ਕਿਰਨਮਾਲਾ (ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ-ਕਥਾ)
ਕਿਰਨਮਾਲਾ (ਬੰਗਾਲੀ : কিরণমালা) ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ-ਕਥਾ ਹੈ ਜੋ ਲੇਖਕ ਦਕਸ਼ਨਰੰਜਨ ਮਿੱਤਰ ਮਜੂਮਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਠਾਕੁਰਮਾਰ ਝੂਲੀ (ਬੰਗਾਲੀ: ঠাকুরমার ঝুলি ਸੰਕਲਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਬੰਗਾਲੀ ਲੋਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।
ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਆਰਨੇ-ਥੌਮਸਨ-ਉਥਰ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਟੇਲ ਟਾਈਪ ਏਟੀਯੂ 707, " ਦ ਥ੍ਰੀ ਗੋਲਡਨ ਚਿਲਡਰਨ " ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਇੱਕ ਔਰਤ ਇੱਕ ਰਾਜੇ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਜਾਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰੇਗੀ, ਪਰ ਉਸਦੇ ਈਰਖਾਲੂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਜਾਂ ਰਾਜੇ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਰਚਦੀਆਂ ਹਨ।[1]
ਅਨੁਵਾਦ ਸੋਧੋ
ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਲੇਖਕ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ ਬ੍ਰੈਡਲੇ ਬ੍ਰੈਡਲੇ-ਬਰਟ ਦੁਆਰਾ ਕਿਰੁਨਮਾਲਾ, ਜਾਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਵਜੋਂ ,[2] ਗੀਤਾ ਮਜੂਮਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕਿਰਨਮਾਲਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ;[3] ਅਤੇ ਸਯੰਤਾਨੀ ਦਾਸਗੁਪਤਾ ਦੁਆਰਾ ਕਿਰਨਮਾਲਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[4]
ਸੰਖੇਪ ਸੋਧੋ
ਰਾਜਾ ਰਾਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਜਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਸੁਣਨ ਲਈ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਘਰ ਦੇ ਕੋਲ ਰੁਕਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਤਿੰਨ ਭੈਣਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ: ਪਹਿਲੀ ਰਾਜੇ ਦੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਲ, ਦੂਜੀ ਸ਼ਾਹੀ ਰਸੋਈਏ ਨਾਲ, ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਖੁਦ ਰਾਜੇ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਮਾਂ ਬੀਤਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਵਾਨ ਰਾਣੀ ਜਨਮ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਆਪਣੀ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਤੋਂ ਈਰਖਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਰਾਣੀ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੀ ਵਾਰ, ਰਾਣੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਥਾਂ ਇੱਕ ਬਿੱਲੀ ਦੇ ਬੱਚੇ ਦੁਆਰਾ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇੱਕ ਗੁੱਡੀ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਚ ਕੇ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਇੱਕ ਦੁਸ਼ਟ ਔਰਤ ਹੈ, ਰਾਜੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗਧੇ 'ਤੇ ਬਿਠਾ ਕੇ ਮਹਿਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ।
ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਂਜ, ਹਰ ਵਾਰੀ ਨਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਹਰੇਕ ਘੜੇ ਨੂੰ ਲੱਭ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਲੜਕਿਆਂ ਦਾ ਨਾਂ ਅਰੁਣ ਅਤੇ ਬਰੁਣ (ਵਰੁਣ) ਅਤੇ ਲੜਕੀ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਰਨਮਾਲਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭੈਣ-ਭਰਾ ਸੜਕ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਤੂਫਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹਿਲ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ, ਇੱਕ ਫਕੀਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਹਿਲ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਧੀਆ ਨਿਵਾਸ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ "ਸੋਨੇ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਰੁੱਖ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀਰਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਰੁੱਖ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੱਤਰੀ ਲਈ ਇੱਕ ਛੱਤਰੀ ਲਈ ਭੇਜਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਮੋਤੀਆਂ ਦਾ ਬਣਿਆ ਜਾਲ" ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਿਰਫ ਕਿਰਨਮਾਲਾ ਦੇ ਦੁਖੀ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਸੋਨੇ ਦੇ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਾਅਵਤ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦੇਣ ਲਈ ਰਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।[5][6][7]
ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਸੋਧੋ
1979 ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਅਰੁਣ ਬਰੁਣ ਓ ਕਿਰਨਮਾਲਾ ਵੀ ਇਸੇ ਲੋਕ-ਕਥਾ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ।
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ Espinosa, Aurelio M. “Comparative Notes on New-Mexican and Mexican Spanish Folk-Tales.” In: The Journal of American Folklore 27, no. 104 (1914): 230. https://doi.org/10.2307/534598.
- ↑ Bradley-Birt, Francis Bradley; and Abanindranath Tagore. Bengal Fairy Tales. London: John Lane, 1920. pp. 162–167.
- ↑ Majumdar, Geeta. Folk Tales of Bengal. New Delhi: Sterling Publishers, 1960. pp. 35-51.
- ↑ DasGupta, Sayantani (1995). The Demon Slayers and Other Stories: Bengali Folk Tales. Interlink Books. pp. 62–74. ISBN 978-1-56656-156-3.
- ↑ Bradley-Birt, Francis Bradley; and Abanindranath Tagore. Bengal Fairy Tales. London: John Lane, 1920. pp. 162–167.
- ↑ Basu, Subrata. “Kiranmala”. In: Indian Literature 51, no. 6 (242) (2007): 111–17. http://www.jstor.org/stable/23347645.
- ↑ Flora, Giuseppe. “On Fairy Tales, Intellectuals and Nationalism in Bengal (1880-1920)”. In: Rivista Degli Studi Orientali 75 (2002): 65–69. http://www.jstor.org/stable/41913063.