ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 2017 ਦੇ ਦੰਗੇ
ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੰਗੇ ਪੰਚਕੁਲਾ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਰਾਜਧਾਨੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਏ।[1] ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 38 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਕਥਿਤ ਪੁਲਿਸ ਫਾਇਰਿੰਗ ਵਿੱਚ 32 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।[2] 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।[3][4]
ਪਿਛੋਕੜ
ਸੋਧੋ23 ਅਗਸਤ 2017 ਤੋਂ, ਹਰਿਆਣੇ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਾਲਾਬੰਦੀ ਰਹੀ ਕਿਉਂਕਿ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਦੇ 200,000 ਸਮਰਥਕ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।[5] 97 ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ. ਕੰਪਨੀਆਂ; 16 ਰੈਪਿਡ ਐਕਸ਼ਨ ਫੋਰਸ; 37 ਸ਼ਾਸਤਰ ਸੀਮਾ ਬਲ (ਐਸ ਐਸ ਬੀ); 12 ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਬਾਰਡਰ ਪੁਲਿਸ (ਆਈ.ਟੀ.ਬੀ.ਪੀ.) ਅਤੇ 21 ਸਰਹੱਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਫੋਰਸ (ਬੀਐਸਐਫ) ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਮੇਤ ਫੈਸਲੇ ਸਮੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਜੋਂ ਭਾਰੀ ਦਲ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੀ। ਹੋਰ 10 ਕੰਪਨੀਆਂ ਸਟੈਂਡਬਾਏ ਤੇ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[6]
ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈਟ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਗੰਗਾਨਗਰ (ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਨਮ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡ) ਵਿੱਚ 144 ਦੀ ਧਾਰਾ ਲਗਾਈ ਸੀ। ਪੰਚਕੂਲਾ ਦੇ ਕੁੱਝ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਇੱਕ ਸਾਵਧਾਨੀ ਰੇਖਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੀ.ਬੀ.ਆਈ. ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਰੀਬ 15 ਵਜੇ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੀਆਂ ਦੋ ਸਾਧਵੀਆਂ ਦੇ 2002 ਵਿੱਚ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ।
ਸਿੰਘ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਦੇ ਨਾਲ 100 ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਕਾਫਲੇ ਵਿੱਚ 250 ਕਿਲੋਮੀਟਰ (156 ਮੀਲ) ਦੂਰ ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਸੰਪਰਦਾਇ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ ਆ ਪੰਚਕੂਲਾ ਆ ਗਿਆ।[7] ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।[8] 28 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਜਾਣੀ ਸੀ।[6][9][10]
ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਮੰਦਰ ਕੰਟੋਨਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਕਮਾਨ ਦੇ ਹੈਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਨਿਆਇਕ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ।[11] ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਹਿੰਸਾ
ਸੋਧੋਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਵਾਹਨਾਂ, ਸਰਕਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ, ਪੈਟਰੋਲ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ, ਮੀਡੀਆ ਵੈਨਾਂ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ।[1][4][12] ਪੰਚਕੂਲਾ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਇੱਕ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ, ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਨੇ ਡੇਰਾ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਕਟਰ 3, ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੋਰ ਝੜਪਾਂ ਹੋਰ ਵਧ ਗਈਆਂ।[6]
ਇਕ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੋ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਮਲੋਟ ਅਤੇ ਬਲੂਆਣਾ) ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਆਨੰਦ ਵਿਹਾਰ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਰੇਵਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਦੋ ਖਾਲੀ ਰੇਲ ਕੋਚਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।[13] ਧਮਾਕੇਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦਗਰੂ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਅੱਗ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[9] ਦੰਗਾਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੀਡੀਆ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ' ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਮਾਨਸਾ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਆਮਦਨ ਕਰ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਅਤੇ ਦੋ ਪੁਲਿਸ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਰਨਾਲਾ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿੱਚ ਚੰਨਣਵਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਟੈਲੀਫੋਨ ਐਕਸਚੇਂਜ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।ਫਰੀਦਕੋਟ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ 7 ਲੋਕ ਝੜਪਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਾੜਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ 52 ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਾਪਰੀਆਂ ਹਨ।[14] ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 28 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਉੱਤਰੀ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕ ਬਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭੀੜ ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਨ।[15] ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਅਤੇ ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਡੇਰਾ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਨੇੜੇ ਭੀੜ ਨੂੰ ਖਿੰਡਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ, ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਤੋਪਾਂ ਅਤੇ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਕੀਤੀ।[7]
ਸ਼ਾਮ 7 ਵਜੇ (ਲੋਕਲ ਟਾਈਮ) ਤੱਕ, ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਘੱਟ ਗਈ।[10] ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਿੰਘ ਦੇ 10,000 ਸਮਰਥਕ ਡੇਰਾ ਹੈਡਕੁਆਟਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਰਹੇ, ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨੂੰ "ਸਟੈਂਡਬਾਏ" ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[16]
ਜਵਾਬ
ਸੋਧੋਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੰਚਕੂਲਾ, ਸਿਰਸਾ, ਕੈਥਲ, ਫਰੀਦਪੁਰ ਅਤੇ ਮਲੋਟ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਕਰਫਿਊ ਹੇਠ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ; ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀ ਸੀਮਾ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[17] ਲਗਭਗ 9:55 ਵਜੇ (ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ), ਪੰਜਾਬ ਦੇ 8 ਜਿਲ੍ਹਿਆਂ - ਮਾਨਸਾ, ਬਠਿੰਡਾ, ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ, ਫਰੀਦਕੋਟ, ਫਾਜ਼ਿਲਕਾ, ਪਟਿਆਲਾ, ਬਰਨਾਲਾ ਅਤੇ ਸੰਗਰੂਰ ਵਿੱਚ ਕਰਫ਼ਿਊ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਪੰਚਕੂਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਅਮਨ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰ ਸਕੇ।[11] ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਚਕੂਲਾ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ 6 ਕਾਲਮ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਦੋ ਕਾਲਮ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਦਕਿ, ਫੌਜੀ ਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਲਮ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 "Live updates: 28 dead, 250 injured as Dera chief conviction sets Haryana on fire". The Hindu. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "Families torn apart in Haryana violence". The Hindu. 27 August 2017. Retrieved 27 August 2017.
- ↑ "Baba behind bars, followers run riot". Times of India. 26 August 2017. Retrieved 26 August 2017.
- ↑ 4.0 4.1 "Violent Protests in India Turn Deadly After Guru's Rape Conviction". New York Times. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "Ram Rahim rape verdict LIVE: 29 killed; dera says 'we have been wronged'". Hindustan Times. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "Ram Rahim guilty of rape: What happened through the day". India Today. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ 7.0 7.1 "Violence erupts in India after guru is convicted of rape". The Financial Times. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ Swenson, Kyle (25 August 2017). "India's 'guru of bling' is convicted of raping two followers. After the verdict, deadly violence breaks out". Washington Post. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ 9.0 9.1 Sura, Ajay (25 August 2017). "Dera Sacha Sauda chief Gurmeet Ram Rahim found guilty of rape, taken into judicial custody". Times of India. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ 10.0 10.1 Singh, Amitoj (25 August 2017). "Ram Rahim Guilty Of Rape, 30 Reported Dead As Sect Erupts: 10 Facts". NDTV. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ 11.0 11.1 Safi, Michael (25 August 2017). "Ram Rahim Singh: deadly clashes follow Indian guru's rape conviction". The Guardian. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "Ram Rahim Singh's supporters riot after rape conviction". Al Jazeera. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "At least 28 dead in riots after Indian guru's rape conviction". Dawn (newspaper). 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ "Ram Rahim Singh rape case hearing highlights: Curfew may be imposed in Sirsa, army ready to 'give support'". Firstpost. 26 August 2017. Retrieved 26 August 2017.
- ↑ Bedi, Rahul (25 August 2017). "Twenty-eight dead as violence erupts among devotees of India's 'guru of bling' following rape conviction". The Telegraph. Retrieved 25 August 2017.
- ↑ McNaughton, Cathal (26 August 2017). "India detains hundreds, cancels more than 300 trains after deadly 'godman' protests". Reuters. Retrieved 26 August 2017.
- ↑ "India guru rape case: 12 die in unrest as Ram Rahim Singh convicted". BBC News. 25 August 2017. Retrieved 25 August 2017.