ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ
ਇੱਕ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ, ਜਾਂ ਪਾਲਿਸੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰਸ਼ੀਲ ਸੰਸਥਾ, ਇੱਕ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜਿਕ ਨੀਤੀ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਰਣਨੀਤੀ, ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਫੌਜੀ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਰਧ-ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਹਨ ਜਾਂ ਖਾਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ, ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਜਾਂ ਫੌਜ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।[1] ਥਿੰਕ-ਟੈਂਕ ਫੰਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਾਨ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਹੜੇ ਇੰਨੇ ਅਮੀਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।[2]
ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਲੇਖ ਅਤੇ ਅਧਿਐਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਨੀਤੀ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਖਾਸ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਖਰੜਾ ਵੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਫਿਰ ਸਰਕਾਰਾਂ, ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ, ਮੀਡੀਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸਮਾਜਿਕ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਜਾਂ ਹੋਰ ਹਿੱਤ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[3][4] ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਉੱਚ ਅਕਾਦਮਿਕ ਜਾਂ ਵਿਦਵਤਾਪੂਰਣ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਹਨ ਅਤੇ ਖਾਸ ਨੀਤੀਆਂ ਲਈ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ। ਥਿੰਕ ਟੈਂਕਾਂ ਦੀਆਂ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੇ ਵਧੇਰੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।[3] ਆਧੁਨਿਕ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ 19ਵੀਂ ਅਤੇ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਰਤਾਰੇ ਵਜੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਨ, ਬਾਕੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੂਜੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[3][5] 1945 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਉਦਯੋਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਆਰਥਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਅਮਰੀਕੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੱਛਮੀ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸ਼ੀਤ ਯੁੱਧ ਨੀਤੀ ਦਾ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਸਨ।[3][6][4] 1991 ਤੋਂ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਗੈਰ-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਅੱਜ ਮੌਜੂਦ ਸਾਰੇ ਥਿੰਕ ਟੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ 1980 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[5]
ਇਹ ਲੇਖ ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਉਪ-ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਲੋਬਲ ਨੀਤੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸੂਚੀਆਂ ਵਿਆਪਕ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 11,175 ਥਿੰਕ ਟੈਂਕ ਹਨ।[7][8]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Fang, Lee (15 September 2021). "Intelligence Contract Funneled to Pro-War Think Tank Establishment". The Intercept (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 9 October 2021.
- ↑ McGann, James G.; Weaver, Robert Kent (1 January 2002). Think Tanks and Civil Societies: Catalysts for Ideas and Action (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Transaction Publishers. p. 51. ISBN 978-1-4128-3989-1.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Fischer, Frank; Miller, Gerald J. (21 December 2006). "Public Policy Analysis and Think Tanks, by Diane Stone". Handbook of Public Policy Analysis: Theory, Politics, and Methods (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). CRC Press. pp. 149–157. ISBN 978-1-4200-1700-7.
- ↑ 4.0 4.1 Selee, Andrew Dan (31 July 2013). What Should Think Tanks Do?: A Strategic Guide to Policy Impact (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Stanford University Press. p. 41. ISBN 978-0-8047-8929-5.
- ↑ 5.0 5.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedMcGann
- ↑ Roberts, Priscilla (1 December 2015). "A century of international affairs think tanks in historical perspective". International Journal (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 70 (4): 535–555. doi:10.1177/0020702015590591. hdl:10722/210910. ISSN 0020-7020. S2CID 155138921.
- ↑ G. McGann, James (22 January 2014). "2013 GLOBAL GO TO THINK TANK INDEX REPORT" (PDF). University of Pennsylvania. Archived from the original (PDF) on 12 January 2016.
- ↑ G. McGann, James (28 January 2022). "2020 Global Go To Think Tank Index Report". University of Pennsylvania. Retrieved 28 September 2022.
ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ
ਸੋਧੋ- Abelson, Donald E. Do Think Tanks Matter? Assessing the Impact of Public Policy Institutes. Montreal: McGill-Queen's University Press, 2002.
- Arin, Kubilay Yado: Think Tanks, the Brain Trusts of US Foreign Policy. Wiesbaden: VS Springer 2013.
- Boucher, Stephen, et al., Europe and its think tanks; a promise to be fulfilled. An analysis of think tanks specialised in European policy issues in the enlarged European Union, Studies and Research No 35, October, Paris, Notre Europe, 2004 PDF
- Cockett, Richard, Thinking the unthinkable: think tanks and the economic counter revolution; 1931–1983, London: Fontana, 1995.
- Cotton, James (2016). "Chatham House and Africa c1920–1960: The Limitations of the Curtis Vision". South African Historical Journal. 68 (2): 147–162. doi:10.1080/02582473.2016.1182206. S2CID 164140516.
- Dickson, Paul. "Think Tanks". New York: Ballantine Books, 1972. 397 pages.
- Goodman, John C. "What is a Think Tank?" National Center for Policy Analysis, 2005.
- Fan, Maureen. "Capital Brain Trust Puts Stamp on the World", Washington Post (16 May 2005): B01.
- Patrick Dixon. Futurewise – Six Faces of Global Change – issues covered by Think Tanks and methodology for reviewing trends, impact on policy 2003): Profile Books
- Kelstrup, Jesper Dahl (2016): The Politics of Think Tanks in Europe. Abingdon & New York: Routledge.
- Lakoff, George. Moral Politics: What Conservatives Know That Liberals Don't. Chicago: University of Chicago Press, 1996.
- Ladi, Stella. Globalisation, Policy Transfer And Policy Research Institutes, Edward Elgar, 2005.
- McGann, James (2006) Comparative Think Tanks, Politics And Public Policy, Northampton, MA: Edward Elgar Publishing
- Mendizabal, Enrique and Kristen Sample (2009) "Dime a quien escuchas... Think Tanks y Partidos Politicos en America Latina[permanent dead link]", ODI/IDEA: Lima
- Medvetz, Thomas (2012) "Think Tanks in America Archived 11 October 2012 at the Wayback Machine.", Chicago, IL: University of Chicago Press.
- Phelps, Richard P. (2015). The Gauntlet: Think Tanks and Federal Research Centers Misrepresent and Suppress Other Education Research Archived 9 February 2015 at the Wayback Machine. New Educational Foundations, 4.
- Ranquet, Robert. Think Tanks and the National Security Strategy Formulation Process: A Comparison of Current American and French Patterns, 1997. PDF
- Roberts, Priscilla (2015). "A century of international affairs think tanks in historical perspective". International Journal: Canada's Journal of Global Policy Analysis. 70 (4): 535–555. doi:10.1177/0020702015590591. hdl:10722/210910. S2CID 155138921.
- Smith, James. A. The Idea Brokers: Think Tanks and the Rise of the New Policy Elite, New York: The Free Press, 1991.
- Snider, J.H. "Strengthen Think Tank Accountability", Politico (3 February 2009). Archived 23 April 2009 at the Wayback Machine.
- Stone, Diane. Knowledge actors and transnational governance: The private-public policy nexus in the global agora. Palgrave Macmillan, 2013.
- Stone, Diane (2009). "Rapid knowledge: 'Bridging research and policy' at the Overseas Development Institute". Public Administration and Development. 29 (4): 303–315. doi:10.1002/pad.540. Archived from the original on 20 February 2010. Retrieved 23 July 2010.
- Stone, Diane. Capturing the Political Imagination: Think Tanks and the Policy Process, London: Frank Cass, 1996
- Stone, Diane (2007). "Garbage Cans, Recycling Bins or Think Tanks? Three Myths about Policy Institutes" (PDF). Public Administration. 85 (2): 259–278. doi:10.1111/j.1467-9299.2007.00649.x. Archived (PDF) from the original on 9 October 2022.
- Stone, Diane, and Andrew Denham, eds. Think Tank Traditions: Policy Research and the Politics of Ideas. Manchester: Manchester University Press, 2004.
- Struyk, Raymond J. Managing Think Tanks: Practical Guidance for Maturing Organizations, Budapest, Local Government and Public Service Reform Initiative Washington DC., Urban Institute 2002
- UNDP – United Nations Development Program. Thinking the Unthinkable, Bratislava, UNDP Regional Bureau for Europe and the Commonwealth of Independent States, 2003