ਟੈਰੇਟੋਮਾ
ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਇੱਕ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਾਲਾਂ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਜਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਟਿਊਮਰ ਹਨ| ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਡਾਸ਼ਯ, ਅੰਡਕੋਸ਼, ਜਾਂ ਟੇਲਬੋਨ ਵਿੱਚ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੂਜੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ| ਜੇ ਟਿਊਮਰ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਲੱਛਣ ਘੱਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ| ਇੱਕ ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਇੱਕ ਦਰਦ ਰਹਿਤ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਗਿੱਲੀ ਹੈ। ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਮੱਸ, ਟੈਸਟੀਕੂਲਰ ਮੱਸ, ਜਾਂ ਹਾਈਡਰੋਪਸ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ|.[1][2]
ਉਹ ਇੱਕ ਜਰਮ ਛੱਲ ਦੀ ਕਿਸਮ ਹੈ (ਇੱਕ ਟਿਊਮਰ ਜੋ ਕੋਸ਼ੀਕਾਵਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕ੍ਰਾਣੂ ਜਾਂ ਅੰਡਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ)। ਉਹ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਨ: ਪਰਿਪੱਕ ਅਤੇ ਪਜੰਨਾ। ਪਰਿਪੱਕ ਟੈਰਾਟਾਮਸ ਵਿੱਚ ਡਰਮੌਇਡ ਸਿਸਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਭਾਵਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਜੰਨਾ ਟੈਰਾਟਾਮਸ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਵਾਲੇ ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਪੱਕਣ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬਾਲਗ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਟੈਸਟਿਕਓਲਰ ਟੇਰਾਟੋਮਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤਸ਼ਖੀਸ਼ ਟਿਸ਼ੂ ਬਾਇਓਪਸੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।[3]
ਟੇਲਬੋਨ, ਟੈਸਟਟੀਕੂਲਰ, ਅਤੇ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਟੇਰਾਟੋਮਾ ਦਾ ਇਲਾਜ ਆਮ ਕਰਕੇ ਸਰਜਰੀ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਟੈਸਟਿਕੁਲਰ ਅਤੇ ਪਜੰਨਾ ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਟੇਰਾਟੋਮਾ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਟੈਰਾਟੋਮਸ 30,000 ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 1 ਵਿੱਚ ਟੇਲਬੋਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਉਮਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਟਿਊਮਰ ਹੈ।[4] ਔਰਤਾਂ ਮਰਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੰਡਕੋਸ਼ਕ ਟੈਰਾਟੋਮਸ ਅੰਡਕੋਸ਼ ਦੇ ਟਿਊਮਰ ਦੀ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੱਧ-ਉਮਰ ਦੌਰਾਨ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਟੈਸਟਿਕਉਲਰ ਟੈਰਾਟੋਮਾ ਤਕਰੀਬਨ ਅੱਧੇ ਟੈਸਟਿਕਉਲਰ ਕੈਨ੍ਸਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਾਲਗ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਬਦ "ਰਾਖਸ਼ਸ" ਅਤੇ "ਟਿਊਮਰ" ਲਈ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ।
ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ
ਸੋਧੋਟੈਰੇਟੋਮਾਸ ਸ਼ਿਸ਼ੁ, ਬੱਚਿਆਂ, ਅਤੇ ਬਾਲਗ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਅਕਸਰ ਟੈਰੇਟੋਮਾਸ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਵੇਲੇ, ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ, ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਅਲਟਰਾਸਾਊਂਡ ਇਮੇਜਿੰਗ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਸਰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭਰੂਣ ਵਾਲੇ ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਸੇਕ੍ਰੋਕੋਸੀਜੀਅਲ ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਹਨ (ਔਲਟਮੈਨ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ I, II, ਅਤੇ III) ਅਤੇ ਸਰਵਾਈਕਲ (ਗਰਦਨ) ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਐਮਨਿਓਟਿਕ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਵਿੱਚ ਇਹ ਟੈਰੇਟੋਮਾਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਨਿਯਮਿਤ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਅਲਟਰਾਸਾਉਂਡ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਟੈਰੇਟੋਮਾ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਲਟਾਸਾਊਂਡ ਦੇ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਲਈ, ਗਰਭਵਤੀ ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦਾ ਐੱਮ ਆਰ ਆਈ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ
ਸੋਧੋਟੈਰੇਟੋਮਾ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਹ ਟਿਊਮਰ (ਨਾੜੀ ਚੋਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ) ਰਾਹੀਂ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਜਾਂ ਖੂਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਜਨਤਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਰੁਕਾਵਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨਾੜੀ ਦੀ ਚੋਰੀ ਨਾਲ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗਰੱਭਸਥ ਸ਼ੀਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਟੈਰੇਟੌਮਾਸ ਐਨ-ਮਿਥਾਇਲ-ਡੀ-ਐਂਸਪਾਰਟੇਟ (ਐਨਐਮਡੀਏ) ਰੀਸੇਪਟਰ ਇਨਸੈਫੇਲਾਇਟਿਸ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਆਟੋਇਮਉਨ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਟੈਰੇਟਾਮਾ ਵਿੱਚ ਐਨ ਐਮ ਡੀ ਏ ਦੇ ਨਾਲ ਬੀ ਸੈੱਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[5]
ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ, ਉੱਥੇ ਨੇੜੇ ਦੇ ਅੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਰੀਗਰੋਥ ਦਾ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[6]
ਪਰਿਪੱਕ ਟੈਰਾਟੋਮਾ
ਸੋਧੋ
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Raja, Shahzad G. (2007). Access to Surgery: 500 single best answer questions in general and systematic pathology (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). PasTest Ltd. p. 508. ISBN 9781905635368.
- ↑ Saba, Luca; Acharya, U. Rajendra; Guerriero, Stefano; Suri, Jasjit S. (2014). Ovarian Neoplasm Imaging (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Springer Science & Business Media. p. 165. ISBN 9781461486336.
- ↑ "Sacrococcygeal Teratoma". NORD (National Organization for Rare Disorders). 2007. Retrieved 20 December 2017.
- ↑ Corton, Marlene M; Leveno, Kenneth J; Bloom, Steven L; Hoffman, Barbara L (2014). Williams Obstetrics 24/E (EBOOK) (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). McGraw Hill Professional. p. Chapter 16. ISBN 9780071798945.
- ↑ Makuch, M; Wilson, R; Al-Diwani, A; Varley, J; Kienzler, AK; Taylor, J; Berretta, A; Fowler, D; Lennox, B; Leite, MI; Waters, P; Irani, SR (March 2018). "N-methyl-D-aspartate receptor antibody production from germinal center reactions: Therapeutic implications". Annals of Neurology. 83 (3): 553–561. doi:10.1002/ana.25173. PMID 29406578.
- ↑ Choi, KW; Jeon, WJ; Chae, HB; Park, SM; Youn, SJ; Shin, HM; Sung, RH; Lee, SJ (September 2003). "A recurred case of a mature ovarian teratoma presenting as a rectal mass" (PDF). The Korean Journal of Gastroenterology (in Korean). 42 (3): 242–245. PMID 14532748.
{{cite journal}}: CS1 maint: unrecognized language (link)