ਜ਼ੁਬੇਦਾ ਮੁਸਤਫਾ
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Zubeida Mustafa; ਜਨਮ 1941)[1] ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਬਣ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਉਹ 1975 ਵਿੱਚ ਡਾਨ ਅਖਬਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ।
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ, ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਵਿਆਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਹਨ।[2]
ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਨੇ ਕਰਾਚੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਬੀਏ ਅਤੇ ਫਿਰ ਐਮ.ਏ. ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਤਹਿਤ ਲੰਡਨ ਸਕੂਲ ਆਫ ਇਕਨਾਮਿਕਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।[2]
ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਜੁਲਾਈ 1975 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਡਾਨ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਸਟਾਫ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਉਹ ਡਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਧਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਇਕਲੌਤੀ ਔਰਤ ਸੀ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਲੇਖਕ ਵੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲਿੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਪਣੇ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਲਿਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।
ਇੱਕ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਮੁਸਤਫਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀਆਂ ਨੇ "ਉਸਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਛੋਹਿਆ"। ਇੱਕ 2012 ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਉਸ ਦੀ ਮੁੱਖ ਬੀਟ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ 'ਤੇ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਸੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿਹਤ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ।
ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ (ਮੈਗਜ਼ੀਨ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਡਾਨ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੰਪਾਦਕ ਅਹਿਮਦ ਅਲੀ ਖਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮੰਨਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ "ਟੰਬਲਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਦੀ ਨੂੰ ਬੋਤਲ ਕਰਨਾ ਹੈ (ਦਰਿਆ ਕੋ ਕੂਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰਨਾ) ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵੇਖਣਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਲਿਖਤ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ"।
1986 ਵਿੱਚ, ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਬਾਰੇ ਉਸਦੀ ਖੋਜ ਅਤੇ ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਆਬਾਦੀ ਸੰਸਥਾ ਦੁਆਰਾ ਉੱਤਮਤਾ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਮੀਡੀਆ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
2012 ਵਿੱਚ, ਮੁਸਤਫਾ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਰਾਜਨੀਤੀ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ 'ਤੇ ਖਬਰਾਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਮੀਡੀਆ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[3] 2013 ਵਿੱਚ, ਵੂਮੈਨ ਮੀਡੀਆ ਸੈਂਟਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।[4]
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਮੌਜੂਦਾ ਜਾਂ ਅਤੀਤ ਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤੀ ਸ਼ੌਕੀਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। 2012 ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ਲਾਈਨ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਆਪਣੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ "ਸੱਤਾ ਦੇ ਭੁੱਖੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਝੁੰਡ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਾਪਦੰਡ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਰਾਜਨੇਤਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਹ ਸੁਆਰਥੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਤੇ ਅਣਜਾਣ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਰਣਨੀਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ. ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ"।
ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ 2009 ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨਿੱਜੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ 33 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। 2012 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਨਜ਼ਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। 2020 ਤੱਕ, ਉਹ ਇੱਕ ਫ੍ਰੀਲਾਂਸ ਪੱਤਰਕਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਕਾਲਮ ਲਿਖਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।[5][6]
ਡਾਨ ਮੀਡੀਆ ਗਰੁੱਪ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਜ਼ੁਬੈਦਾ ਮੁਸਤਫਾ ਅਵਾਰਡ ਫਾਰ ਜਰਨਲਿਸਟਿਕ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।[7]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "Profile of Zubeida Mustafa". International Women's Media Foundation (IWMF) website. Retrieved 7 June 2020.
- ↑ 2.0 2.1 Rukhsana Mashhadi (June 2012). "Profile: Zubeida Mustafa". Retrieved 7 June 2020.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ Kelly Kavanaugh (26 March 2013). "Introducing the Zubeida Mustafa Award for Journalistic Excellence". International Women's Media Foundation website. Retrieved 7 June 2020.
- ↑ "Journalists should follow ethics at all costs: Zubaida". The Nation (newspaper). 27 February 2013. Retrieved 7 June 2020.
- ↑ Rem Rieder (23 June 2014). "Rieder: A global platform for bold journalists". USA TODAY (newspaper). Retrieved 7 June 2020.
- ↑ Iqra Sarfaraz (25 March 2020). "CELEBRATING first Women Leaders Awards". The News International (newspaper). Retrieved 7 June 2020.
- ↑ Muneeza Shamsie (14 March 2018). "Interview: Zubeida Mustafa". Newsline (magazine). Retrieved 7 June 2020.