ਖੰਟੀ ਸਾਗਰ
ਖਾਂਟੀ ਜਾਂ ਖੰਟੀ-ਮਾਨਸੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਬਾਲਟਿਕਾ ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਚਾਪ (ਕਿਪਚਕ ਚਾਪ) ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸਾਗਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰੀਕੈਂਬ੍ਰੀਅਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅੰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤੋਂ ਸਿਲੂਰੀਅਨ ਤੱਕ ਸੀ।[1] ਸਾਗਰ ਦਾ ਨਾਂ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਦੇ ਦੋ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ (ਖਾਂਟੀ ਅਤੇ ਮਾਨਸੀ) ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[1]
ਖਾਂਟੀ/ਖੰਟੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ: ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਪੈਂਥਲਾਸਾ, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਪ੍ਰੋਟੋ-ਟੈਥਿਸ, ਅਤੇ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਪਾਲੇਓ-ਟੇਥਿਸ। ਸਾਗਰ ਉਦੋਂ ਬਣਿਆ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰੋਟੋ-ਲੌਰੇਸੀਆ (ਪਨੋਟੀਆ ਦੇ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ, ਲਗਭਗ 600 ਮਾਈਏ) ਦਾ ਭੂਮੀਗਤ ਹਿੱਸਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ - ਲੌਰੇਨਟੀਆ, ਬਾਲਟਿਕਾ ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰੀਆ ਬਣਾਏ। ਖਾਂਟੀ ਦੀ ਭੈਣ ਸਾਗਰ, ਲੌਰੇਨਟੀਆ ਅਤੇ ਬਾਲਟਿਕਾ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਆਈਪੇਟਸ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵੀ ਬਣਿਆ। ਖਾਂਟੀ ਮਹਾਸਾਗਰ ਉਦੋਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਸਕਮੇਰੀਅਨ ਆਰਕ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਟਾਪੂ ਚਾਪ ਬਾਲਟਿਕਾ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਗਿਆ। ਚਾਪ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸਿਰੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਾਗਰ, ਯੂਰਲ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋ- List of ancient oceans – List of planet Earth's former oceans
- Rheic Ocean – Ancient ocean which separated two major palaeocontinents, Gondwana and Laurussia
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 Şengör, A. M. C.; Natal'in, B. A.; Burtman, V. S. (1993). "Evolution of the Altaid tectonic collage and Palaeozoic crustal growth in Eurasia". Nature. 364 (6435): 299–307. Bibcode:1993Natur.364..299S. doi:10.1038/364299a0. Retrieved 30 December 2019.