ਚੀਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ
ਚੀਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਜਾਂ ਚੀਨੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ (ਸਰਲੀਕ੍ਰਿਤ ਚੀਨੀ: 中国 文化, ਰਵਾਇਤੀ ਚੀਨੀ: 中國 文化 ; ਪਿਨਾਇਨ: Zhōngguó wenhua) ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਰਹੱਦਾਂ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ, ਸ਼ਹਿਰਾਂ, ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਇਸ ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ। ਚੀਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਕ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡਾ, ਵਾਸਤੁਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ, ਸਾਹਿਤ, ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ, ਭੋਜਨ, ਦ੍ਰਿਸ਼ ਕਲਾ, ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਧਰਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।
ਪਹਿਚਾਣ
ਸੋਧੋਚੀਨ ਵਿੱਚ ਆਧਿਕਾਰਿਕ ਤੌਰ ਉੱਤੇ 56 ਮਾਨਤਾ ਜਾਤੀ ਸਮੂਹ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ, ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਸਮੂਹਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਗਏ ਜਾਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ, ਹਾਨ ਪਹਿਚਾਣ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਈ ਵੱਖ ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਜੌਂਗਹੂਆ ਮਿੰਜੂ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਰੰਪਰਕ ਪਹਿਚਾਣ ਦੀ ਜਿਆਦਾਤਰ ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਭੇਦ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਰਿਵਾਜ
ਸੋਧੋਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੁੱਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਸਾਮਾਜਿਕ ਵਰਗਾਂ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਫ਼ੈਸ਼ਨ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਘੁਮੰਡ, ਰੰਗ ਪੀਲਾ ਜਾਂ ਲਾਲ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਇੰਪੀਰਿਅਲ ਯੁੱਗ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਮਰਾਟ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੀਨ ਦੇ ਫ਼ੈਸ਼ਨ ਦੇ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਰੰਗੀਨ ਅਤੇ ਵਿਵਿਧ ਵਿਅਵਸਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਦੇ ਨਾਲ ਅਣਗਿਣਤ ਸਾਲ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼, ਚੀਨ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸ਼ਾਹੀ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਟਕੀ ਬਦਲਾਵ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਉਦਾਹਰਨ ਚਿਆਂਗਸਮ (ਜਾਂ ਮੰਦਾਰਿਨ ਵਿੱਚ ਕਿਪੋ) ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਜੁੱਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਹਾਂਫੂ ਜਾਂ ਪਰੰਪਾਰਕ ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਕੱਪੜੀਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਫੀਨਿਕਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਤੀਕਾਂ ਸਜਾਵਟੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਰਥਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਲਾ
ਸੋਧੋਚੀਨ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾ ਤੇ ਕਈ ਰਾਜਨੀਤਕਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਕਾਸ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ
ਸੋਧੋਚੀਨ ਪੂਰਬੂ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਮਾਰਸ਼ਲ ਆਰਟ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਗ ਫੂ ਜਾਂ ਵੁਸ਼ੂ ਦੇ ਨਾਂਅ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਦਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਮਦਰ ਸ਼ਾਓਲਿਨ ਮੰਦਰ ਦਾ ਵੀ ਘਰ ਹੈ।