ਟੈਟੂ
ਟੈਟੂ ਜਾਂ ਤਤੋਲਾ ਸਰੀਰ ਦੀ ਤਵਚਾ ਉੱਤੇ ਰੰਗੀਨ ਸ਼ਕਲਾਂ ਛਾਪਣ ਲਈ ਅੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉੱਤੇ ਜਖਮ ਕਰਕੇ, ਚੀਰਾ ਲਗਾਕੇ ਜਾਂ ਸੂਈ ਨਾਲ ਵਿੰਨ੍ਹ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਕੋਇਲੇ ਦਾ ਚੂਰਣ, ਰਾਖ ਜਾਂ ਫਿਰ ਰੰਗਣ ਵਾਲੇ ਮਸਾਲੇ ਭਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਖਮ ਭਰ ਜਾਣ ਤੇ ਤਵਚਾ ਦੇ ਉੱਤੇ ਸਥਾਈ ਰੰਗੀਨ ਸ਼ਕਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟੈਟੂਆਂ ਦਾ ਰੰਗ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਹਿਰਾ ਨੀਲਾ, ਕਾਲ਼ਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਲਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੁਣਨ ਦਾ ਇੱਕ ਢੰਗ ਹੋਰ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਬਨਣ ਵਾਲੀ ਆਰਥਰੋਪਲਾਸਟੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤ-ਚਿਹਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਹੀ ਸਥਾਨ ਦੀ ਤਵਚਾ ਨੂੰ ਵਾਰ ਵਾਰ ਵਿੰਨਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਖਮ ਦੇ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਸ ਸਥਾਨ ਤੇ ਇੱਕ ਉੱਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਚੱਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ੇਦਾਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਪਸ਼ੁਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਣਨਾ ਪਛਾਣ ਜਾਂ ਬਰਾਂਡਿੰਗ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਜਾਵਟੀ ਹੈ।
ਕੁੱਝ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੰਗੀਨ ਟੈਟੂ ਖੁਣਨਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁੱਝ ਵਿੱਚ ਕੇਵਲ ਖ਼ਤਚਿਹਨਾਂ ਦੀ। ਪਰ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀ ਜਾਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਨਾਂ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਟੈਟੂ ਪ੍ਰਚੱਲਤ ਹਨ।
ਟੈਟੂ ਤਿੰਨ ਵਿਆਪਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ: ਕੇਵਲ ਸਜਾਵਟੀ (ਕੋਈ ਖਾਸ ਅਰਥ ਨਹੀਂ); ਸੰਕੇਤਕ (ਪਹਿਰਾਵੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਇੱਕ ਖਾਸ ਅਰਥ ਦੇ ਨਾਲ); ਸਕੋਟਿਕ (ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਵਸਤੂ ਦਾ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰ)। ਟੈਟੂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ 'ਪੱਛਮੀ ਜਗਤ' ਵਿੱਚ ਅਸਭਿਅਕ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ 100 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਲਾਹ ਅਤੇ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ ਹਨ। 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਟੈਟੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਛਮੀ ਬਦਨਾਮ ਧੱਬੇ ਮਿਟ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਇਹ ਸਭਨਾਂ ਜੈਂਡਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਫੈਸ਼ਨ ਦੀ ਵਸਤ ਬਣ ਗਏ।
ਨਿਰੁਕਤੀ ਸੋਧੋ
18 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਟੈਟੂ' ਜਾਂ 'ਟੈਟੋ' ਇੱਕ ਪੌਲੀਨੀਸ਼ੀਅਨ ਸ਼ਬਦ 'ਤਤੌ' ਤੋਂ ਉਧਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਭਾਵ ਹੈ 'ਲਿਖਣਾ'।[1]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ Samoa: Samoan Tattoos, Polynesian Cultural Center, archived from the original on 2017-12-08, retrieved 2017-11-24