ਇੰਦਰਾ ਨਾਥ
ਇੰਦਰਾ ਨਾਥ (ਜਨਮ 14 ਜਨਵਰੀ 1938), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਰੋਗ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ | ਮੈਡੀਕਲ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਮੁੱਖ ਯੋਗਦਾਨ ਮਨੁੱਖ ਵਿੱਚ ਇਮਿਊਨ ਗੈਰ-ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਾਰਜਾਂ, ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਕੋਹੜ ਵਿੱਚ ਨਸਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਲੇਪਰੋਸੀ ਬਾਇਸਿਲਸ ਦੀ ਕਾਰਗਰਤਾ ਲਈ ਮਾਰਕਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ | ਪ੍ਰੋ. ਨਾਥ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਮਯੂਨੋਲਾਜੀ (ਰੋਗ ), ਪੈਥੋਲੋਜੀ (ਬਿਮਾਰੀ), ਮੈਡੀਕਲ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (ਜੀਵ) ਅਤੇ ਸੰਚਾਰੀ ਰੋਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ |[1][2]
ਇੰਦਰਾ ਨਾਥ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 14 ਜਨਵਰੀ 1938 |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ | ਭਾਰਤ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਏ ਆਈ ਆਈ ਐਮ ਐਸ, ਦਿੱਲੀ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਇਮਯੂਨੋਲਾਜੀ ਖੋਜ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੋਹੜ ਖਾਤਮਾ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ,
ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਲੋਰੇਅਲ-ਯੂਨੈਸਕੋ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਵਰੂਪ ਭਟਨਾਗਰ ਪੁਰਸਕਾਰ |
| ਵਿਗਿਆਨਕ ਕਰੀਅਰ | |
| ਖੇਤਰ | ਇਮਯੂਨੋਲਾਜੀ |
| ਅਦਾਰੇ | ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਟਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸ , ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ, ਭਾਰਤ |
ਕਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਨਾਥ ਨੇ ਐਮ.ਬੀ.ਬੀ.ਐਸ. ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ( ਏਮਜ਼ ), ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ | ਉਹ ਯੂ ਕੇ ਵਿੱਚ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਸਪਤਾਲ ਸਿਖਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਮ ਡੀ (ਪੈਥਲੋਜੀ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਏਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ| 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 4.5 ਮਿਲੀਅਨ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੋਹੜ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ|[3]
1970 ਵਿੱਚ ਨਾਥ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਫਫੀਲਡ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਸੀ| ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਇਮਯੂਨੋਲਾਜੀ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਆਈ ਸੀ| ਉਸਨੇ ਲੰਦਨ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਰਿਸਰਚ, ਰਾਇਲ ਕਾਲਜ ਆਫ ਸਰਜਨਜ਼ ਅਤੇ ਡਾ ਆਰ ਜੇ ਡਬਲਿਊ ਰੀਸ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੌਨ ਟੁਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਛੂਤ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਹੜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ|
ਉਸਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਜ਼ਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ, ਪਰ ਉਹ ਆਪਣਾ ਦਿਮਾਗੀ ਨਿਕਾਸ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਹੋਰ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ| ਉਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ 3 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ| ਉਹ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਪਰਤ ਆਈ ਸੀ|[4]
ਉਸ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਨੇਚਰ ਮੈਡੀਸਿਨ ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, "ਫਿਰ ਵੀ, ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਦਾ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਦਿਲਚਸਪ ਸਮਾਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਖੋਜ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੇ ਹੋ|[4]
ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਏਮਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗਦਰਸ਼ਨ ਤਲਵਾੜ ਦੇ ਬਾਇਓ ਕੈਮੀਕਲ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਏ, ਜਿਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਮਯੂਨੋਲੋਜੀ ਖੋਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1980 ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੈਥੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਏਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਡਿਪਾਰਟਮੈਂਟ ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੌਜੀ (1986) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ. ਉਹ 1998 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਈ ਪਰ ਏਐਮਐਸਐਸਐਸਏ-ਐਸ.ਐਨ. ਬੋਸ ਰਿਸਰਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਏਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੀ ਰਹੀ.
ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਵੱਲੋਂ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਗਏ 100 ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ|[4]
ਉਸਨੇ ਪਾਇਰੇ ਅਤੇ ਮੈਰੀ ਕਯੂਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪੈਰਿਸ ਤੋਂ 2002 ਵਿੱਚ ਡੀ ਐਸ ਸੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ| ਉਸ ਨੂੰ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਏ ਆਈ ਐਮ ਐਸ ਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਡੀਨ ਅਤੇ ਬਲਿਊ ਪੀਟਰ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ (ਲੇਪਰਾ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ), ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ |
ਖੋਜ
ਸੋਧੋਉਸਦੀ ਰਿਸਰਚ ਮਨੁੱਖੀ ਕੋਹੜ ਵਿਚਲੇ ਸੈਲੂਲਰ ਇਮਿਊਨ ਪ੍ਰਤਿਕ੍ਰਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ| ਉਸ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕੋੜ੍ਹ ਦੇ ਰੋਗਾਣੂਆਂ ਦੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ|[5] ਉਸ ਕੋਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ 120 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਵਾਂ, ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ, ਰਾਏ / ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ| ਉਸ ਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਾਇਨੀਅਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਇਲਾਜ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਕੋਸ ਲਈ ਵੈਕਸੀਨਾਂ ਵੱਲ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਹਨ|
ਕੋੜ੍ਹ 'ਤੇ
ਸੋਧੋਭਾਰਤ ਦੇ ਸਟੇਟ ਟੀ.ਵੀ. ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਯੂਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ, ਇੰਦਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋੜ੍ਹ ਦਾ ਕਲੰਕ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ| ਉਸਨੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੋੜ੍ਹ ਬੱਗ ਨੂੰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚਲਾਕ ਬੱਗ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਿਰਫ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਜੀਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ| "ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ|" ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: " ਕੋੜ੍ਹ ਕੋਈ ਵੀ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ| ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ ਠੰਢ, ਫਲੂ ਆਦਿ ਵਧੇਰੇ ਛੂਤਕਾਰੀ ਹਨ||ਕੋੜ੍ਹ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵੱਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਅੰਦਰ ਦਖ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ | ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ| ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ," ਇਹ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਉਪਰ ਜੋ ਵਿਕਰਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਡਰਾਉਂਦੇ ਹਨ |[6]
1983 ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (ਡਬਲਯੂ ਐਚ ਓ) ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁ-ਦਵਾਈ ਇਲਾਜ (ਮਲਟੀ ਡਰੱਗ ਥੈਰੇਪੀ) ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ | ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ 1983 ਵਿੱਚ 57.8 / 10,000 ਦੀ ਪ੍ਰਚਲਨ ਦਰ ਵਿੱਚ 2005 ਦੇ ਅਖੀਰ ਤਕ 1 / 10,000 ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇਖੀ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਜਨ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਡਬਲਯੂ ਐਚ ਓ ਦੇ ਟੀਚੇ' ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ|[7] ਇੰਦਰਾ ਵਰਗੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਇਸ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਿਹਾ ਹੈ|
ਪੁਰਸਕਾਰ
ਸੋਧੋ| ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਾਂ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਸਾਲ | ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਾਂ ਸਨਮਾਨ ਦਾ ਨਾਮ | ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੰਸਥਾ |
|---|---|---|
| 2003 | ਸਿਲਵਰ ਬੈਨਰ | ਟਸੈਂਨੀ, ਇਟਲੀ |
| 2003 | ਚੈਵਾਲਿਅਰ ਔਰਡੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡਯੂ ਮੈਰੀਟ | ਫਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ |
| 2002 | ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ (ਏਸ਼ੀਆ ਪੈਸੀਫਿਕ) ਪੁਰਸਕਾਰ | ਲੌਰੀਅਲ ਯੂਨੇਸਕੋ |
| 1999 | ਪਦਮਾਸ਼੍ਰੀ[8] | ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ |
| 1995 | ਆਰ ਡੀ ਬਿਰਲਾ ਪੁਰਸਕਾਰ | |
| 1995 | ਕੋਚਰਨ ਰਿਸਰਚ ਪੁਰਸਕਾਰ | ਯੂਕੇ ਸਰਕਾਰ |
| 1994 | ਬਸੰਤੀ ਦੇਵੀ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਪੁਰਸਕਾਰ | ਆਈਸੀਐਮਆਰ |
| 1990 | ਓਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਸੀਨ ਪੁਰਸਕਾਰ | |
| 1988 | ਕਲੇਟਨ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਲੈਕਚਰ ਪੁਰਸਕਾਰ | |
| 1987 | ਪਹਿਲੀ ਨਿਤਿਆ ਆਨੰਦ ਐਂਡੋਮੈਂਟ ਲੇਕਚਰ ਪੁਰਸਕਾਰ | ਆਈ ਅਨ ਐਸ ਏ |
| 1984 | ਕਿਸ਼ਨਿਕਾ ਪੁਰਸਕਾਰ | ਆਈਸੀਐਮਆਰ |
| 1983 | ਸ਼ਾਂਤੀ ਰੂਪ ਭਟਨਾਗਰ ਪੁਰਸਕਾਰ | ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ |
| 1981 | ਜਮਾਲਾ ਟਰੱਸਟ | ਆਈਸੀਐਮਆਰ |
ਸਨਮਾਨ
ਸੋਧੋਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼,ਭਾਰਤ, ਇਲਾਹਾਬਾਦ (1988), ਇੰਡੀਅਨ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼, ਬੰਗਲੌਰ (1990),[9] ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਇੰਸ ਅਕਾਦਮੀ (ਆਈ ਅਨ ਐਸ ਏ: 1992),[10] ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼[11] (ਭਾਰਤ ) (1992), ਰਾਇਲ ਕਾਲਜ ਆਫ ਪੈਥੋਲੋਜੀ (1992) ਅਤੇ ਇਕਾਈ ਅਕੈਡਮੀਜ਼ ਫਾਰ ਦਿ ਡਿਵੈਲਪਿੰਗ ਵਰਲਡ ( ਟੀ.ਡੀ.ਏ.ਐੱਸ. ) (1995) ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ |ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਆਫ ਸਾਇੰਸਜ਼ (ਭਾਰਤ), ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੇ ਵਿੱਤ ਸਕੱਤਰ (1995-97), ਕੌਂਸਲ ਮੈਂਬਰ (1992-94, 1998-2006) ਅਤੇ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਟ (2001-03), ਕੈਬਨਿਟ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ, ਅਤੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨ, ਔਰਤਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ, ਭਾਰਤ (2003) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣੀ ਗਈ |
ਉਸਨੂੰ 1999 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ,[12] ਅਤੇ ਲੌਰੀਅਲ-ਯੂਨੇਸਕੋ ਐਵਾਰਡਸ ਫਾਰ ਵਿਮੈਨ ਇਨ ਸਾਇੰਸ 2002 ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਪੁਰਸਕਾਰ (ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰਣੀ ਵੇਖੋ)[13] ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ |[13]
ਹਿਲਾਫ਼ੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Indian Fellow - Indira Nath". Indian National Science Academy. Archived from the original on 16 ਦਸੰਬਰ 2019. Retrieved 10 March 2013.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Simply a class apart". The Hindu. 17 Mar 2002. Archived from the original on 15 ਅਕਤੂਬਰ 2005. Retrieved 11 March 2013.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "FAT". Archived from the original on 9 ਦਸੰਬਰ 2013. Retrieved 10 March 2013.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 4.0 4.1 4.2 Birmingham, Karen (2002-06-01). "Indira Nath". Nature Medicine (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 8: 545. doi:10.1038/nm0602-545. ISSN 1546-170X.
- ↑ "In Conversation - Interview with Dr. Indira Nath". Science Reporter (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 53 (6). June 2016. ISSN 0036-8512.
- ↑ Rajya Sabha TV (2014-02-14), Eureka with Indira Nath, retrieved 2019-02-16
- ↑ Rao, P. Narasimha; Suneetha, Sujai (2018). "Current Situation of Leprosy in India and its Future Implications". Indian Dermatology Online Journal. 9 (2): 83–89. doi:10.4103/idoj.IDOJ_282_17. ISSN 2229-5178. PMC 5885632. PMID 29644191.
{{cite journal}}: CS1 maint: unflagged free DOI (link) - ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Fellow Profile". Indian Academy of Sciences.
- ↑ The Year Book 2014 // Indian National Science Academy, New Delhi
- ↑ "List of Fellows - NAMS" (PDF). National Academy of Medical Sciences. 2016. Retrieved 19 March 2016.
- ↑ "Padma Awards Directory (1954–2009)" (PDF). Ministry of Home Affairs. Archived from the original (PDF) on 10 ਮਈ 2013. Retrieved 22 ਜੂਨ 2019.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) Archived 10 May 2013[Date mismatch] at the Wayback Machine. - ↑ 13.0 13.1 Philanthropy: Award & Fellowships, 2002 Archived 2013-03-02 at the Wayback Machine. L'Oréal.