ਚਲੂਣੇ
ਚਲੂਣੇ, ਜੋ ਕਿ ਐਂਟੈਰੋਬਿਆਸਿਸ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਪਰਜੀਵੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[3] ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਲੱਛਣ ਗਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੁਜਲੀ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਹਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[1] ਗੁਦਾ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਨਿਗਲਣ ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਆਂਡਿਆਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਤੱਕ ਦਾ ਸਮਾਂ 4 ਤੋਂ 8 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।
| Pinworm infection | |
|---|---|
| ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦ | Enterobiasis, oxyuriasis[1] |
 | |
| Pinworm eggs (Enterobius vermicularis) | |
| ਵਿਸ਼ਸਤਾ | Infectious disease |
| ਲੱਛਣ | Itchy anal area[1] |
| ਆਮ ਸ਼ੁਰੂਆਤ | 4 to 8 weeks from exposure[2] |
| ਕਾਰਨ | Pinworms (Enterobius vermicularis)[3] |
| ਜ਼ੋਖਮ ਕਾਰਕ | Attending school[1] |
| ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ | Seeing the worms or eggs[1] |
| ਬਚਾਅ | Handwashing, daily bathing in the morning, daily changing of underwear[1] |
| ਦਵਾਈ | Mebendazole, pyrantel pamoate, or albendazole[4] |
| Prognosis | Non serious[5] |
| ਅਵਿਰਤੀ | Common[1][5] |
ਚਲੂਣੇ ਆਂਡਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਦੇ ਹੈ ਅੰਡੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਗੁਦਾ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਵਾਪਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤਕ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹੱਥਾਂ, ਖਾਣਿਆਂ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਲੇਖਾਂ ਦੇ ਗੰਦਗੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੋਖਮ ਵਾਲੇ ਉਹ ਉਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੰਸਥਾ ਜਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਜਾਨਵਰ ਬੀਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਫੈਲਾਉਂਦੇ। ਡਾਇਗਨੋਸਿਸ ਇੱਕ ਕੀਟਾਣੂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਮਾਈਕਰੋਸਕੋਪ ਦੇ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਸੈਟੀਮੀਟਰ ਜਾਂ ਅੰਡੇ ਹਨ।[6]
ਇਲਾਜ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਮੇਬੇਨਡੇਜ਼ੋਲ, ਪਾਈਰੇਟਲ ਪਮੋਏਟ, ਜਾਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਅਲਬੇਮੇਡੇਜੋਲ ਦੀਆਂ ਦੋ ਖ਼ੁਰਾਕਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[4] ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਹਰੇਕ ਖ਼ੁਰਾਕ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਧੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਹੱਥ ਧੋਣਾ, ਸਵੇਰੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਨਹਾਉਣਾ, ਅਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਪੜੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਰੀਇਨਫੈਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ
ਸੋਧੋ
ਪੀਨਵਰਮ ਦੀ ਲਾਗ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਲੱਛਣ ਪ੍ਰਰੀਟਸ ਐਨੀ ਅਤੇ ਪੈਰੀਨੀਅਲ ਪ੍ਰਰੀਟਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਗੁਦੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਦੁਆਲੇ ਅਤੇ ਪਰੀਨਿਅਮ ਦੁਆਲੇ ਖਾਰਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[7][8] ਖ਼ਾਰਸ਼ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,[9] ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਦੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਆਂਡੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਮਾਦਾ ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਆਵਾਜਾਈ ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਦੇ ਜੂਲੇ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰੰਤੂ ਗਾਰ ਪ੍ਰੇਰਿਟਸ ਕਾਰਨ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵਿਧੀਵਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਖ਼ਾਰਸ਼ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵੱਖਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਚਲਿਆ, ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਜੂਲਾ, ਜਾਂ ਤੀਬਰ ਦਰਦ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[10] ਖਾਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਗੁਦਾ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਖੁਰਕਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਡਰਮੇਟਾਇਟਸ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਮੜੀ ਦੀ ਸੋਜ਼ਸ਼) ਅਤੇ ਫਾਲਿਕੁਲਾਈਟਿਸ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਲਾਂ ਦੇ ਗਠੀਏ ਦੀ ਸੋਜਸ਼) ਸਮੇਤ ਸੈਕੰਡਰੀ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀਆਂ ਲਾਗਾਂ ਜਿਵੇਂ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਜਟਿਲਤਾ ਫਟਣ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ।[11] ਆਮ ਲੱਛਣ ਹਨ ਅਨਸਿੰਨਿਆ (ਭਾਵ, ਸੁੱਤੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ) ਅਤੇ ਬੇਚੈਨੀ. ਭੁੱਖ, ਭਾਰ ਘਟਣਾ, ਚਿੜਚਿੜਾਪਨ, ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਅਤੇ ਜੀਵਾਣੂਆਂ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ) ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟ ਹੈ।
ਪਿਨਵਰਮ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ,[12] ਅਤੇ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਰਾਹੀਂ ਮਾਈਗਰੇਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹੰ।ਪਰ, ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਯੋਨੀ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਵਿੱਚ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਛੱਤਰੀ ਵੱਲ ਅਤੇ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਕੈਵੀਟੀ, ਫੈਲੋਪਿਅਨ ਟਿਊਬਾਂ, ਅੰਡਕੋਸ਼ਾਂ, ਅਤੇ ਪਰਿਟੋਨੋਨੀਅਲ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਜਾਂਦੇ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਲਵੋਜੈਨਿਟਸ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਯੋਲੇ ਅਤੇ ਯੋਨੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸੋਜਸ਼।ਇਹ ਯੋਨੀ ਡਿਸਚਾਰਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਿਟਸ ਵਲਵਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਲਵਾਦੀ ਖਾਰਸ। ਇਹਦੇ ਕੀੜੇ ਮੂਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਆਂਤੜੀਆਂ ਦੇ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕਾਰਨ
ਸੋਧੋ
ਚਲੂਣੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਕੀੜਾ ਐਂਟੀਰੋਬਿਊਸ ਵਰਮੀਕਲੁਰੀਸ ਹੈ। ਸਮੁੱਚੇ ਜੀਵਨਕੱਢ - ਅੰਡੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਲਗ਼ ਤੱਕ - ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਗੈਸਟਰੋਇੰਟੇਸਟਾਈਨਲ ਟ੍ਰੈਕਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਸਟ ਦਾ ਸਥਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[13][14] ਕੁੱਕ ਐਟ ਅਲ. (2009) ਅਤੇ ਬਰਕਹਾਟ ਐਂਡ ਬਰਕਹਾਟ (2005) ਕੁੱਕ ਐਟ ਅਲ ਨਾਲ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੋਂ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੋਂ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਰਕਹਾਟ ਅਤੇ ਬਰਕਾਰਟ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਚਾਰ ਤੋਂ ਅੱਠ ਹਫ਼ਤੇ ਤਕ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।[15]
ਫੈਲਾਓ
ਸੋਧੋ- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "Pinworm।nfection FAQs". CDC. 10 January 2013. Archived from the original on 15 October 2016. Retrieved 16 October 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 2.0 2.1 "Epidemiology & Risk Factors". CDC. 10 January 2013. Archived from the original on 18 October 2016. Retrieved 16 October 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 3.0 3.1 Stermer, E; Sukhotnic, I; Shaoul, R (May 2009). "Pruritus ani: an approach to an itching condition". Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition. 48 (5): 513–6. doi:10.1097/mpg.0b013e31818080c0. PMID 19412003.
- ↑ 4.0 4.1 "Treatment". CDC. 23 September 2016. Archived from the original on 18 October 2016. Retrieved 16 October 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 5.0 5.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedRook2016 - ↑ "Biology". CDC. 10 January 2013. Archived from the original on 18 October 2016. Retrieved 16 October 2016.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Burkhart & burkhart 2005, p. 838
- ↑ Cook et al. 2009, p. 1516
- ↑ Caldwell 1982, p. 307.
- ↑ Cook 1994, p. 1160
- ↑ Gutiérrez 2005, p. 355.
- ↑ Gutiérrez 2005, p. 356.
- ↑ Cook 1994, p. 1159
- ↑ Gutiérrez 2005, p. 354.
- ↑ Burkhart & burkhart 2005, p. 837