ਖੁਸ਼ਦੇਵ ਸਿੰਘ
ਖੁਸ਼ਦੇਵ ਸਿੰਘ (1902-1988) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸੀ, ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਪਦਿਕ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [1] ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੇਵਾ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ [2] ਦੇ ਹਾਰਡਿੰਗ ਸੈਨੇਟੋਰੀਅਮ, ਧਰਮਪੁਰ ਵਿਖੇ ਕੀਤੀ। [1] ਉਹ ਖੇਤਰ ਦੇ ਕੋੜ੍ਹ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਲਈ ਲੈਪਰਜ਼ ਵੈਲਫੇਅਰ ਸੁਸਾਇਟੀ, ਪਟਿਆਲਾ ਦਾ ਬਾਨੀ ਸੀ। [3] ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਵਾਲ਼ੇ ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰਦੀਆਂ ਹਨ; ਉਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। [2] [4] [5] ਉਹ ਇਨ ਡੈਡੀਕੇਸ਼ਨ [6] [7] ਅਤੇ ਲਵ ਇਜ਼ ਸਟ੍ਰੋਂਜਰ ਦੈਨ ਹੇਟ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦਾ ਲੇਖਕ ਹੈ। [8] 1957 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਚੌਥੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। [9] ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਛਾਤੀ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਲਈ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਡਾ. ਖੁਸ਼ਦੇਵ ਸਿੰਘ ਹਸਪਤਾਲ ਉਸੇ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਹੈ। [10] [11]
ਖੁਸ਼ਦੇਵ ਸਿੰਘ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 30 ਮਈ 1902 ਪਟਿਆਲਾ, ਰਿਆਸਤ |
| ਮੌਤ | 3 ਜੂਨ, 1988 |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਡਾਕਟਰ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਟੀ ਬੀ ਦਾ ਇਲਾਜ |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ |
ਜੀਵਨ
ਸੋਧੋਡਾ. ਖੁਸ਼ਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 30 ਮਈ, 1902 ਵਿਚ ਹੋਇਆ। ਖਾਲਸਾ ਕਾਲਜ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਮੁਢਲੀ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ ਕਿੰਗ ਐਡਵਰਡ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 1925 ਵਿਚ ਇਸ ਨੇ ਐਮਬੀਬੀਐੱਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਕੀਤੀ।
ਡਾਕਟਰੀ ਪਾਸ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸੰਨ 1930 ਵਿਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੈਲ ਡਿਸਪੈਂਸਰੀ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। 1928 ਵਿਚ ਬੰਬਈ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਡਾ. ਬੀ. ਐਸ. ਸ਼ਰਾਫ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਤਪਦਿਕ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਸਰਵੋਤਮ ਖੋਜ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦਾ ਤਮਗ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 1939 ਵਿਚ ਇਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਟੁਬਰਕੁਲੋਸਿਸ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਇਕਾਈ ਦਾ ਆਨਰੇਰੀ ਸਕੱਤਰ ਬਣਿਆ। 1956 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦਾ ਸਕੱਤਰ ਬਣਿਆ ਅਤੇ 79 ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਰਿਹਾ। ਉਸ ਨੇ 1948 ਵਿਚ ਸੰਗਰੂਰ ਨੇੜੇ ‘ਹਰਮੀਟੇਜ’ ਕੋਠੀ ਵਿਚ ਤਪਦਿਕ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਹਸਪਤਾਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਅਤੇ 1953 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕੌਰ ਹੱਥੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਤਪਦਿਕ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰਵਾਇਆ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Raghunath Rai (2014). Themes in Indian History. VK Global Publications. ISBN 9789350584248.
- ↑ 2.0 2.1 Rajmohan Gandhi (1999). Revenge and Reconciliation. Penguin Books India. p. 463. ISBN 9780140290455.
- ↑ Rotary International (April 1965). "The Rotarian". The Rotarian. 106 (4): 72. ISSN 0035-838X.
- ↑ "Insaniyat amidst insanity - Some recollections of 1947". India. 16 October 2005. Retrieved 20 March 2018.
- ↑ Yasmin Khan (2007). The Great Partition: The Making of India and Pakistan. Yale University Press. p. 251. ISBN 9780300120783.
Dr. Khushdeva Singh.
- ↑ Khushdeva Singh, Dr. (1968). In Dedication - 1. Jain Co. Booksellers, Patiala. p. 76.
- ↑ Khushdeva Singh, Dr. (1974). In Dedication - 2. Guru Nanak Mission, Patiala. p. 92.
- ↑ Khushdeva Singh (1973). Love is Stronger Than Hate: A Remembrance of 1947. Guru Nanak Mission, Patiala. p. 117.
- ↑ "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.
- ↑ "Padma Shri Dr. Khushdeva Singh Hospital for Chest Diseases". Here.com. 2015. Retrieved 3 April 2015.
- ↑ "Isithackday". Isithackday. 2015. Archived from the original on 6 April 2015. Retrieved 3 April 2015.