ਦਾਦੂ ਦਿਆਲ

ਦਾਦੂ ਦਿਆਲ (1544 - 1603) ਹਿੰਦੀ ਦੇ ਭਗਤੀਕਾਲ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨ ਮਾਰਗ ਸ਼ਾਖਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਤ ਕਵੀ ਸਨ।

ਜੀਵਨ

ਦਾਦੂ ਦਾ ਜਨਮ ਫਲਗੁਨੀ ਸੁਦੀ 8 ਵੀਰਵਾਰ 1601 ਈ. (1544 ਈ.) ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਰਾਜ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ। ਗ੍ਰਹਿਸਤੀ ਤਿਆਗ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 12 ਸਾਲ ਘੋਰ ਕਠਿਨ ਤਪ ਕੀਤਾ। ਸਿਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸੈਂਕੜੇ ਚੇਲੇ ਬਣ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ 52 ਪੱਟਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗਰੀਬਦਾਸ, ਸੁੰਦਰਦਾਸ, ਰੱਜਬ ਅਤੇ ਬਖਨਾ ਮੁੱਖ ਹਨ। ਦਾਦੂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਦਾਦੂ ਪੰਥ ਚੱਲ ਪਿਆ। ਦਾਦੂ ਹਿੰਦੀ, ਗੁਜਰਾਤੀ, ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਆਦਿ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਬਦ ਅਤੇ ਸਾਖੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਦੀ ਰਾਮ ਨਾਮ ਦੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੂੰ ਸਾਬਰਮਤੀ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੱਚਾ ਮਿਲਿਆ। ਅੱਧਖੜ ਉਮਰ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਲੋਧੀਰਾਮ ਦਾ ਕੋਈ ਪੁੱਤਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤਰਸਦਾ ਰਿਹਾ. ਲੋਦੀਰਾਮ ਨਾਮ ਦੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਨੇ ਦਾਦੂ ਨੂੰ ਪਾਲਿਆ। ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦਾਦੂ ਜੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਹ ਬੁੜੱਪਾ ਅਤੇ ਬੁਢਾਪੇ ਨੂੰ ਦਾਦੂ ਦਾ ਗੁਰੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਜਨਗੋਪਾਲ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਾਨ ਪੇਪਰ ਤੋਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸੁਮਾਨੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ. ਸਤਿਰਾਮ ਕਹਿ ਕੇ, ਉਹ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਦਾਦੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸੰਪਰਦਾ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਪੰਜ ਉਪ-ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ।

1. ਖਾਲਸਾ
2. ਹਤਾਸ਼
3. ਉਤਰਾਧੇ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਧਾਰਕ
4. ਖਾਕੀ
5. ਨਾਗਾ |

ਦਾਦੂ ਪੰਥੀਆਂ ਦੇ ਸਤਿਸੰਗ ਸਥਾਨ ਨੂੰ 'ਅਲਖ ਦਾਰਿਬਾ' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਾਦੂ ਦਿਆਲ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਜਾ ਦਾਦਰ ਨਾਲ ਦਾਦੂ ਨਾਲ ਮਿਲਿਆ। ਇਹ 1643 (1586 ਈ.) ਵਿਚ ਫਤਿਹਪੁਰ ਸੀਕਰੀ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਤਿਸੰਗ 40 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ।