ਕੰਪਲੀਮੈਂਟ੍ਰਟੀ (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ)
ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਅੰਦਰ, ਕੰਪਲੀਮੈਂਟ੍ਰਟੀ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗਿਕ ਨਤੀਜਾ[1][2][3] ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੂਰਕਤਾ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੌਪਨਹੀਗਨ ਵਿਆਖਿਆ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਤੌਰ ਸਬੰਧਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰਕਤਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਾਲ਼ੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਵਕਤ ਇਕੱਠਾ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂ ਨਾਪਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੁੰਦਾ।
ਕੰਪਲੀਮੈਂਟ੍ਰਟੀ ਸਿਧਾਂਤ ਨੀਲ ਬੋਹਰ ਦੁਆਰਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਵਿਓਂਤਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੋ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜੀ ਸੀ।[4] ਬੋਹਰ ਦੁਆਰਾ ਮੰਨੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪੂਰਕਤਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ:
- ਪਾਰਟੀਕਲ-ਵੇਵ ਡਿਓਐਲਟੀ
- ਮਨ ਅਤੇ ਸਰੀਰ
- ਔਰਗੈਨਿਕ ਅਤੇ ਇਨਔਰਗੈਨਿਕ ਰਸਾਇਣ ਵਿਗਿਆਨ
- ਵਿਸ਼ਾ ਬਨਾਮ ਵਸਤੂ
- ਕਾਰਣ ਬਨਾਮ ਪੈਸ਼ਨ
- ਸੁਤੰਤਰ ਉਲੰਘਣਾ ਬਨਾਮ ਕਾਰਣਾਤਮਿਕਤਾ
ਬੋਹਰ ਦਾ ਕੰਪਲੀਮੈਂਟ੍ਰਟੀ ਸਿਧਾਂਤ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪਰਖਾਂ ਨਾਲ ਕਨਫਿਉੂਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਜੋ ਵਟਾਂਦ੍ਰਾਤਮਿਕਤਾ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੋਮੈਂਟਮ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।[5]
ਧਾਰਨਾ
ਸੋਧੋਕੁਦਰਤ
ਸੋਧੋਵਾਧੂ ਵਿਚਾਰਾਂ
ਸੋਧੋਪ੍ਰਯੋਗ
ਸੋਧੋਇਤਿਹਾਸ
ਸੋਧੋਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000013-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000014-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000015-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000016-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000017-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.ਹੋਰ ਲਿਖਤਾਂ
ਸੋਧੋ- Berthold-Georg Englert, Marlan O. Scully & Herbert Walther, Quantum Optical Tests of Complementarity, Nature, Vol 351, pp 111–116 (9 May 1991) and (same authors) The Duality in Matter and Light Scientific American, pg 56–61, (December 1994). Demonstrates that complementarity is enforced, and quantum interference effects destroyed, by decoherence (irreversible object-apparatus correlations), and not, as was previously popularly believed, by Heisenberg's uncertainty principle itself.
- Niels Bohr, Causality and Complementarity: Supplementary papers edited by Jan Faye and Henry J. Folse. The Philosophical Writings of Niels Bohr, Volume।V. Ox Bow Press. 1998.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
ਸੋਧੋ
ਵਿਕੀਕੁਓਟ ਕੰਪਲੀਮੈਂਟ੍ਰਟੀ (ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ) ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕੁਓਟੇਸ਼ਨਾਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।