ਜਾਰਜ ਆਰਵੈੱਲ

ਏਰਿਕ ਆਰਥਰ ਬਲੈਰ (25 ਜੂਨ 1903 - 21 ਜਨਵਰੀ 1950) ਕਲਮੀ ਨਾਮ ਜਾਰਜ ਆਰਵੈੱਲ, ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨ‍ਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੋਤੀਹਾਰੀ ਨਾਮਕ ਸ‍ਥਾਨ ਉੱਤੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ।

ਜਾਰਜ ਆਰਵੈੱਲ ਆਰਵੈੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਰਡ ਪੋਰਟਰੇਟ, 1933 ਵਾਲਾ
ਜਨਮ:	25 ਜੂਨ 1903 ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਮੋਤੀਹਾਰੀ ਨਗਰ
ਮੌਤ:	21 ਜਨਵਰੀ 1950 ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਹਸਪਤਾਲ, ਲੰਦਨ, ਇੰਗਲੈਂਡ
ਕਾਰਜ_ਖੇਤਰ:	ਨਾਵਲਕਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ:	ਇੰਗਲਿਸ਼ਤਾਨੀ
ਭਾਸ਼ਾ:	ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
ਕਾਲ:	6 ਅਕਤੂਬਰ 1928 – 1 ਜਨਵਰੀ 1950
ਵਿਧਾ:	ਨਾਵਲ, ਵਿਅੰਗ
ਵਿਸ਼ਾ:	ਫਾਸ਼ੀਵਾਦ-ਵਿਰੋਧ, ਸਟਾਲਿਨਵਾਦ-ਵਿਰੋਧ, ਡੈਮੋਕਰੈਟਿਕ ਸੋਸ਼ਲਿਜਮ, ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਨਾ

ਜੀਵਨ

ਸ਼ਿਪਲੇਕ ਵਿਖੇ ਬਲੈਰ ਫੈਮਿਲੀ ਹੋਮ

ਆਰਵੈੱਲ ਦੇ ਜਨ‍ਮ ਤੋਂ ਸਾਲ ਭਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੰਗ‍ਲੈਂਡ ਚੱਲੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਸੇਵਾ ਨਵਿਰਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵੀ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਥੇ ਹੀ ਉਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੋਈ। ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਬਰਮਾ ਵਿੱਚ 1922 ਤੋਂ 1927 ਤੱਕ ਪੰਜ ਸਾਲ ਮੁਲਾਜ਼ਮਤ ਕੀਤੀ। ਡੇਂਗੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 1927 ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਇੰਗਲਿਸਤਾਨ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਤ ਛੱਡਕੇ ਪੈਰਿਸ ਚਲੇ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1939 - 35 ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਉਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਜਰਨਲਿਜ਼ਮ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ। 1935 ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਾਪਸ ਇੰਗਲਿਸਤਾਨ ਆ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਕੁੱਝ ਅਰਸਾ ਪੋਲਟਰੀ ਫ਼ਾਰਮ ਅਤੇ ਹੋਟਲ ਚਲਾਇਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਸਟੋਰ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੰਮ ਸਰਾਹਿਆ ਜਾਣ ਲਗਾ। 1936 ਵਿੱਚ ਈਲੀਇਨ ਓ ਸ਼ਹੋਗਨੀਸੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਪੇਨ ਚਲੇ ਗਿਆ। ਉਥੇ ਇੱਕ ਕਾਤਲਾਨਾ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਲੱਗ ਗਈ ਅਤੇ ਉਹ ਵਾਪਸ ਇੰਗਲਿਸਤਾਨ ਆ ਗਿਆ। ਮੈਡੀਕਲੀ ਅਨਫਿਟ ਹੋਣ ਦੀ ਬਿਨਾ ਉੱਤੇ ਦੂਜੀ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਨਾ ਲੜ ਸਕੇ। ਇਸ ਲਈ ਬੀ ਬੀ ਸੀ ਇੰਡੀਆ ਉੱਤੇ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਜੰਗ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਉੱਤੇ ਉਹ ਅਦਬ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਵਾਪਸ ਆਏ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵਫ਼ਾਤ ਪਾ ਗਈ। ਆਰਵੈੱਲ ਨੇ ਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਗੋਦ ਲਿਆ। ਆਖ਼ਰੀ ਵਕਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਹੁਤ ਬੀਮਾਰ ਰਹੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਟੀ ਬੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੋਨੀਆ ਬਰਾਓਨੀਲ ਨਾਲ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ। 23 ਜਨਵਰੀ 1950 ਈ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਵਸੀਅਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇੰਗਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਗਿਰਜਾਘਰ ਵਿੱਚ ਦਫਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਆਪਣੇ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਨਾਵਲ '1984' ਵਿੱਚ ਆਰਵੈੱਲ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹੀ ਹੁਕੂਮਤ ਦਾ ਕ਼ਿੱਸਾ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਬਲ ਇਤਰਾਜ਼ ਸੋਚ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਜੁਰਮ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ

ਨਾਵਲ

• ਐਨੀਮਲ ਫ਼ਾਰਮ
• ਉਨੀਂ ਸੌ ਚੁਰਾਸੀ
• ਅ ਕਲਰਜੀਮੈਨ'ਜ ਡਾਟਰ
• ਬਰਮੀਜ ਡੇਜ

ਹੋਰ

• ਡਾਉਨ ਐਂਡ ਆਊਟ ਇਜ ਪੈਰਿਸ ਐਂਡ ਲੰਦਨ
• ਹੋਮੇਜ ਟੂ ਕੇਟਲੋਨੀਆ