ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ

ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਦੇ ਮੈਸੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੀ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਝੀਲ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤ ਪਾਰਕ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਟਰਫਲਾਈ ਪਾਰਕ ਅਤੇ ਵਾਕ-ਥਰੂ ਪਿੰਜਰਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਹ ਪਿੰਜਰਾ ਭਾਰਤ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ 'ਵਾਕ-ਥਰੂ ਪਿੰਜਰਾ' ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ, ਕੁਦਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਖੇਤਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ ਦਾ ਕੁੱਲ ਰਕਬਾ 90 ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪਾਣੀ ਫੈਲਣ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ 55 ਹੈਕਟੇਅਰ ਹੈ, ਫੋਰਸ਼ੋਰ ਖੇਤਰ ਲਗਭਗ 35 ਹੈਕਟੇਅਰ ਮਾਪਦਾ ਹੈ। ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ ਮੈਸੂਰ ਚਿੜੀਆਘਰ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਦੇ ਹੈਂਠ ਹੈ। ਮੈਸੂਰ ਚਿੜੀਆਘਰ ਨੂੰ ਔਸਤਨ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਤਸ਼ਾਹੀਆਂ ਨੂੰ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ 50000. ਰੁਪਏ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਝੀਲ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਸਾਰੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਦੇ ਆਕਰਸ਼ਣ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਛੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਇਥੇ ਮਿਲਦੇ ਨੇ।

ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ
ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ
ਸਥਿਤੀ	ਮੈਸੂਰ, ਕਰਨਾਟਕ
ਗੁਣਕ	12°18′10″N 76°40′25″E
ਮੂਲ ਨਾਮ
Basin countries	ਭਾਰਤ

ਇਤਿਹਾਸ

ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ ਬਗਲੇ ਅਤੇ ਏਗਰੇਟ ਦੇ ਪਸੰਦੀਦਾ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਨੇੜਲੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਸੀਵਰੇਜ ਦਾ ਗੰਦਾ ਪਾਣੀ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਝੀਲ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ । ਇਸ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਝੀਲ ਵਿਚ ਜਲ-ਜੀਵਨ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੇ ਸਰੋਤ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਨਾਲ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਝੀਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ। <ref">Shankar Bennur. "Karanji lake breathes new life". Online Edition of the Deccan Herald, dated 2004-03-30. 2004, The Printers (Mysore) Private Ltd. Retrieved 2007-05-15.</ref>

ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਖੇਡਦੇ ਬੱਚੇ

ਬਟਰਫਲਾਈ ਪਾਰਕ ਲਈ ਪੁਲ

ਪੰਛੀ

ਇੱਥੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ ਗ੍ਰੇ ਪੈਲੀਕਨ, ਪੇਂਟਡ ਸਟੌਰਕ, ਆਈਬਿਸ, ਕੋਰਮੋਰੈਂਟ, ਈਗ੍ਰੇਟ, ਆਦਿ ਜੋ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਟਾਪੂਆਂ ਵਿੱਚ ਦਰਖਤਾਂ ਉੱਤੇ ਆਲ੍ਹਣੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ 147 ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਮੋਰ ਅਤੇ ਮੋਰ ਇੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਪੰਛੀ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੋਰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਹੈ। ਹੇਰੋਨਸ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਓਪਨ ਬਿਲ ਸਟੌਰਕਸ, ਈਗ੍ਰੇਟਸ, ਰੈੱਡ ਵਾਟਲ ਲੈਪਵਿੰਗ, ਸੈਂਡਪਾਈਪਰ, ਰੋਜ ਰਿੰਗਡ ਪੈਰਾਕੀਟ, ਬਲੈਕ ਡਰੋਂਗੋ, ਬ੍ਰਾਊਨ ਸ਼ਾਈਕ, ਰੈੱਡ-ਵਿਸਕਰਡ ਬੁਲਬੁਲ, ਬੂਟੇਡ ਵਾਰਬਲਰ, ਸਨਬਰਡ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਿਸ਼ ਵਾਰਬਲਰ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਥੇ ਦੇਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਪੰਛੀ ਦੇਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਵਰਗ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਕਰਸ਼ਣ।

ਕੁਦਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਖੇਤਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ

ਕੁਦਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ 20 ਮਈ 1995 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਉਦੇਸ਼ ਇਹ ਹਨ:

• ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਫੁੱਲਦਾਰ, ਜੀਵ-ਜੰਤੂ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣਾ
• ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਪੌਦਿਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਸੰਬੰਧੀ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣਾ।
• ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੇ ਪਹਿਲੂ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ-ਅਧਾਰਤ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ।
• ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨਾ।

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

• ਮੈਸੂਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਝੀਲਾਂ
• ਮੈਸੂਰ ਈਸਟ

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• ਮੈਸੂਰ ਕੁਦਰਤ | ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ Archived 2018-11-12 at the Wayback Machine.
• ਮੈਸੂਰ ਕੁਦਰਤ | ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ | ਪੰਛੀ ਚੈੱਕਲਿਸਟ Archived 2012-04-25 at the Wayback Machine.
• ਮੈਸੂਰ ਕੁਦਰਤ | ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ | ਬਟਰਫਲਾਈ ਚੈੱਕਲਿਸਟ Archived 2018-11-12 at the Wayback Machine.
• ਕਰਾਂਜੀ ਝੀਲ