ਕੇ. . ਆਇਸ਼ਾ ਬਾਈ (25 ਅਕਤੂਬਰ 1926 – 28 ਅਕਤੂਬਰ 2005),[1] ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਕੇਰਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਸੀ (6 ਮਈ 1957 - 31 ਜੁਲਾਈ 1959)।[1][2] ਆਇਸ਼ਾ ਬਾਈ ਆਧੁਨਿਕ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਪਿਲਾ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਵਕੀਲ ਸੀ।[1] ਉਹ ਮਹਿਲਾ ਸਮਾਜ (ਮਹਿਲਾ ਸਮਾਜ) ਦੀ ਇੱਕ ਮੋਢੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਵੀ ਸੀ।[3]

ਬਾਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਤ੍ਰਿਵੇਂਦਰਮ ਅਤੇ ਲਾਅ ਕਾਲਜ, ਏਰਨਾਕੁਲਮ (ਬੀ.ਏ ਅਤੇ ਬੀ.ਐੱਲ ) ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1947 ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ[2]

ਬਾਈ 1953 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ (ਸੀਪੀਆਈ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ[1] ਅਤੇ 1957 ਵਿੱਚ ਕੇਰਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਕਯਾਮਕੁਲਮ ਹਲਕੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣੇ ਗਏ, ਦੋ ਵਾਰ (ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਕੇਐਲਏ ਵਿੱਚ) ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ। ਉਸਨੇ ਮਈ 1957 ਤੋਂ ਜੁਲਾਈ 1959 ਤੱਕ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੀ ਡਿਪਟੀ ਸਪੀਕਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 1961 ਤੋਂ 1963 ਤੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ[4] ਉਹ ਕੇਰਲਾ ਮਹਿਲਾ ਸੰਘਮ - ਭਾਰਤੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ, ਮੈਂਬਰ, ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਮਾਜ ਭਲਾਈ ਬੋਰਡ ਅਤੇ ਸਟੇਟ ਵਾਚ - ਡੌਗ ਕਮੇਟੀ ਆਨ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜ ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੀ।[2]

ਬਾਈ ਦਾ ਜਨਮ ਕੇ. ਉਸਮਾਨ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਫਾਤਿਮਾ ਬੀਵੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਕੇ. ਅਬਦੁਲ ਰਜ਼ਾਕ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਹਨ।[2]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Miller, R. E. "Mappila" in The Encyclopedia of Islam Volume VI. Leiden E. J. Brill 1988 p. 458–66
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "K. O. Aysha Bai Official Profile Kerala Niyama Sabha". Archived from the original on 2023-03-01. Retrieved 2023-03-01.
  3. Miller, E. Roland. "Mappila Muslim Culture" State University of New York Press, Albany (2015)
  4. "K. O. Aysha Bai". Niyama Sabha. Retrieved 11 August 2019.