ਦ ਜੰਗਲ ਬੁੱਕ
ਦ ਜੰਗਲ ਬੁਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ:The Jungle Book) (1894) ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵਿਜੇਤਾ ਅੰਗ੍ਰੇਜੀ ਲੇਖਕ ਰੁਡਯਾਰਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1893 - 94 ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੂਲ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਛਪੇ ਕੁੱਝ ਚਿਤਰਾਂ ਨੂੰ ਰੁਡਯਾਰਡ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜਾਨ ਲਾਕਵੁਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਰੁਡਯਾਰਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਛੇ ਸਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ। ਇਸਦੇ ਉਪਰੰਤ ਲਗਪਗ ਦਸ ਸਾਲ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਫਿਰ ਭਾਰਤ ਪਰਤੇ ਅਤੇ ਲਗਪਗ ਅਗਲੇ ਸਾਢੇ ਛੇ ਸਾਲ ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਰੁਡਯਾਰਡ ਨੇ ਉਦੋਂ ਲਿਖੀਆਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਰਮੋਂਟ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜੰਗਲ ਬੁੱਕ ਦੇ ਕਥਾਨਕ ਵਿੱਚ ਮੋਗਲੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਬਾਲਕ ਹੈ ਜੋ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਗੁੰਮ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸਣਾ ਬਘਿਆੜਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਝੁੰਡ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਪਿੰਡ ਪਰਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
 ਜਾਨ ਲਾਕਵੁਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਦੇ ਚਿਤਰਾਂ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਦ ਜੰਗਲ ਬੁਕ ਦੇ ਮੂਲ ਸੰਸਕਰਣ ਦਾ ਸਚਿਤਰ ਕਵਰ | |
| ਲੇਖਕ | ਰੁਡਯਾਰਡ ਕਿਪਲਿੰਗ |
|---|---|
| ਚਿੱਤਰਕਾਰ | ਜਾਨ ਲਾਕਵੁਡ ਕਿਪਲਿੰਗ (ਰੁਡਯਾਰਡ ਕਿਪਲਿੰਗ ਕੇ ਪਿਤਾ) |
| ਦੇਸ਼ | ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ |
| ਭਾਸ਼ਾ | ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ |
| ਲੜੀ | ਦ ਜੰਗਲ ਬੁਕਸ |
| ਵਿਧਾ | ਬਾਲ ਪੁਸਤਕ |
| ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ | ਮੈਕਮਿਲਨ ਪਬਲਿਸ਼ਰਸ |
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੀ ਮਿਤੀ | 1894 |
| ਮੀਡੀਆ ਕਿਸਮ | ਪ੍ਰਿੰਟ (ਸਜਿਲਦ ਅਤੇ ਅਜਿਲਦ) |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | "ਇਨ ਦ ਰੁਖ” |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਦ ਸੈਕੰਡ ਜੰਗਲ ਬੁਕ |
ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਹਾਣੀਆਂ (ਅਤੇ 1895 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ‘ਦ ਸੈਕੰਡ ਜੰਗਲ ਬੁੱਕ’ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਮੋਗਲੀ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਪੰਜ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ) ਦੰਤਕਥਾਵਾਂ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਮਾਨਵੀਕ੍ਰਿਤ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਕੇ, ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ‘ਦ ਲਾ ਆਫ ਦ ਜੰਗਲ’ (ਜੰਗਲ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ) ਦੇ ਛੰਦ ਵਿੱਚ, ਆਦਮੀਆਂ, ਪਰਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮੁਦਾਇਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਰੂਪਰੇਖਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕਿਪਲਿੰਗ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਜੰਗਲ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜਿਸਦੀ ਉਸ ਨੇ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ।[1] ਹੋਰ ਪਾਠਕਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਰੂਪਕਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਹੈ।[2] ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਤਿੰਨ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇੱਕ ਤਿਆਗੇ ਹੋਏ ਮਨੁੱਖੀ ਸ਼ਾਵਕ ਮੋਗਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੋਰ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਥਾ ਸ਼ਾਇਦ ਰਿੱਕੀ-ਟਿੱਕੀ- ਟਾਵੀ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਵੀਰ ਨਿਓਲੇ ਅਤੇ ਹਾਥੀਆਂ ਦਾ ਟੂਮਾਈ” ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਮਹਾਵਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਕਿਪਲਿੰਗ ਦੀ ਹਰ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਅਤੇ ਅੰਤ ਇੱਕ ਛੰਦ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ The Long Recessional: the Imperial Life of Rudyard Kipling, David Gilmour, Pimlico, 2003 ISBN 0-7126-6518-8
- ↑ Hjejle, Benedicte 1983 'Kipling, Britisk Indien og Mowglihistorieine', Feitskrifi til Kristof Glamann, edited by Ole Fddbek and Niels Thomson. Odense, Denmark: Odense Universitetsforlag. pp. 87–114.