ਗੁਆਰਾ
ਗੁਆਰਾ (ਗਵਾਰ, Eng: Guar) ਜਾਂ ਕਲੱਸਟਰ ਬੀਨ, ਬਨਸਾਇਨੀਕਲ ਨਾਮ ਸਿਯਾਮੋਪਸਿਸ ਟੈਟਰਾਗੋਨੋਲਾਬਾ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਸਾਲਾਨਾ ਕਣਕ ਅਤੇ ਗੂੜ ਗੱਮ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਗਵਾਰ, ਗੁਵਾਰ ਜਾਂ ਗੁਵਾਰ ਬੀਨ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
| ਗੁਆਰਾ Cyamopsis tetragonoloba | |
|---|---|
| |
| ਗੁਆਰਾ(ਗਵਾਰ) ਬੀਨ ਕਲੱਸਟਰ | |
| Scientific classification | |
| Kingdom: | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| (unranked): | |
| Order: | |
| Family: | |
| Genus: | |
| Species: | C. tetragonoloba
|
| Binomial name | |
| Cyamopsis tetragonoloba | |
| Synonyms | |
|
Cyamopsis psoralioides L. | |
ਗੁਆਰਾ ਫਲੀਦਾਰ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦਾ ਇਕ ਚਾਰਾ ਹੈ। ਬੋਤਿਆਂ ਦਾ ਮਨ-ਭਾਉਂਦਾ ਚਾਰਾ ਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੀ ਗੁਆਰਾ ਹੈ। ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਦਾ ਗੁਆਰਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੁੱਧ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਗੁਆਰਾ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੁਆਰੇ ਦੀਆਂ ਫਲੀਆਂ ਦੀ ਸਬਜ਼ੀ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਆਰੇ ਨੂੰ ਹਰੀ ਖਾਦ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਆਰਾ ਮਾੜੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਾਰੂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿਚ ਵੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਆਰਾ ਸਾਉਣੀ ਦੀ ਫਸਲ ਹੈ। ਹੁਣ ਚਾਰੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਡੰਗਰਾਂ ਦੇ ਦਾਣੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੁਆਰਾ ਬੀਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬੀਜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਈ ਕਈ ਵਾਢਾਂ ਦੇ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।[1]
ਕਾਸ਼ਤ
ਸੋਧੋਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਮ
ਸੋਧੋਇਸਨੂੰ ਸਿੰਧੀਆਂ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਪੰਜਾਬੀ, ਉਰਦੂ, ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਗਵਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਗੂੜ੍ਹੀ ਚਿਕਿਤਸਕ ਤੇਲਗੂ ਵਿੱਚ ਗੋਰਚਿਕਕੁਡੂ ਕਾਇਆ ਜਾਂ ਗੋਕਾਰਾਕਾਇਆ, ਗਰੂਕੀਯੀ (ਗੋਰਕੀਆਈ), ਪਰਚੀ (ਜਾਵਲਾਕਾਯੀ), ਕੰਵਲ ਵਿੱਚ ਚਵਾਲੀਕਾਈ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਵਿੱਚ ਕੋਥਾਵਰਾਈ (ਕੋਗਤਾਵਾਰੇ)।
ਮੌਸਮੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ
ਸੋਧੋਗੁਆਰ ਬਹੁਤ ਸੋਕੇ-ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਠੰਡ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਥੋੜਾ, ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਬੀਜਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਪਰੀਪਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕਾਫੀ ਮਿੱਟੀ ਨਮੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਵਾਰ ਵਾਰ ਸੋਕੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਪਤਾ ਲੱਗ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਮੀ ਬੀਜ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਆਰ, ਗੁਜਰਾਤ, ਭਾਰਤ, ਗੁਜਰਾਤ, ਕੱਚ ਦੇ ਗਾਂਧੀਹਾਧ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਤੱਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ
ਸੋਧੋਤਰਜੀਹ ਉਪਜਾਊ, ਮੱਧਮ-ਟੇਕਸਰਡ ਅਤੇ ਰੇਤਲੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਜੋ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿਕਾਸੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੌਦਿਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਅਮੀਰੀ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ, ਗਾਰ ਮੱਧਮ ਅਲੋਕਨੀਨ ਹਾਲਤਾਂ (ਪੀਐਚ 7-8) ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਾਰਾਪਨ ਦੀ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਹੈ। ਰੇਸ਼ੋਬਿਆ ਨੂਡਲਜ਼ ਨਾਲ ਡਾਇਓਕੂਲੇਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਸਦੇ ਤਰਲਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਇਹ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ-ਅਮੀਰ ਬਾਇਓ ਮਾਸ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬੀਜ ਦਰ
ਸੋਧੋਪ੍ਰਤੀ ਏਕੜ ਵਿੱਚ 8-10 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਬੀਜ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੋ। The seed cum fertilizer ਬਿਜਾਈ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਿਸਮਾਂ
ਸੋਧੋਪੂਸਾ ਨੁਬਹਾਰ ਅਤੇ ਪੂਸਾ ਸਦਾਬਹਾਰ ਫਰਵਰੀ-ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਜੂਨ-ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ 30 ਕਿਲੋ / ਹੈਕਟੇਅਰ (9-11 ਐਲਬੀ / ਏਕੜ) ਦੀ ਦਰ 'ਤੇ ਬੀਜ 45-60 x 20-30 ਸੈ (18-24 x 8-12 ਇੰਚ) ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਰਸਾਤੀ ਮੌਸਮ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਬੀਜ ਉਚਾਈ ਤੇ 2-3 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ (~ 1 ਇੰਚ) ਡੂੰਘੇ ਬੀਜਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਐਫ.ਵਾਈ.ਐਮ. 25 ਟਨ / ਹੈਕਟੇਅਰ (11.1 ਟਨ / ਏਕੜ) ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਸਲ ਲਈ N, P2O5 ਅਤੇ K2O ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ 20:60:80 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ / ਹੈਕਟੇਅਰ (18:53:71 ਲੇਗੀ / ਏਕੜ) ਹੈ। ਔਸਤ ਪੈਦਾਵਾਰ 5 ਤੋਂ 6 ਟਨ / ਹੈਕਟੇਅਰ (2.2-2.6 ਟਨ / ਏਕੜ) ਹੈ। ਗੁਣਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਲੱਸਟਰ ਬੀਨ ਵਿੱਚ ਜੀਨੇਟਿਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਲਈ ਛੋਟੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉਪਲਬਧ ਹੈ (ਪਾਠਕ ਐਟ ਅਲ. 2011)।
- ਸੁਧਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਿਸਮਾਂ
- HG-365 (2013) - ਐਚ ਜੀ -365 (2013)
- Ageta Guara 112 - ਅਗੇਤਾ ਗੁਆਰਾ 112
- Guara 80 - ਗੁਆਰਾ 80
ਫੀਡ
ਸੋਧੋਗਆਰੀ ਭੋਜਨ ਕੋਰਮਾ ਅਤੇ ਗੁਅਰ ਭੋਜਨ ਚੂਰੀ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪਸ਼ੂ ਫੀਡ, ਐਕਵਾ ਫੀਡਜ਼, ਮੱਛੀ ਫੀਡ, ਪੋਲਟਰੀ ਫੀਡਜ਼, ਡੇਅਰੀ ਫੀਡਸ, ਸਵਾਈਨ ਫੀਡ ਆਦਿ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੁੱਖ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।\
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.