ਖੇਰੋਥ ਮੋਹਿਨੀ ਬੋਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Kheroth Mohini Bose; 1866-1935) ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਆਸਰਾਪੁਰ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਰਸਪੁਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਚਰਚ ਆਫ਼ ਇੰਗਲੈਂਡ ਜ਼ੇਨਾਨਾ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ 1889 ਵਿੱਚ ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮੈਡੀਕਲ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਮੁਖੀ ਸੀ। ਬੋਸ ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਨਰਸ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। 1935 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[2] ਉਹ ਲੇਡੀ ਇਰਵਿਨ ਤਪਦਿਕ ਸੈਨੇਟੋਰੀਅਮ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਬੋਸ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਕੈਸਰ-ਏ-ਹਿੰਦੀ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬੋਸ ਨੇ ਆਪਣੀ 50 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਗਰੀਬ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮਿਆਰੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ।[3]

ਸੇਵਾ ਸੋਧੋ

1889 ਵਿਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੋਸ ਨੂੰ ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿਖੇ ਡਾਕਟਰੀ ਕੰਮ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[4] ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿਖੇ ਹਸਪਤਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੋਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਾਕੀ ਦੇ ਕੈਰੀਅਰ ਲਈ ਉੱਥੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਨਰਸਾਂ ਦੇ ਸਟਾਫ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਪੰਜਾਹ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਉਹ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਕਲੌਤੀ ਇਕਸਾਰ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਪਰ ਕੁਝ ਇੱਕ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇ। ਆਪਣੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦੇ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੋਸਾਇਟੀ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਕਿਸੇ ਨਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭੇਜਣ, ਜੋ ਆਸਰਾਪੁਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਸ਼ਰਧਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਬੋਸ ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 1000 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ ਜੋ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਦੋਵੇਂ ਸਨ। ਆਸਰਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਅਨਮੋਲ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਨ।[5][6]

ਉਹ ਇੱਕ ਸਿਖਿਅਤ ਦਾਈ ਵੀ ਸੀ, ਜੋ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੰਪਤੀ ਸੀ।[7] ਬੋਸ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੋਵੇਂ ਬੋਲਦੇ ਸਨ। ਦੋਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।[8] ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਈਸਾਈ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪਹਿਲੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਅਖਬਾਰ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਕਸਬੇ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੀਲ ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।

ਅਵਾਰਡ ਸੋਧੋ

  • ਬੋਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰੀਨ ਭਲਾਈ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਮਰਪਣ ਲਈ ਕੈਸਰ-ਏ-ਹਿੰਦ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ।
  • ਬੋਸ ਇਕੱਲੀ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਖਰਾਬ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. Bose, Kheroth (1931). "The Founders of Araspur and Their Fellow Worker": 27. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  2. Bose, Kheroth. “Letter of Resignation.” Received by Mr. Mortimore, Araspur-Atari, India, 4 October 1934, Araspur-Atari, India.
  3. "Deaths". The Times of India. 6 July 1935. p. 2. ਫਰਮਾ:ProQuest.
  4. "Miss K. M. Bose". Times. 3 July 1935. p. 20.
  5. Church of England Zenana Missionary Society: Roll of missionaries, 1880-1957, vol. 2. 2018. p. 13. OCLC 1114565942.
  6. Bose, Kheroth. The Village of Hope, or, The History of Asrapur, Panjab. 2nd ed., London : Church of England Zenana Missionary Society, 1915.
  7. "Zenana Bible and Medical Mission". The Hospital. 8 (209): 399. 27 September 1890. PMC 5236550. PMID 29826559.
  8. Church of England Zenana Missionary Society: Roll of missionaries, 1880-1924. 2018. pp. 31–32. OCLC 1114520093.