦ ਦੋਨਾਂ ਆਪਣੇ ਬਾਲ ਕੰਧਾਂ ਤੱਕ ਲੰਬੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੁਲੀਆਂ ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਗੁਦਵਾਕਰ (ਯਾਨੀ ਟੈਟੂ ਕਰ ਦੇ) ਰੰਗਣੇ ਨੂੰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਦਾ ਰੂਪ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਰੰਗ ਭੂਰਜ ਦੀ ਛਾਲ ਜਲਾਕੇ ਮਿਲੀ ਕਾਲਿਖ ਵਲੋਂ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਖ ਏਲਮ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਛਾਲ ਦੇ ਰੇਸ਼ੋਂ ਵਲੋਂ ਬਣੇ ਵੱਡੇ ਲਪੇਟਣ ਵਾਲੇ ਚੋਗ਼ੇ ਪਾਓਂਦੇ ਸਨ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Encyclopedia of bilingualism and bilingual education, Volume 1997, Colin Baker, Sylvia Prys Jones
- ↑ Poisson, B. 2002, The Ainu of Japan, Lerner Publications, Minneapolis, p.5.
- ↑ 3.0 3.1 Tajima, Atsushi (2004). "Genetic origins of the Ainu inferred from combined DNA analyses of maternal and paternal lineages". Journal of Human Genetics. 49 (4): 187–193. doi:10.1007/s10038-004-0131-x. PMID 14997363.
{{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter:|month=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Tanaka, Masashi (2004). "Mitochondrial Genome Variation in Eastern Asia and the Peopling of Japan". Genome Research. 14 (10A): 1832–1850. doi:10.1101/gr.2286304. PMC 524407. PMID 15466285.
{{cite journal}}: Cite has empty unknown parameter:|month=(help); Unknown parameter|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - ↑ Noboru Adachi, Ken-ichi Shinoda, Kazuo Umetsu, and Hirofumi Matsumura, "Mitochondrial DNA Analysis of Jomon Skeletons From the Funadomari Site, Hokkaido, and Its Implication for the Origins of Native American," American Journal of Physical Anthropology 138:255–265 (2009)