ਉਸਤਾਦ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੁਲਾਰ
ਉਸਤਾਦ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 1913 ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕੁਲਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।[1]
ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਚਿਕਨਪੌਕਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 11 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੂੰ ਦੋਦਰ ਟਕਸਾਲ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ 15 ਸਾਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਕੀਰਤਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਤਰਨਤਾਰਨ ਚਲੇ ਗਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੰਡਿਤ ਨੱਥੂ ਰਾਮ ਜੀ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤੀ ਹੇਠ ਆ ਗਏ।
ਕੰਮ-ਕਾਜੀ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਤਰਨ ਤਾਰਨ ਵਿਖੇ ਠਹਿਰਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਬਰਨਾਲਾ, ਭਸੀਨ ਸਾਹੀਵਾਲ (ਪਹਿਲਾਂ ਮਿੰਟਗੁਮਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ), ਖੰਟ ਮਾਨਪੁਰ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖਪੁਰਾ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਸਬਿਆਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਗਿਆ।
ਉਸਨੇ 1973 ਤੋਂ 1979 ਤੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।
ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿਖਿਆਰਥੀ
ਸੋਧੋਉਸਤਾਦ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮੁਕੰਦ ਸਿੰਘ (ਮਰਹੂਮ ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ, ਭਾਈ ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਦੇ ਪਿਤਾ), ਭਾਈ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਧਨੌਲਾ (ਮਸਤੂਆਣਾ ਸਾਹਿਬ), ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਈ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ‘ਤਬਲਾ ਵਾਦਕ’, ਭਾਈ ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਸਾਰੋਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ। 1982 ਵਿਚ ਉਸਤਾਦ ਜੀ ਕੈਨੇਡਾ ਗਏ , ਉਸ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਈ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤਾਨ ਵੀ ਟੂਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਉਸਤਾਦ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਣ ਗਏ।
ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ
ਸੋਧੋਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ 3000 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸਿਖਾਇਆ। ਇਸ ਨੇਕ ਕਾਰਜ ਲਈ 10 ਫਰਵਰੀ 2018 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਕੇਂਦਰੀ ਸਿੱਖ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਲਗਾ ਕੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[2]
ਸੰਤਾਨ
ਸੋਧੋਉਸਤਾਦ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਹਨ; ਉਸਤਾਦ ਜੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਵੈਨਕੂਵਰ, ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸਦਾ ਦੂਜਾ ਪੁੱਤਰ, ਗੁਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਪਿੰਡ ਕੁਲਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਸਤਾਦ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੌਖੀਆਂ ਸ਼ਬਦ ਰੀਤਾਂ ਵਾਲਾ ‘ਗੁਰਮਤਿ ਸੰਗੀਤ ਸਾਗਰ’ ਕਿਤਾਬਚਾ[3] ਨਸ਼ਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਬੁੱਕ ਕਲੱਬ ਵੈਬਸਾਈਟ [4]ਤੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹੈ।ਨਵੇਂ ਕੀਰਤਨ ਸਿੱਖਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਰਚਨਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਯੂ ਟਿਊਬ ਤੇ ‘ਕੁਲਾਰ ਕੀਰਤਨ ਅਕੈਡਮੀ ’ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਗੀਤ ਕਿਰਤਾਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।[5]
ਮੌਤ
ਸੋਧੋਈ. ਸੰਨ 1983 ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੰਗੀਤ ਗਾਇਨ-ਵਾਦਨ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ।[3]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Ustad Jaswant Singh Kular (Teebar) – Kirtan Sewa" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-05-28.
- ↑ Editors, Sikh24 (2018-02-12). "Portraits of Raagis Bhai Hari Singh and Bhai Jaswant Singh Kular installed in Central Sikh Museum". Sikh24.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-05-28.
{{cite web}}:|last=has generic name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ 3.0 3.1 ਸਿੰਘ, ਹਰਕੀਰਤ (1959). ਗੁਰਮਤਿ ਸੰਗੀਤ ਸਾਗਰ ਭਾਗ- 1 ,ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕੁੰਜੀ. ਵੈਨਕੂਵਰ ,ਕੈਨੇਡਾ: ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਕੈਨੇਡਾ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਿੰਟਰ ਮਾਨ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਸਰੀ ਬਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ (604)594-0788 ਰਾਹੀਂ.
- ↑ Singh, Harkirat. "Gurmat Sangeet Sagar( Sikh Religious Music) , a beginners guide". sikhbookclub.com. Harkirat Singh of Canada. Retrieved 28 May 2022.
- ↑ "Kular Kirtan Academy - YouTube". www.youtube.com. Retrieved 2022-05-28.