ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਕੇਸ ਸਟੱਡੀ

ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਚ, ਇੱਕ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦਾ ਢੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਕੇਸ ਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ, ਡੂੰਘਾਈ ਅਤੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਂਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਦਵਾਈ ਦਾ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਡਾਕਟਰ ਇਲਾਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਫਰਮ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਕੇਸ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਲਗਭਗ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਕਾਈ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਆਂ, ਸੰਗਠਨਾਂ, ਘਟਨਾਵਾਂ, ਜਾਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ੳ

'ਕੇਸ ਸਟੱਡੀ ਰਿਸਰਚ' ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਮਾਨਵ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਕਲੀਨਿਕਲ ਸਾਇੰਸ, ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਵਿਗਿਆਨ ਤੱਕ ਦੇ ਕਈ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਹੈ।[1][2][3]

ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੇ ਢੰਗ

ਸੋਧੋ

ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਖੋਜ ਵਿਚ, ਚਾਰ ਆਮ ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[4][5] ਪਹਿਲਾਂ, ਕੇਸ ਸਟੱਡੀ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਦੀ "ਕੋਈ ਥਿੳਰੀ ਫਸਟ ਨਹੀਂ" ਕਿਸਮ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੈਥਲੀਨ ਐਮ. ਆਈਸਨਹਾਰਟ ਦੇ ਕਾਰਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ।[6] ਦੂਜੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖੋਜ ਡਿਜ਼ਾਇਨ "ਪਾੜੇ ਅਤੇ ਮੋਰੀ" ਬਾਰੇ ਹੈ, ਰੌਬਰਟ ਕੇ. ਯਿਨ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦਿਆਂ ਅਤੇ ਸਾਕਾਰਵਾਦੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣਾ।[2] ਇੱਕ ਤੀਸਰਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ "ਅਸਲੀਅਤ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਰਮਾਣ" ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਰਾਬਰਟ ਈ ਸਟੇਕ ਦੇ ਕੰਮ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[7] ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਖੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ "ਵਿਗਾੜ" ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਪਹੁੰਚ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਵਿਦਵਾਨ ਮਾਈਕਲ ਬੁਰਾਵੋ ਹੈ।[8] ਇਹ ਚਾਰ ਤਰੀਕੇ ਦੇ ਹਰ ਕਾਰਜ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਲੱਖਣ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੱਤ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਮਿਮਾਂਸਾ ਕਲਪਨਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਧੀਗਤ ਅੰਤਰ ਹਨ।

ਕੇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਢਾਂਚਾ

ਸੋਧੋ

ਸਤਨ, ਜਾਂ ਆਮ ਕੇਸ, ਅਕਸਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਕਾਰਣ ਦੀਆਂ ਸਪਸ਼ਟ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਿਸ਼ੇ ਚੁਣਨਾ ਵਧੇਰੇ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ, ਅਸਾਧਾਰਣ ਜਾਂ ਖ਼ਾਸਕਰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਏ ਹਾਲਤਾਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇੱਕ ਕੇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਜੋ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਘੱਟ ਹੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸੂਝ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਕੇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਖੋਜਕਰਤਾ ਇਸ ਲਈ ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਨਮੂਨੇ ਦੇ ਉਲਟ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਧਾਰਤ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਗੇ.[9] ਆੳਟਲਰ ਕੇਸ (ਜੋ ਕਿ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਜਾਂ ਅਟਪਿਕਲ ਹਨ) ਸੰਭਾਵਿਤ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਕੇਸ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਾਦਸਿਆਂ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਗੁਣਾਤਮਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਲਈ ਚੁਣੇ ਗਏ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[10] ਕੇਸ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰੁਚੀ ਜਾਂ ਇਸਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਕੇਸ ਚੁਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਦੀ ਚੋਣ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਡੂੰਘਾਈ ਗਿਆਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ; ਜਿੱਥੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਕੋਲ ਇਹ ਸਥਾਨਕ ਗਿਆਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਰਿਚਰਡ ਫੇਨੋ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਨੂੰ "ਭਿੱਜ ਕੇ ਭੜਕਾਉਣ" ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ,[11] ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਥਾਪਤੀ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਇਸ ਅਮੀਰ ਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਦੀਆਂ ਤਰਕਪੂਰਨ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਤਰਾਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਵੱਖਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

  1. ਮੁੱਖ ਕੇਸ
  2. ਬਾਹਰਲੇ ਕੇਸ
  3. ਸਥਾਨਕ ਗਿਆਨ ਦੇ ਕੇਸ

ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ (ਕੁੰਜੀ, ਬਾਹਰੀ, ਸਥਾਨਕ ਗਿਆਨ) ਦੀ ਵਿਸ਼ਾ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਸੰਦਰਭ ਦਾ ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ,ਢਾਂਚਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਵਿਸ਼ਾ "ਅਮਲੀ, ਇਤਿਹਾਸਕ ਏਕਤਾ" ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।[12] ਆਬਜੈਕਟ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਧਾਂਤਕ ਫੋਕਸ - ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਕਾਰੀ ਫਰੇਮ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇ ਕੋਈ ਖੋਜਕਰਤਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਫੋਕਸ ਵਜੋਂ ਕਮਿੳਨਿਸਟ ਪਸਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਯੂਐਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਕੋਰੀਅਨ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਾ, ਲੈਂਜ਼, ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਸਿਧਾਂਤਕ ਧਿਆਨ, ਉਦੇਸ਼, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ. ਵੇਖਿਆ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ।

ਕੇਸ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ ਉਦੇਸ਼ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਉਦੇਸ਼, ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਬਾਰੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਗੈਰੀ ਥੌਮਸ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਟਾਈਪੋਲੋਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ (ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਖੋਜਕਰਤਾ), ਫਿਰ ਪਹੁੰਚਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ (ਸਿਧਾਂਤ-ਟੈਸਟਿੰਗ, ਥਿੳਰੀ-ਬਿਲਡਿੰਗ ਜਾਂ ਉਦਾਹਰਣਕਾਰੀ), ਫਿਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਚੋਣ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨ ਇਕੱਲੇ ਜਾਂ ਬਹੁਪੱਖੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਕਲਪ ਹਨ ਕਿ ਅਧਿਐਨ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲਾ, ਸਨੈਪਸ਼ਾਟ ਜਾਂ ਡਾਇਕਰੌਨਿਕ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਆਲ੍ਹਣਾ, ਸਮਾਨਾਂਤਰ ਜਾਂ ਕ੍ਰਮਵਾਦੀ ਹੈ।[13]

ਕਿਸਮਾਂ

ਸੋਧੋ

ਲੋਕ -ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ:[14]

  1. ਲੀਨੀਅਰ,
  2. ਕਾਰਜ-ਅਧਾਰਤ,
  3. ਅਧਾਰਤ.

ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਸਧਾਰਨ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਈ ਸਬ-ਡਵੀਜਨਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰੇਕ ਰਿਵਾਇਤੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਾਂਚਕਰਤਾ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

  • ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦਾ ਅਧਿਐਨ. ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਵਰਣਨ ਯੋਗ ਅਧਿਐਨ ਹਨ। ਉਹ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਘਟਨਾ ਦੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਵਿਲੱਖਣ ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਅਣਜਾਣ ਨੂੰ ਜਾਣੂ ਕਰਾਉਣ ਅਤੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਵਿਚਲੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਆਮ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
  • ਪੜਚੋਲ (ਜਾਂ ਪਾਇਲਟ) ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ. ਇਹ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਨਡੇਨਡ ਕੇਸ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਡਲਾ ਕੰਮ ਮੁੱਖ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਾਪਣ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਮੁਡਲਾ ਘਾਟਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੁਡਲੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਯਕੀਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
  • ਸੰਚਤ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ. ਇਹ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਸਮੇਂ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੀਆਂ ਕਈ ਸਾਈਟਾਂ ਤੋਂ ਇਕੱਤਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਚਾਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਵੇਂ, ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ ਤੇ ਦੁਹਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਐਨਾਂ 'ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਖਰਚੇ ਜਾਂ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਏ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸਧਾਰਨਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ।
  • ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਉਦਾਹਰਣ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ. ਇਹ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਸਾਈਟਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਨੌਖੇ ਰੁਚੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਕਿ ਆਮਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਧਾਰਨ ਜਾਂ ਵਿਆਪਕ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਕਰਨ ਲਈ. ਇਹ ਢੰਗ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ

ਸੋਧੋ
 
ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਕ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ.

1870 ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਲੈਂਗਡੇਲ ਰਵਾਇਤੀ ਭਾਸ਼ਣ ਅਤੇ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਕਲਾਸੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਦਾ ਅਧਾਰ ਮੰਨਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1920 ਤਕ, ਇਹ ਪ੍ਰਥਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਵਾਦੀ ਵਿਦਵਤਾਵਾਦੀ ਪਹੁੰਚ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।[15]

ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੋਜ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਇੱਕ ਪਾਜ਼ੀਟਿਵਵਾਦੀ ਗਿਆਨ-ਵਿਗਿਆਨ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,[16] ਅਰਥਾਤ, ਹਕੀਕਤ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਉਦੇਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨੁਭਵ ਪ੍ਰਮਾਣ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੁਆਰਾ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਵਿਵਹਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਧਾਰਨ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਜੋ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਹਕੀਕਤ ਇੱਕ ਮੰਤਵ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦ, ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਬੰਧ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਭਦਾਇਕ ਅਧਾਰ ਹੈ ਇੱਕ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਮਾਗਮ।[17]

ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਜਾਂ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ, "ਸਰਬੋਤਮ ਅਭਿਆਸਾਂ" ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਜਾਂ ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਫਰਮ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।   ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਪਵਾਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ (ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਗਰੈਥਥਿੰਕ ਤੇ ਜੈਨਿਸ)[18]

ਇਤਿਹਾਸ

ਸੋਧੋ

ਫਰੈਡਰਿਕ ਲੇ ਪਲੇ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1829 ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੇਸ-ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਬਜਟ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਹੱਥਕੜੀ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।[19]

ਇਹਨਾਂ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਨਵੇਂ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਸਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਜ - ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਾਰਨੀ ਗਲੇਸਰ (1930-) ਅਤੇ ਐਂਸਲਮ ਸਟ੍ਰਾਸ (1916-1996) ਦੇ ਆਧਾਰ-ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ।

ਇਕ ਖੇਤਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਹੈ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਦਿਅਕ ਮੁਲਾਂਕਣ।[20]

ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ, ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਗਿਆਨ, ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਖੋਜ ਵਿੱਚ; ਇੱਕ ਪਹੁੰਚ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖਿਤਿਜੀ, ਲੰਬਕਾਰੀ ਅਤੇ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ਤੇ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਰਤੋਂ

ਸੋਧੋ

ਕੇਸਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਨੂੰ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਵਰਤਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਰਤਣ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਕੇਸ ਢੰਗ ਅਤੇ ਕੇਸਬੁੱਕ ਵਿਧੀਆਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੀਚਿੰਗ ਕੇਸ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੱਕ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੈਡੋਗੌਜੀਕਲ ਫਾਰਮੈਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਰਵਰਡ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਨ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਘੇ ਵਿਕਾਸਕਰਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।[21] ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਕੂਲ ਫੈਕਲਟੀ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਾਸ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਕਸਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤਿਰਿਕਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਬਿਆਨ, ਸਮਾਂ-ਰੇਖਾ, ਅਤੇ ਛੋਟੀਆਂ ਜੀਵਨੀਆਂ, ਅਕਸਰ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਣਾਂ ਵਜੋਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਮਲਟੀਮੀਡੀਆ ਪੂਰਕ (ਜਿਵੇਂ ਕੇਸ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿੳ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ) ਅਕਸਰ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਅਧਿਆਪਨ ਦੇ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਕੇਸ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਇਨ ਟੀਚਿੰਗ ਸਾਇੰਸ ਨੇ ਵੱਧ ਰਹੀ ਕੇਸ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਕਲਾਸ ਨੂੰ ਕਲਾਸਰੂਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕੋਰਸ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।[22][23]

ਕੇਸ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੇਸ ਪ੍ਰਤੀਯੋਗਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੈਕਕਿਨਸੀ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ, ਸੀਈਬੀ ਇੰਕ. ਅਤੇ ਬੋਸਟਨ ਕੰਸਲਟਿੰਗ ਗਰੁੱਪ ਵਰਗੇ ਸਲਾਹਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਫਰਮਾਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਦੀਆਂ ਇੰਟਰਵਿsਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਸ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੱਲ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[24]

ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ

ਸੋਧੋ
  • ਕਥਾ ਪ੍ਰਮਾਣ
  • ਕੇਸਬੁੱਕ ਵਿਧੀ
  • ਕੇਸ ਵਿਧੀ
  • ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕੇਸ ਅਧਿਐਨ
  • ਕੇਸ ਮੁਕਾਬਲਾ
  • ਕੇਸ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ
  • ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਬਾਲ ਨਿਗਰਾਨੀ
  • ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਕਾਉਂਟੀ ਬੰਦ-ਸਰਕਿਟ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. ↑ Mills, Albert J.; Durepos, Gabrielle; Wiebe, Elden, eds. (2010). Encyclopedia of Case Study Research. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. p. xxxi. ISBN 978-1-4129-5670-3.
  2. ↑ 2.0 2.1 Yin, Robert K. (2013). [[[:ਫਰਮਾ:GBurl]] Case Study Research: Design and Methods] (5th ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. ISBN 978-1-4833-2224-7. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  3. ↑ Rolls, Geoffrey (2005). Classic Case Studies in Psychology. Abingdon, England: Hodder Education.
  4. ↑ Ridder, Hans-Gerd (October 2017). "The theory contribution of case study research designs". Business Research. 10 (2): 281–305. doi:10.1007/s40685-017-0045-z. ISSN 2198-2627.
  5. ↑ Welch, Catherine; Piekkari, Rebecca; Plakoyiannaki, Emmanuella; Paavilainen-Mäntymäki, Eriikka (June 2011). "Theorising from case studies: Towards a pluralist future for international business research" (PDF). Journal of International Business Studies. 42 (5): 740–762. CiteSeerX 10.1.1.692.3967. doi:10.1057/jibs.2010.55. ISSN 1478-6990. Archived from the original (PDF) on 2020-04-06. Retrieved 2020-05-23. {{cite journal}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ Eisenhardt, Kathleen M. (1991). "Better Stories and Better Constructs: The Case for Rigor and Comparative Logic". The Academy of Management Review. 16 (3): 620–627. doi:10.5465/amr.1991.4279496. JSTOR 258921.
  7. ↑ Stake, Robert E. (1995). [[[:ਫਰਮਾ:GBurl]] The Art of Case Study Research]. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. pp. 99–102. ISBN 978-0-8039-5767-1. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  8. ↑ Burawoy, Michael (2009). [[[:ਫਰਮਾ:GBurl]] The Extended Case Method: Four Countries, Four Decades, Four Great Transformations, and One Theoretical Tradition]. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-94338-4. {{cite book}}: Check |url= value (help)
  9. ↑ Flyvbjerg, Bent (2007). "Five Misunderstandings About Case-Study Research Inquiry". In Seale, Clive; Silverman, David; Gobo, Giampietro; Gubrium, Jaber F. (eds.). Qualitative Research Practice: Concise Paperback Edition. Vol. 12. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications. p. 390. arXiv:1304.1186. doi:10.1177/1077800405284363. ISBN 978-1-4129-3420-6. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  10. ↑ Underwood, Peter; Waterson, Patrick; Braithwaite, Graham (2016). "'Accident investigation in the wild' – A small-scale, field-based evaluation of the STAMP method for accident analysis". Safety Science. 82: 129–43. doi:10.1016/j.ssci.2015.08.014.
  11. ↑ Fenno, Richard F. (2014). "Observation, Context, and Sequence in the Study of Politics". American Political Science Review. 80 (1): 3–15. doi:10.2307/1957081. JSTOR 1957081.
  12. ↑ Wieviorka, M. (July 31, 1992). [[[:ਫਰਮਾ:GBurl]] "Case studies: history or sociology?"]. In Ragin, Charles C.; Becker, Howard Saul (eds.). What Is a Case?: Exploring the Foundations of Social Inquiry. Cambridge University Press. p. 10. ISBN 9780521421881. Retrieved 2016-06-20. {{cite book}}: Check |chapter-url= value (help)
  13. ↑ Thomas, Gary (2011). "A Typology for the Case Study in Social Science Following a Review of Definition, Discourse, and Structure". Qualitative Inquiry. 17 (6): 511–21. doi:10.1177/1077800411409884.
  14. ↑ Stacks, Don W. (August 20, 2013). "Case Study". In Heath, Robert L. (ed.). Encyclopedia of Public Relations. SAGE Publications (published 2013). p. 99. ISBN 9781452276229. Retrieved 2016-06-20. There are three major types of case studies common to public relations: linear, process-oriented and grounded.
  15. ↑ Jackson, Giles (2011). "Rethinking the case method". Journal of Management Policy and Practice. 12 (5): 142–64.
  16. ↑ Chua, Wai Fong (October 1986). "Radical Developments in Accounting Thought". The Accounting Review. 61 (4): 601–32. JSTOR 247360.
  17. ↑ Bhaskar, Roy; Danermark, Berth (2006). "Metatheory, Interdisciplinarity and Disability Research: A Critical Realist Perspective". Scandinavian Journal of Disability Research. 8 (4): 278–97. doi:10.1080/15017410600914329.
  18. ↑ Janis, Irving L (1973). "Groupthink and Group Dynamics: A Social Psychological Analysis of Defective Policy Decisions". Policy Studies Journal. 2 (1): 19–25. doi:10.1111/j.1541-0072.1973.tb00117.x.
  19. ↑ Healy, Sister Mary Edward (1947). "Le Play's Contribution to Sociology: His Method". The American Catholic Sociological Review. 8 (2): 97–110. doi:10.2307/3707549. JSTOR 3707549.
  20. ↑ MacDonald, Barry; Walker, Rob (2006). "Case‐study and the Social Philosophy of Educational Research". Cambridge Journal of Education. 5 (1): 2–11. doi:10.1080/0305764750050101.
  21. ↑ Garvin, David A. (2003). "Making the Case: Professional Education for the World of Practice". Harvard Magazine. 106 (1): 56–107.
  22. ↑ Palmer, Grier; Iordanou, Ioanna (2015). Exploring Cases Using Emotion, Open Space and Creativity. Libri. pp. 19–38. ISBN 978-1-909818-57-6. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  23. ↑ "About Us". National Center for Case Study Teaching in Science (NCCSTS). University at Buffalo. Archived from the original on 2018-09-13. Retrieved 2018-09-12. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  24. ↑ Mamou, Victor. "Consulting Case Study". Management Consulting Formula. Archived from the original on 2016-05-01. Retrieved 2016-06-13. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਕੇਸ_ਸਟੱਡੀ&oldid=753149" ਤੋਂ ਲਿਆ