ਐਡੀਲੇਡ ਨੀਲਸਨ
ਲਿਲੀਅਨ ਐਡੀਲੇਡ ਨੀਲਸਨ (3 ਮਾਰਚ 1848 ਅਗਸਤ 1880), ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਐਨ ਬਰਾਊਨ, ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਟੇਜ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ।
ਲੀਲੀਅਨ ਐਡੀਲੇਡ ਨੀਲਸਨ | |
|---|---|
 | |
| ਜਨਮ | ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਐਨ ਬਰਾਊਨ 3 ਮਾਰਚ 1848 ਲੀਡਸ, ਇੰਗਲੈਂਡ |
| ਮੌਤ | 15 ਅਗਸਤ 1880 (ਉਮਰ 32) ਪੈਰਿਸ, ਫਰਾਂਸ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਅਭਿਨੇਤਰੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਫਿਲਿਪ ਹੈਨਰੀ ਲੀ (ਵਿਆਹ 1864; ਤਲਾਕ 1877) |
| Parent(s) | ਐਨ ਬਰਾਊਨ (ਮਾਂ) ਸੈਮੂਅਲ ਬਲਾਂਡ (ਪਿਤਾ) |
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋ
ਨੀਲਸਨ ਇੱਕ ਸੈਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਅਭਿਨੇਤਰੀ, ਐਨੀ ਬਰਾਊਨ ਦੀ ਧੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਯਾਰਕਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਵੈਸਟ ਰਾਈਡਿੰਗ ਵਿੱਚ 35 ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਸਕੁਏਅਰ ਲੀਡਜ਼ ਵਿਖੇ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਉਹ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਐਨੀ ਬਲੈਂਡ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੈਮੂਅਲ ਬਲੈਂਡ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਮਕੈਨਿਕ ਅਤੇ ਘਰ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ, ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸਕਾਈਪਟਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੁਇਸਲੇ, ਪੱਛਮੀ ਯਾਰਕਸ਼ਾਇਰ (ਲੀਡਸ ਦੇ ਨੇਡ਼ੇ) ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਰਸਰੀ ਨੌਕਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
ਸੋਧੋਜਦੋਂ ਉਹ ਲਗਭਗ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਨੀਲਸਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਘਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਲੰਡਨ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇੱਕ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਬੈਲੇ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਬਾਰੇ ਕਈ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਛਾਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਉਸ ਨੇ 30 ਨਵੰਬਰ 1864 ਨੂੰ ਸੇਂਟ ਮੈਰੀ ਚਰਚ ਸਰੀ ਵਿਖੇ ਲਿਲੀਅਨ ਐਡੀਲੇਡ ਲਿਜ਼ਨ ਨਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਸਟੋਕ ਬਰੂਅਰਨ, ਨੌਰਥੈਂਪਟਨਸ਼ਾਇਰ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਪਾਦਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਫਿਲਿਪ ਹੈਨਰੀ ਲੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।[1] 30 ਦਸੰਬਰ 1866 ਨੂੰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਚਰਚ, ਲੀਡਜ਼ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਬਾਲਗ ਬਪਤਿਸਮੇ ਤੇ (ਜਨਮ 3 ਮਾਰਚ 1848) ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਸਕੁਏਅਰ ਦੇ ਪਿਅਰੇ ਅਤੇ ਐਨੀ ਲਿਜ਼ਨ ਦੀ ਧੀ ਲਿਲੀਅਨ ਐਡੀਲੇਡ ਲਿਜ਼ਨ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਿਅਰੇ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਸੱਜਣ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
1865 ਦੀ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ, ਅਨੁਭਵੀ ਅਦਾਕਾਰ, ਜੌਨ ਰਾਈਡਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਿਦਾਇਤਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਸਾਰਾਹ ਥੋਰਨ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਰਾਇਲ (ਮਾਰਗੇਟ) ਵਿੱਚ ਨੌਸਿਖਿਅਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਿਖਲਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ।[2] 1865 ਵਿੱਚ, ਥੀਏਟਰ ਰਾਇਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦ ਹੰਚਬੈਕ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਆ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਾਤਰ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜੁਡ਼ਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ, ਉਸਨੇ ਲੰਡਨ ਅਤੇ ਸੂਬਾਈ ਥੀਏਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਲਿੰਡ, ਐਮੀ ਰੌਬਰਟ ਅਤੇ ਰੇਬੇਕਾ (ਇਨ ਇਵਾਨਹੋ ਬੀਟਰਿਸ, ਵਿਓਲਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ (ਇਨ ਮੇਜਰ ਫਾਰ ਮੇਜਰ) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਜੁਲਾਈ 1865 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਨਿਊ ਰਾਇਲਟੀ ਥੀਏਟਰ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਅਟ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਅਸਧਾਰਨ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਕੁਝ ਅਨੁਕੂਲ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ, ਅਤੇ ਉਹ ਅਦਾਕਾਰੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਉਹ 2 ਜੁਲਾਈ 1866 ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਸੇਸ ਥੀਏਟਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਵਾਟਸ ਫਿਲਿਪਸ ਦੁਆਰਾ ਦਿ ਹਿਊਗਨੋਟ ਕੈਪਟਨ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਨੀਲਸਨ ਨੇ ਨਾਇਕਾ ਗੈਬਰੀਏਲ ਡੀ ਸੇਵਿੰਨੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਨਵੰਬਰ 1866 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ 'ਦ ਹਿਊਗਨੋਟ ਕੈਪਟਨ' ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਾਤਰ ਵਿਕਟੋਰੀਨ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈਆਂ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਨਾਟਕ ਅਡੈਲਫੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਲੌਸਟ ਇਨ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਨੈਲੀ ਆਰਮਰੋਇਡ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵੀ ਨਿਭਾਈ। ਫਿਲਿਪਸ ਉਸ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਸੀ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਲੋਚਕ ਜੋਸਫ ਨਾਈਟ ਅਤੇ ਨਾਟਕਕਾਰ ਜੌਹਨ ਵੈਸਟਲੈਂਡ ਮਾਰਸਟਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਕਰੀਅਰ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।
1868 ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗਾਤਮਕ ਯਾਤਰਾ ਸਟਾਰ ਬਣ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਰੋਜ਼ਾਲਿੰਡ, ਬੁਲਵਰ ਦੀ ਪੌਲੀਨ ਅਤੇ ਨੋਲਜ਼ ਦੀ ਜੂਲੀਆ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸਨੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਮੈਟਰੋਪੋਲੀਟਨ ਸਟਾਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਬਿਹਤਰ ਅਹੁਦੇ ਵੀ ਲਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਅਪਣਾਈਆਂ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਸੇਂਟ ਜੇਮਜ਼ ਹਾਲ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਗਾਇਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਗਾਇਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾਲ ਦੁਹਰਾਇਆ। ਲੰਡਨ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥੀਏਟਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਕੁਝ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਉਹ ਸਨਃ ਡਾ. ਮਾਰਸਟਨ ਦੀ ਲਾਈਫ ਫਾਰ ਲਾਈਫ ਵਿੱਚ ਲਿਲੀਅਨ, ਜੋਹਨ ਆਕਸੇਨਫੋਰਡ ਅਤੇ ਹੋਰੇਸ ਵਿਗਨ ਅਤੇ ਮੈਰੀ ਬੇਲਟਨ ਦੁਆਰਾ ਅੰਕਲ ਡਿਕ ਦੀ ਡਾਰਲਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਈਫ ਚੇਜ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਸੰਨ 1870 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਸਰ ਵਾਲਟਰ ਸਕੌਟ ਦੇ ਨਾਵਲ ਕੇਨਿਲਵਰਥ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਇੱਕ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਐਮੀ ਰੌਬਸਾਰਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੱਖ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸੰਨ 1871 ਵਿੱਚ ਸਰ ਵਾਲਟਰ ਸਕਾਟ ਦੇ ਇਵਾਨਹੋ' ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਨਾਟਕ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸ ਨੇ ਰੇਬੇਕਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੰਚ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੇਜ
ਸੋਧੋ1872 ਤੱਕ ਉਹ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸਫਲ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਵਿਦਾਇਗੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਇੱਕ ਲਡ਼ੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਆ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਏਜੰਟ ਐਡਵਿਨ ਐੱਫ. ਡੀ. ਨਾਇਸ ਸੀ।[3] ਉਸ ਨੇ 18 ਨਵੰਬਰ 1872 ਨੂੰ ਬੂਥ ਥੀਏਟਰ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਜੂਲੀਅਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਮਰੀਕੀ ਆਲੋਚਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਥੀਏਟਰ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਇਆ ਸੀ।[4]
ਉਸ ਨੇ 1870 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਅਮਰੀਕੀ ਦੌਰੇ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਨੇ ਮਈ 1873 ਵਿੱਚ ਸਰ ਵਾਲਟਰ ਸਕਾਟ ਦੀ ਨਾਇਕਾ ਐਮੀ ਰੌਬਰਟ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਉਸੇ ਸਾਲ ਬਰੁਕਲਿਨ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਮੰਗਣੀ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੂਥ ਥੀਏਟਰ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੀ ਵਿਦਾਇਗੀ 2 ਮਈ 1874 ਨੂੰ ਹੋਈ। ਨੀਲਸਨ ਨੇ ਉਸ ਸਾਲ ਪਤਝਡ਼ ਵਿੱਚ ਲਾਇਸੀਅਮ ਵਿੱਚ ਮੰਗਣੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 14 ਮਈ 1877 ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਐਵੇਨਿਊ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੁਆਰਾ ਸਿੰਬਲੀਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅਮਰੀਕੀ ਮੰਚ 'ਤੇ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਬਲਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਦੌਲਤ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਹਿੱਸੇ ਨਿਭਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਤੋਂ ਜੂਲੀਅਟ, ਰੋਜ਼ਾਲਿੰਡ, ਵਿਓਲਾ, ਬੀਟਰਿਸ, ਇਮੋਗਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਾਬੇਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੇਖਕਾਂ ਤੋਂ ਐਮੀ ਰੌਬਰਟ, ਜੂਲੀਆ, ਪੌਲੀਨ ਅਤੇ ਲੇਡੀ ਟੀਜ਼ਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋ1877 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੋਂ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਦਾਕਾਰ ਐਡਵਰਡ ਕੰਪਟਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਥਿਤ ਵਿਆਹ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ "Adelaide Neilson papers". archives.nypl.org. Archived from the original on 6 September 2019. Retrieved 2021-06-26.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000009-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ "Edward F. De Nyse Dead," Brooklyn Daily Eagle (12 May 1896), p. 1.
- ↑ Odell, George C.D., Annals of the New York Stage, Volume IX, 1937, pp 255f