ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਲੋਕ ਨਾਚ
ਭੂਮਿਕਾ ਸੋਧੋ
ਲੋਕ-ਨਾਚ ਲੋਕ-ਸਮੂਹ ਦੀ ਸਿਰਜਨ-ਕਲਾ ਦੀ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵੰਨਗੀ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕ-ਮਾਨਸ ਦੇ ਸਮੁਚੇ ਹਾਵਾਂ-ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਉ-ਸੰਦਰਭ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ| ਲੋਕ ਨਾਚ ਵੀ ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਲੋਕ-ਕਲਾ ਹੈ|ਲੋਕ-ਨਾਚ ਮੰਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਖਿੱਤੇ ਦੇ ਜਨ-ਸਮੂਹ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਿਕ, ਨੈਤਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ, ਰਾਜਸੀ ਅਤੇ ਇਤਹਾਸਿਕ ਜੀਵਨ-ਤੋਰ ਦੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਪਰਤਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਮੁਦਰਾਵਾਂ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਆਪ-ਮੁਹਾਰਾ, ਸਧਾਰਨ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ-ਖੇੜਿਆਂ ਭਰਪੂਰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਵੀ ਹੈ।
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੋਕ-ਨਾਚ ਸੋਧੋ
ਪਰਾਇ ਅੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਪਰਾਇ ਨੂੰ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲੈਅ ਤੇ ਨੱਚਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ ਜੋ ਕਈ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਜਿਵੇਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਯੁੱਧ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦਾ ਮੈਦਾਨ ਛੱਡਣ, ਜਿੱਤ ਜਾਂ ਹਾਰ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕਰਨ,ਜਲ ਬਾਡੀ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ,ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਦੱਸਣ,ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਵਿਆਹਾਂ, ਜਸ਼ਨਾਂ, ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਪੂਜਾ ਆਦਿ ਲਈ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇਣ ਲਈ।
ਕੁੰਮੀ ਸੋਧੋ
ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਨਾਚ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਪਰ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਲ ਕੁੰਮੀ ਹੈ,ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੱਚਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨੱਚਦੇ ਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ।
ਕੋਲੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਕੋਲੱਟਮ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪੇਂਡੂ ਕਲਾ ਹੈ।'ਕੰਚੀਪੁਰਮ' ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ 'ਚੀਵੈਕੀਅਰ ਕੋਲਾੱਟਮ' ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਪੁਰਾਤਨਤਾ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਨਾਚ ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਹਰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਦੋ ਡੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇੱਕ ਤਾਲ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।'ਪਿਨਾਲ ਕੋਲਾਟਮ' ਨੂੰ ਉਹਨਾ ਰੱਸੀਆਂ ਨਾਲ ਨੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਫੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਲੰਬੇ ਖੰਭੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਯੋਜਨਾਬੱਧ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਰਤਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿ ਰੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੇਚੀਦਾ ਜਿਹੇ ਪੈਟਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।ਇਹਨਾਂ ਲਈ ਰੰਗਦਾਰ ਰੱਸੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਨਾਰੀ ਬਹੁਤ ਆਕਰਸ਼ਕ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।ਦੁਬਾਰਾ ਉਹ ਇਸ ਕਿਨਾਰੀ ਨੂੰ ਨੱਚਦੇ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਉਲਟਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਉਜਾੜਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੱਸਿਆ ਦੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਕਰਗੱਟਮ ਜਾਂ ਕਰਗਮ ਸੋਧੋ
ਕਰਾਗੱਟਮ ਜਾਂ ਕਰਗਮ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ ਜੋ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮੀਂਹ ਦੀ ਦੇਵੀ ਮਰੀਅੰਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕਲਾਕਾਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਘੜੇ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਟਿਕਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਨਾਚ ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ - ਆਟਾ ਕਰਗਮ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਕਰਗਮ।ਆਟਾ ਕਰਗਮ ਨੂੰ ਸਿਰ 'ਤੇ ਸਜਾਏ ਬਰਤਨ ਨਾਲ ਨੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਕਿ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ਕਤੀ ਕਰਗਮ ਸਿਰਫ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਨੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਿਰਫ 'ਨਯੰਦੀ ਮੇਲੇਮ' ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ,ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਹਰ ਕਲਾਕਾਰ ਤੰਜਾਵਰ, ਪੁਡੁਕੋਟਾਈ, ਰਮਨਾਥਪੁਰਮ, ਮਦੁਰੈ, ਤਿਰੂਨੇਲਵੇਲੀ, ਅਤੇ ਪੱਤੁਕੋਟਾਈ ਅਤੇ ਸਲੇਮ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਹਨ।
ਮਯਿਲ ਅੱਟਮ ਜਾਂ ਮੋਰ ਨਾਚ ਸੋਧੋ
ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕੁੜੀਆਂ ਮੋਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਮੋਰ ਦੇ ਖੰਭ,ਚੁੰਝ,ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਹੈਡ-ਡਰੈੱਸ ਨਾਲ ਇਸ ਨਾਚ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਚੁੰਝ ਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੇ ਧਾਗੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹਨ।ਜਿਵੇਂ ਕਲਾਈ ਅੱਟਮ (ਬਲਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ)ਕਰਾਦੀ ਅੱਟਮ (ਇੱਕ ਰਿੱਛ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ) ਅਤੇ ਆਲੀ ਅੱਟਮ (ਜੋ ਭੂਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ) ਆਦਿ ਜੋ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਪਾਂਭੂ ਅੱਟਮ ਜਾਂ ਸੱਪ ਡਾਂਸ ਸੋਧੋ
ਪਾਂਭੂ ਅੱਟਮ ਜਾਂ ਸੱਪ-ਨਾਚ ਸੱਪ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਪੱਖੀ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਵਜੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜੋ ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੱਪ-ਚਮੜੀ ਵਰਗੇ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤੇ ਕਠਿਨ ਲੜਾਈ ਵਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨ ਕੇ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਡਾਂਸਰ ਸੱਪ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ,ਝਰੀਟਾਂ ਅਤੇ ਫੁੰਕਾਰੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਕਈ ਵਾਰੀ ਸਿਰ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਚੂਸਣ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਕੱਠੇ ਫੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹੱਥ ਸੱਪ ਦੇ ਡੁੱਬੇ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨੂੰ ਭੂਤਾਂ ਵਾਲਾ ਮਖੌਟ ਪਾ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਓਇਲੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਓਇਲੱਟਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਗਰੇਸ ਦਾ ਡਾਂਸ।ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰਵਾਇਤੀ ਡਾਂਸ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਇੱਕ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਡਾਂਸਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਤਾਲਾਂ ਭਰਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ।ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਨ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਥਾਵਿਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ਉਂਗਲਾਂ ਨਾਲ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੇ ਰੁਮਾਲ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਗਿੱਟੇ ਨਾਲ ਘੰਟੀ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਹਨ।
ਪੁਲੀਅੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਪੁਲੀ ਅੱਟਮ ਤਾਮਿਲ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ ਨਾਚ ਹੈ।ਇਹ ਨਾਚ "ਟਾਈਗਰਜ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਨਾਟਕ" ਬਣਦਾ ਹੈ।ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਬਾਘਾਂ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਇਹਨਾ ਨਾਚ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਸਥਾਨਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਂਤ ਪੀਲੇ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਰ ਦੀ ਨਕਲ ਦੀ ਦਿੱਖ ਲਈ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਲੋਕ ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤਕ ਯੰਤਰ ਵੀ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ,ਜਿਵੇਂ ਥਰੈ,ਥੱਪੂ ਜਾਂ ਥੱਪੱਟਾਈ ਆਦਿ।ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦਰ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪੋਇਕਲ ਕੁਦੀਰੈ ਅੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਪੋਇਕਲ ਅੱਟਮ 'ਝੂਠੀਆਂ ਲੱਤਾਂ' ਦੇ ਨਾਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਇੱਥੇ ਡਾਂਸਰ ਕਮਰ ਦੇ ਇੱਕ ਡੱਮੀ ਘੋੜੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।ਕਿਸੇ ਘੋੜੇ ਦੀਆਂ 4 ਲੱਤਾਂ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਪ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ 2 ਲੱਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਚਿੱਤਰ ਘੋੜੇ ਤੇ ਸਵਾਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੈ (ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਦੋ ਪੈਰ ਵਾਲੇ ਘੋੜੇ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੋਇਕਲ ਅੱਟਮ ਦਾ ਨਾਮ)।ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੋਕ-ਗਾਥਾ ਨ੍ਰਿਤ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ "ਰਾਜਾ ਦੇਸੰਗੂ" 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।।ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਾਜਪੂਤ ਸ਼ਾਸਕ ਤੇਜ ਸਿੰਘ ਹੁੰਦਾ ਸੀ,ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਬੋਮ ਲੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੇਲਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਹਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਠਪੁਤਲੀ ਸ਼ੋਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ,ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਆਦਿ।ਇਹ ਤਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਇੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਠਪੁਤਲੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਠਪੁਤਲੀ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ,ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਅਤੇ ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਸ਼ੋਅ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਨੋਰੰਜਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜੋ ਬਾਲਗਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ
[3]
ਥਰੁ ਕੋਥੂ ਸੋਧੋ
ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਗੁਨੀ ਅਤੇ ਆਦੀ ਦੇ ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਜਿੱਥੇ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਗਲੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ,ਉਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਨਾਚ ਵਿੱਚ ਪੁਸ਼ਾਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਆਦਮੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਆਦਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਨਿਭਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਹਾਣੀ-ਕਥਨ, ਸੰਵਾਦ-ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ,ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣਾਂ, ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰਮਾਇਣ ਅਤੇ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਖੇਡ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਥਾਰੂ ਕੋਥੂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।ਕੋਠੀ ਨੂੰ ਨੱਟੂ ਕੋਠੂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ,ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵੈਲੀ ਕੋਠੀ,ਕੁਰਾਵੈ ਕੋਥੂ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਮਾਯਾ ਕੋਠੀ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲੇ,ਪੇਈ ਕੋਥੂ ਸਮੇਤ ਥੁੰਨਗਾਈ ਕੋਥੂ ਅਤੇ ਪੋਰਕਲ ਕੋਥੂ ਮਾਰਸ਼ਲ ਸਮਾਗਮਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਨੰਦੀ ਨਾਟਕਮ ਸੋਧੋ
ਇਹ ਲੋਕ ਨਾਟਕ ਇੱਕ ਪੈਰ ਵਾਲੇ ਚੋਰ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ,ਯਾਨਿ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਦੁਆਰਾ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੱਕ।ਸਤਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਸਧਾਰਨ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਪਿਆਰੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਿਲੰਬੂ ਅੱਟਮ ਸੋਧੋ
ਨਵਰਾਤਰਿਆਂ ਜਾਂ ਅੱਮਾਨ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਇਸ ਲੋਕ ਨਾਚ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨ੍ਰਿਤਕੀਆਂ ਸੰਗੀਤ ਦੇਣ ਲਈ ਗਿੱਟੇ ਜਾਂ ਸਿਲੰਬੂ ਫੜਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੁਰਵੰਜੀ ਸੋਧੋ
ਲੋਕ ਨਾਚ ਅਤੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਨਾਚ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਇਹ ਨਾਚ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਵਦਾਸੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।ਦੇਵੀਦਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਮ ਗਾਥਾਵਾਂ ਵਾਲਾ ਇਹ ਨਾਚ ਪਰਛਾਵੇਂ ਵੱਲ ਪਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਸੋਧੋ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਡਾਂਸ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਾਚ, ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਹੈ।ਦੱਖਣ ਭਾਰਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਥੀਮ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਨਾਚ ਰੂਪ ਰਾਜ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ 1000 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ਤੋਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ।ਖੂਬਸੂਰਤ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਅਤੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਆਸਣ ਡਾਂਸ ਦੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ,ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਰਸ਼ਣ ਦੀ ਵਿਅੰਗਾਤਮਕਤਾ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਕਲੌਤਾ ਡਾਂਸਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਡਾਂਸ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਗਾਇਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਅਜੋਕੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਆਮ ਲੱਛਣ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਲਚਕਦਾਰ ਹੈ। ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਡਾਂਸ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਧੁਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨ੍ਰਿਤ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਹਰ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਹੈ।
[4]
ਹਵਾਲੇ
- ↑ Chaitanya, Krishna (1990). Arts Of India. Abhinav Publications. ISBN 81-7017-209-8.
- ↑ "Indian Dances". www.fresherslive.com.
- ↑ "Tamilnadu Folk Dances". www.eindiatourism.com.
- ↑ Devi, Ragini (2002). Dance Dialects Of India. Motilal Banarsi Das Publication. ISBN 81-208-0674-3.