ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾਚ: ਰੀਵਿਜ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਰਕ
ਸਮੱਗਰੀ ਮਿਟਾਈ ਸਮੱਗਰੀ ਜੋੜੀ
No edit summary |
|||
ਲਾਈਨ 1:
ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਇਕ ਸਧਾਰਣ ਨਾਚ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਪਸ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਨਾਚ ਹਰ ਮੌਸਮ ਲਈ, ਮੌਸਮਾਂ ਦੀ ਆਮਦ, ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ, ਵਿਆਹ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੀਤੀ ਰਿਵਾਜਾਂ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਕਦਮ ਜਾਂ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਅਸਾਨ ਹਨ। ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਕੁਝ ਨਾਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੇ ਨ੍ਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤੇ ਮੌਕਿਆਂ' ਤੇ, ਡਾਂਸਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਡਾਂਸ ਦਾ ਇਕ ਖਾਸ ਪਹਿਰਾਵਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਸਾਧਾਰਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਨਾਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਈਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਰੰਤਰ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਨਾਚਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://books.google.co.in/books?id=Bhs6iYvgXekC&pg=PA301&lpg=PA301&dq=Buiya+dance&source=bl&ots=wyJKbYDFNv&sig=ACfU3U2tZCsmqufyqpF6xYoj8FbkUoZRWQ&hl=bn&sa=X&ved=2ahUKEwjRqcXr4N3mAhVWzTgGHbFKByUQ6AEwEXoECAoQBA#v=onepage&q=Buiya%20dance&f=false|title=Artfs and Crafts|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
ਲਾਈਨ 38:
|}
==
=== ਛਾਉ ਨਾਚ ===
ਲਾਈਨ 83:
=== ਭੰਗੜਾ ===
ਭੰਗੜਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਨ੍ਰਿਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਚਾਂ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ। ਭੰਗੜਾ ਕਲਾਸਿਕ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਧੂਲ, ਚਿਮਟਾ, ਅਲਗੋਜ਼ਾ ਆਦਿ ਸਮੇਤ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਅਸਲ ਵਿਚ ਵਿਆਹਾਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਨੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਜਸ਼ਨਾਂ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਇਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੂਪ ਹੈ। ਭੰਗੜਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਕੈਨੇਡਾ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿਚ, ਜਿਥੇ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਭੰਗੜਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭੰਗੜਾ ਟੀਮਾਂ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿਸ਼ੋਰਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਕਦਮਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਧਮਾਲ, ਜੁੱਤੀ, ਫੁਲਕਾ, ਸਿਆਲਕੋਟੀ, ਡਾਂਕੜੇ, ਜੁਗਨੀ, ਮਿਰਜ਼ੀ, ਫਲੋਮਿਅਨ. ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਨਾਚ ਜਿਵੇਂ ਝੁੰਮੜ, ਸੰਮੀ, ਭੰਗੜੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20160303213237/http://www.global.ucsb.edu/punjab/journalfall04.html|title=Journal of Punjab Studies
Fall 2004
Volume 11, No. 2
Special Issue on Culture of Punjab|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
=== ਗਿੱਧਾ ===
ਮਰਦ ਭੰਗੜੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧੀ, ਗਿੱਧਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਇਕ ਮਾਦਾ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਰਿੰਗ ਨਾਚ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਨਾਰੀ ਕਿਰਪਾ ਅਤੇ ਲਚਕੀਲੇਪਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਬੋਲੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਲੋਕ ਗਾਇਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।<ref>Sachchidananda ''Encyclopaedic Profile of Indian Tribes'' Volume 1 - 1996 817141298X p416.</ref>
=== ਮਲਵਈ ਗਿੱਧਾ ===
ਲਾਈਨ 131 ⟶ 134:
[[ਤਸਵੀਰ:Folk_dance_Timli_Performed_by_Adivasi_children_of_Tejgadh_tribe_academy.jpg|thumb|ਟਿਪਨੀ, ਇੱਕ ਗੁਜਰਾਤੀ ਲੋਕ ਨਾਚ ਪੰਚਮਹਿਲ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।]]
* ਡੰਡਿਆ ਰਾਸ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਗੁਰਜਾਵਾਨ, ਜੀਵੰਤ ਨਾਚ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਸਟਿਕ ਡਾਂਸ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਪਾਲਿਸ਼ ਡੰਡੇ ਜਾਂ ਡੰਡਿਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਭੂਤ-ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ਮਾਹੀਸ਼ਾੁਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਮਖੌਲ-ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਨਾਮ "ਦ ਸਵੋਰਡ ਡਾਂਸ" ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਡੰਡਿਆ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਤਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕਠੇ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰਬਾ ਅਤੇ ਰਾਸ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿਚ ਕਾਲਜੀਏਟ ਪੱਧਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਗਰਬਾ-ਰਾਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਂਡੀਆ ਧਮਾਕਾ, ਰਾਸ ਚਾਓਸ, ਗਰਬਾ ਵਿਟ ਏਟੀਟਿ, ਡੰਡਿਆ ਆਨ ਫਾਇਰ ਅਤੇ ਮੈਰੀਲੈਂਡ ਮਸਤੀ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://bestonhealth.com/travel/india/gujarat/Dances/dances.asp?id==9|title=Dance on Gujrat|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20080309014504/http://www.indianwedding.com/dandia-dandiya-sticks-1-293.html|title=Indian Wedding|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
* ਗਰਬਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾਚ ਵਿਚ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਤਾਲਾਂ ਦੀ ਤਾੜੀ ਦੇ ਸਰਕੂਲਰ ਪੈਟਰਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਇਹ ਸ਼ਬਦ "ਗਰਭ ਡੂੰਘੇ" ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਜਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਭਰੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀਵੇ (ਜੋ ਅਕਸਰ ਨ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20090303083311/http://dandiadhamaka.com/|title=Dandia Dhamaka|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
* ਟਿਪਨੀ ਨਾਚ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੌਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚੋਰਵਾੜ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦਾ ਡੰਡਾ ਲੈਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਕ ਸਿਰੇ ਤੇ ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਟਿਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਫਰਸ਼ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ।<ref>{{Cite web|url=https://raaschaos.com/|title=raaschaos.|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
* ਹੋਰ ਲੋਕ ਨਾਚਾਂ ਵਿਚ ਪਧਾਰੇ ਨ੍ਰਿਤ, ਸਿਦੀ ਧਮਾਲ, ਹੁੱਡੋ, ਮਟੂਕਾਦੀ ਅਤੇ ਆਗਾਵਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
* ਸੌਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਪਧਾਰੀ ਦੇ ਕੋਲੀ ਲੋਕ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਨਾਚ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=https://www.hugedomains.com/domain_profile.cfm?d=desidanceteams&e=com|title=Desi Dance|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ==
ਨਾਟੀ ਸਿਮਰੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁੱਲੂ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਿਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਚ ਨੂੰ ਗਿੰਨੀਜ਼ ਬੁੱਕ ਆਫ ਵਰਲਡ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੂਰੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਜਿਥੇ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਾਚ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਰਿਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਾਚ ਉਤਰਾਖੰਡ ਵਿਚ ਜੌਂਸਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.india9.com/i9show/Tippani-Dance-27970.htm|title=Tippani Dance|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
* ਚਾਰਬਾ ਨਾਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਸਹਿਰੇ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲਾਈਨ 195 ⟶ 198:
* ਵੀਰਾਗੇਸ ਇਕ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੀਬਰ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਸ਼ਰਵਣ ਅਤੇ ਕਾਰਤਿਕ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
* ਹੁਲੀਵੇਸ਼ਾ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਤੱਟਵਰਤੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਰਦ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਨਾਚ ਹੈ. ਨ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੇਰ ਵਾਂਗ ਪੇਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਸ਼ੇਰ ਵਾਂਗ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>"Thirayattam" ( Folklore Text-Malayalam),state institute of language, kerala, ISBN 978-81-200-4294-0</ref>
== ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ==
* ਦੁਮਹਲ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਡਾਂਸ ਹੈ ਜੋ ਵੱਟਲ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਆਦਮੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਖਾਸ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੇਸ਼ਕਾਰ ਲੰਬੇ ਰੰਗੀਨ ਚੋਲੇ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸ਼ੰਕੂ ਦੀਆਂ ਟੋਪੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮਣਕੇ ਅਤੇ ਸ਼ੈੱਲ ਨਾਲ ਬੱਝੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਾਰਟੀ ਰਸਮੀ ਅੰਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੈਨਰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਜਲੂਸ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਬੈਨਰ ਨੂੰ ਫਿਰ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਦਮੀ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸੰਗੀਤ ਵਿਚ ਇਕ ਅਮੋਲ ਅਤੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਦੁਮਹਲ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮੌਕਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
* ਰਾਉਫ ਇਕ ਲੋਕ ਨਾਚ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਘਾਟੀ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਭਿਆਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਾਚ ਰੂਪ ਹਨ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਉਤਪੰਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਹੋਏ ਹਨ. ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਨਾਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ, ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਦੋ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਬਸੰਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੁੰਦਰ ਪਹਿਰਾਵਾ ਵਿਚ ਇਸ ਸੁੰਦਰ ਨਾਚ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=http://www.thirayattam.com/home.html|title=reference|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਝਾਰਖੰਡ ==
ਲਾਈਨ 213 ⟶ 216:
* ਛਾਉ ਨਾਚ ਇੱਕ ਅਰਧ ਕਲਾਸੀਕਲ ਭਾਰਤੀ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਮਾਰਸ਼ਲ, ਕਬੀਲੇ ਅਤੇ ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੁੱਢਲੇ ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਝਾਰਖੰਡ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਵਿਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਥੇ ਉਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਭਾਵ ਬੰਗਾਲ ਦਾ ਪੁਰੂਲਿਆ ਚੌ, ਝਾਰਖੰਡ ਦਾ ਸਰਾਇਕੈਲਾ ਚੌ ਅਤੇ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦਾ ਮਯੂਰਭੰਜ ਚੌ ਆਦਿ।
* ਸੰਤਾਲੀ ਨਾਚ - ਸੰਤਾਲੀ ਗੋਤ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੰਤਾਲੀ ਨਾਚ ਹੈ।
* ਮੁੰਦਰੀ ਨ੍ਰਿਤ - ਮੁੰਡਾ ਗੋਤ ਦੁਆਰਾ ਮੁੰਦਰੀ ਨਾਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।<ref>{{Cite web|url=https://jharkhandtourism.gov.in/|title=Turist|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਕੇਰਲਾ ==
ਲਾਈਨ 221 ⟶ 224:
* ਮਾਰਗਮਕਾਲੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਈਸਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਤਮਕ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੈ। ਮਾਰਗਮਕਲੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ' ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਵਿਆਹ ਦੇ ਸਮੇਂ।
* ਓਪਾਨਾ ਕੇਰਲਾ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨ੍ਰਿਤ ਰੂਪ ਹੈ। ਓਪਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਕ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਦੀ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਵਿਆਹ ਦੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੇਰਲ ਦੇ ਮਲਾਬਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨ੍ਰਿਤ ਰੂਪ ਹੈ। ਓਪਨਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਲਹਨ ਦੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੁਲਹਨ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਗਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੱਚਦੀ ਹੈ।
* ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ ਪਦਯਾਨੀ ਜਾਂ ਪਦੇਨੀ ਦੱਖਣੀ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਰੰਗੀਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਲੋਕ ਕਲਾ ਹਨ। ਪਦਯਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਅਰਥ ਹੈ ਸੈਨਿਕ ਬਣਤਰਾਂ ਜਾਂ ਫੌਜ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ, ਪਰ ਇਸ ਲੋਕ ਕਲਾ ਵਿਚ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਅਤੇ ਅਰਧ-ਬ੍ਰਹਮ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਇਕ ਲੜੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਕੋਲਾਮ ਵੱਖ ਵੱਖ ਆਕਾਰ, ਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੇ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜੋ ਏਰਕਾ ਗਿਰੀ ਦੇ ਤੰਦਾਂ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਦਯਾਨੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੋਲੇਮਾਂ ਭੈਰਵੀ (ਕਾਲੀ), ਕਲਾਂ (ਮੌਤ ਦਾ ਦੇਵਤਾ), ਯਕਸ਼ੀ (ਪਰੀ), ਪਕਸ਼ੀ (ਪੰਛੀ) ਆਦਿ।<ref>{{Cite web|url=http://wonderfulkerala.com/kerala-dances.html|title=Dances of Kerala|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
[[ਤਸਵੀਰ:Thirayattam_(Karumakan_Vallattu).JPG|thumb|ਥਿਰਯਤਮ (ਕਰੂਮਕਨ ਵਲਲਟੂ)]]
ਲਾਈਨ 241 ⟶ 244:
* ਮਾਂਚ ਇਕ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ ਲੋਕ ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਆਪਰੇਟਿਕ ਬੈਲੇ ਦਾ ਇਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਾਲਵੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ. "ਮੰਚ" ਦਾ ਅਰਥ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੇਸੀ ਅਤੇ ਵੱਖਰੇ ਲੋਕ-ਰੂਪ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
[[ਤਸਵੀਰ:Jal_Mahotsav_Dance.jpg|right|thumb|ਜਲ ਮਹੋਤਸਵ 2016 ਵਿੱਚ ਮਟਕੀ ਡਾਂਸ ਕੀਤਾ]]
* ਮਾਲਵੇ ਦੀ ਟੇਬਲਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਨਾਚ ਹਨ. ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ, ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦੀਆਂ ਦਿਹਾਤੀ ਔਰਤਾਂ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘੜੇ ਨਾਲ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਸੰਤੁਲਿਤ ਸੰਤੁਲਨ ਰੱਖ ਕੇ ਮਟਕੀ ਨ੍ਰਿਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਮਟਕੀ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇਕੱਲਾ ਨੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਸਿਰਫ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਮੁੱਖ ਡਾਂਸਰ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਚਿਹਰੇ' ਤੇ ਪਰਦਾ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਟਕੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਹੋਰ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਅਦਾ ਅਤੇ ਖਦਾ ਨਾਚ ਹਨ।
ਲਾਈਨ 247 ⟶ 252:
== ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ==
ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ, ਕੋਕਨਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਤਰਫਾ ਜਾਂ ਪਾਵੜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਨਾਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਸੁੱਕੇ ਲੌਗ ਨਾਲ ਬਣੇ ਹਵਾ ਦੇ ਸਾਧਨ. ਇਸ ਕਰਕੇ, ਡਾਂਸ ਨੂੰ ਟਾਰਫਾ ਨਾਚ ਜਾਂ ਪਾਵੜੀ ਨਾਚ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।▼
▲* ਉੱਤਰ ਪੱਛਮ ਦੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ, ਕੋਕਨਾ ਆਦਿਵਾਸੀ ਤਰਫਾ ਜਾਂ ਪਾਵੜੀ ਦੀ ਸੰਗਤ ਨਾਲ ਨਾਚ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਕ ਸੁੱਕੇ ਲੌਗ ਨਾਲ ਬਣੇ ਹਵਾ ਦੇ ਸਾਧਨ. ਇਸ ਕਰਕੇ, ਡਾਂਸ ਨੂੰ ਟਾਰਫਾ ਨਾਚ ਜਾਂ ਪਾਵੜੀ ਨਾਚ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਲਵਾਨੀ ਰਵਾਇਤੀ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਨਾਚ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਢੋਲਕੀ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸਾਧਨ। ਲਾਵਾਨੀ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਤਾਲ ਅਤੇ ਕਾਮਕ ਭਾਵਨਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਲਾਵਾਨੀ ਨੇ ਮਰਾਠੀ ਲੋਕ ਰੰਗਮੰਚ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਔਰਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੌ ਗਜ਼ ਲੰਬੀਆਂ ਸਾੜ੍ਹੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਾਣੇ ਇਕ ਤੇਜ਼ ਟੈਂਪੋ ਵਿਚ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।▼
▲* ਲਵਾਨੀ ਰਵਾਇਤੀ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਨਾਚ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਢੋਲਕੀ ਦੀ ਧੜਕਣ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸਾਧਨ। ਲਾਵਾਨੀ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਤਾਲ ਅਤੇ ਕਾਮਕ ਭਾਵਨਾ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ। ਲਾਵਾਨੀ ਨੇ ਮਰਾਠੀ ਲੋਕ ਰੰਗਮੰਚ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਔਰਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨੌ ਗਜ਼ ਲੰਬੀਆਂ ਸਾੜ੍ਹੀਆਂ ਪਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਾਣੇ ਇਕ ਤੇਜ਼ ਟੈਂਪੋ ਵਿਚ ਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
== ਮੇਘਾਲਿਆ ==
ਸ਼ਾਦ ▼
▲* ਸ਼ਾਦ
ਸ਼ੈਡ ਨੋਂਗਕ੍ਰੇਮ▼
▲* ਸ਼ੈਡ ਨੋਂਗਕ੍ਰੇਮ
ਡਰੋਗਾਟਾ ਡਾਂਸ▼
▲* ਡਰੋਗਾਟਾ ਡਾਂਸ
ਡ੍ਰੂ ਸੂਆ ਕਰੋ▼
▲* ਡ੍ਰੂ ਸੂਆ ਕਰੋ
ਲਹੋ▼
▲* ਲਹੋ
ਵੰਗਾਲਾ▼
▲* ਵੰਗਾਲਾ
== ਮਿਜ਼ੋਰਮ ==
ਚੀਰਾਵ▼
▲* ਚੀਰਾਵ
ਬਾਂਸ ਡਾਂਸ▼
▲* ਬਾਂਸ ਡਾਂਸ
* ਸਰਲਮਕੈ
* ਜ਼ੰਗਲਤਮ
== ਨਾਗਾਲੈਂਡ ==
ਬਾਂਸ▼
▲* ਬਾਂਸ
ਜ਼ੀਲੈਂਗ▼
▲* ਜ਼ੀਲੈਂਗ
ਰੰਗਮਾ▼
▲* ਰੰਗਮਾ
ਚਾਂਗ ਲੋ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੂ ਲੂਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੀ ਚਾਂਗ ਗੋਤ ਦਾ ਨ੍ਰਿਤ ਹੈ. ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ. ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਮੂਹ ਭਾਈਚਾਰਕ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਗਲੇਮ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤਿਉਹਾਰ। ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਗਾ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਰਿਤਫੋਕ ਦੀ ਫਾਈਨਰੀ ਦੀਆਂ ਨਾਟਕੀ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਹਨ।▼
▲* ਚਾਂਗ ਲੋ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੂ ਲੂਆ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੀ ਚਾਂਗ ਗੋਤ ਦਾ ਨ੍ਰਿਤ ਹੈ. ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿੱਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ. ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸਮੂਹ ਭਾਈਚਾਰਕ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੰਗਲੇਮ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤਿਉਹਾਰ। ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਗਾ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਰਿਤਫੋਕ ਦੀ ਫਾਈਨਰੀ ਦੀਆਂ ਨਾਟਕੀ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਹਨ।
== ਸਿੱਕਮ ==
ਯਕਸ਼ਮ▼
▲* ਯਕਸ਼ਮ
ਮੈਕਸੀਕਾ▼
▲* ਮੈਕਸੀਕਾ
* ਤਮੰਗ ਸ਼ੈਲੋ
* ਰਿਚੁੰਮਾ
* ਖੰਗ ਥੈਂਬੋ
* ਲਿਮਵਰ ਕੁਬਾ
* ਸਿੰਘੀ ਛਮ ਸਿੱਕਮ ਦਾ ਇੱਕ ਨਕਾਬ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਰਫ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ - ਰਾਜ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, (ਬਰਫ ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਪਦਮਸੰਭਵ ਦੁਆਰਾ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਦੇਵਤਾ ਵਜੋਂ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ)। ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਤੀਸਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਪਹਾੜ - ਕੰਚਨਜੰਗਾ (ਖੰਗ-ਚੇਨ ਜ਼ੋਂਗ ਪਾ), ਸਿੱਕਮ ਰਾਜ ਦੇ ਉੱਪਰ ਖੜ੍ਹਿਆ ਪੱਤਰ ਹੈ, ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਰਫੀ ਦੇ ਸ਼ੇਰ ਵਰਗਾ ਹੈ। ਨਿਵਾਸੀ ਆਪਣੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਨੂੰ ਤੌਹਲੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਵਿਚ ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਕਾਬਕਾਰੀ ਨ੍ਰਿਤ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
== ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ==
[[ਤਸਵੀਰ:Parai_attam.jpg|thumb|ਰਵਾਇਤੀ ਪਰਾਇਆ ਅਟਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ]]
=== ਪਰਾਇ ਆਤਮ ਜਾਂ ਥਾਪਪੱਟਮ ===
ਪਰਾਇ ਆਤਮ, ਜਾਂ ਥਾਪਪੱਟਮ, ਇਕ ਨਾਚ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਲੋਕ ਪਰਾਇ ਨੂੰ ਹਰਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲੈਅ ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਹੈ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਧ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਛੱਡਣ, ਜਿੱਤ ਜਾਂ ਹਾਰ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ, ਜਲ ਬਾਡੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ, ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਵਿਆਹਾਂ, ਜਸ਼ਨਾਂ, ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਦੌਰਾਨ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਲਈ ਇਹ ਨਾਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=http://tamilnadu.com/arts/poikkal-kuthirai-aatam.html|title=Traditional Dance with a Dummy Horse Tied Around the Waist|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
=== ਕੁੰਮੀ ===
ਲਾਈਨ 327 ⟶ 338:
=== ਬੋਮਲੱਟਮ ===
ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਠਪੁਤਲੀ ਸ਼ੋਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ - ਕੱਪੜਾ, ਲੱਕੜ, ਚਮੜਾ, ਆਦਿ। ਇਹ ਤਾਰਾਂ ਜਾਂ ਤਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਠਪੁਤਲੀ ਸ਼ੋਅ ਵਿਚ ਬਣੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ, ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਅਤੇ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸ਼ੋਅ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਨੋਰੰਜਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਈਂ ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਉਲਝਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=https://archive.is/20130411220231/http://tamilnadu.com/arts/dance-bommalattam.html|title=Bommalattam, the puppet show or puppet dance, is one of the oldest art forms in India, being especially popular in South India. Bommalattam originated in Tamil Nadu, a state that has a reputation for being the birthplace of various arts, entertainments, and dances. Performed with puppets in temples during various festivals, the performances may last for a week or ten days, usually continuing overnight.|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
=== ਥਾਰੂ ਕੋਥੂ ===
ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪੰਗੁਨੀ ਅਤੇ ਆਦੀ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਪਿੰਡ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਗਲੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ, ਮੇਕਅਪ ਅਤੇ ਪੋਸ਼ਾਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਆਦਮੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਦਾ ਰੋਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਇਆ ਗਿਆ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ-ਕਥਨ, ਸੰਵਾਦ-ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ, ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਨਾਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ, ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ, ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਖੇਡ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ ਰਾਤਾਂ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਥਾਰੂ ਕੋਥੂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ. ਕੋਠੀ ਨੂੰ ਥਾਰੂ ਕੋਥੂ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਵੈਲੀ ਕੋਠੀ, ਕੁਰਾਵੈ ਕੋਥੂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਸਮਾਯਾ ਕੋਥੂ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲੇ, ਪੇਈ ਕੋਥੂ ਸਮੇਤ ਥੁੰਨਗਾਈ ਕੋਥੂ ਅਤੇ ਪੋਰਕਲਾ ਕੋਥੂ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਮਾਗਮਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਰਹੇ ਹਨ।<ref>{{Cite web|url=https://archive.is/20130411213929/http://tamilnadu.com/arts/therukoothu.html|title=Therukoothu is a folk art dance originated from the Indian state, Tamil Nadu. More than being a traditional art, it has great social importance and religious importance relevant to village and agricultural life. It is one of the most entertainment forms of art. Therukoothu literally means “street party”.The three forms of ancient Tamil Nadu arts are Iyal (literature), Isai (music) and Nadagam (drama). All three forms have their roots in this ancient dance form. Spontaneous dialogue delivery and use of effective dance movements and music are the unique characteristics of Therukoothu.The word “Koothu” precisely refers to Therukoothu. Types of koothu includes Nattu Koothu, Kuravai Koothu, Valli Koothu, Samaya Koothu, Porkaala Koothu, Pei Koothu, Thunangai Koothu and Chakyar koothu.|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਤੇਲੰਗਾਨਾ ==
=== ਪੇਰੀਨੀ ਸ਼ਿਵਤੰਦਵਮ ===
ਪੇਰੀਨੀ ਸ਼ਿਵਤੰਦਵਮ ਜਾਂ ਪਰੀਨੀ ਥੰਡਵਮ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।<ref>{{Cite web|url=https://www.thehindu.com/archive/|title=The Hindhu|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>
== ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ==
ਲਾਈਨ 358 ⟶ 369:
* ਸੰਤਾਲੀ ਨਾਚ: ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ ਸੰਤਾਲੀ ਕਬੀਲੇ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
==ਹਵਾਲੇ==
<references />
| |||