ਕੱਛਾ
ਗੋਡਿਆਂ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਤੱਕ ਤੇੜ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਇਕ ਸੀਤੇ ਵਸਤਰ ਨੂੰ ਕੱਛਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕੱਛੇ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਢਿੱਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਡੋਕਲ ਕੱਛਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੱਛੇ ਨੂੰ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਨਿੱਕਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਕ ਲੰਗੋਟ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ। ਜਦ ਮਨੁੱਖੀ ਸੂਝ ਵਧੀ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਨੰਗਾਪਨ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ। ਤਿਉਂ-ਤਿਉਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾਂ ਦੁਆਲੇ ਲੰਮੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਹੁਣ ਕੱਛਾ ਨਿੱਤ ਪਹਿਨਣ ਵਾਲਾ ਇਕ ਜਰੂਰੀ ਵਸਤਰ ਹੈ।[1]ਇਹ ਵਸਤਰ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਭਰੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਵਧੀਆ ਸਮਰਥਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣਾ ਸਥਾਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੱਛਾ ਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੰਗੋਟ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਉਪਰਾਲੀ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਢੱਕਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿੱਕਰ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੱਛਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਅਪਣਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਅਹੁਦਗਾਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅਤੇ ਅਧਿਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰਕ ਨਾਲ ਸੁਨਹਿਰੇ ਮੌਕੇ ਵਿੱਚ ਪਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਰੋਹ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ।ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਸੰਕ੍ਰਿਆਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਨਿੱਕਰ ਜਾਂ ਲੰਗੋਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਧਿਕ ਆਰਾਮ ਅਤੇ ਸੁਖ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸੌਰਚ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਪਹਿਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗੁਪਤ ਅੰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮੁਦਾਇ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਭਾਗ ਦਾ ਸਾਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਹੁਦਗਾਰੀ ਅਤੇ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਕਾਬਲਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਾਂ ਦੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੱਛਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸਾਂਝੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਸਮਰਥਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ ਕਹਿਲ, ਹਰਕੇਸ਼ ਸਿੰਘ (2013). ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਕੋਸ਼. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: Unistar books pvt.ltd. ISBN 978-93-82246-99-2.