ਨਿਕਲੌਸ ਵਿਰਥ
ਨਿਕਲੌਸ ਏਮਿਲ ਵਿਰਥ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Niklaus Emil Wirth; ਜਨਮ 15 ਫਰਵਰੀ 1934) ਇੱਕ ਸਵਿਸ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪਾਸਕਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਲਾਸਿਕ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। 1984 ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਟੂਰਿੰਗ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਵਿਚ ਨਵੀਨ ਕੰਪਿਊਟਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਮਾਣ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1][2][3]
ਜੀਵਨੀ ਸੋਧੋ
ਵਿਰਥ ਦਾ ਜਨਮ ਵਿੰਟਰਥਰ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿਚ 1934 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1959 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਸਵਿਸ ਫੈਡਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਜ਼ੂਰੀ (ਈ.ਟੀ.ਐਚ. ਜ਼ੂਰੀ) ਤੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ (ਬੀ.ਐੱਸ.) ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। 1960 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਲਵਾਲ, ਕਨੇਡਾ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਸਾਇੰਸ (ਐਮ.ਐੱਸ.) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ 1963 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੇ ਤੋਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕਲ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ (ਈ.ਈ.ਸੀ.ਐਸ.) ਵਿਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਕੰਪਿਊਟਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਪਾਇਨੀਅਰ ਹੈਰੀ ਹੱਸਕੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਕੀਤੀ।
1963 ਤੋਂ 1967 ਤੱਕ, ਉਸਨੇ ਸਟੈਨਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ ਜ਼ਿਊਰਿਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਫਿਰ 1968 ਵਿਚ, ਉਹ ਈ.ਟੀ.ਐਚ. ਜ਼ੂਰੀਚ ਵਿਚ ਇਨਫਾਰਮੇਟਿਕਸ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣਿਆ, ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿਚ ਜ਼ੇਰੋਕਸ ਪੀ.ਆਰ.ਸੀ.(1976–1977 ਅਤੇ 1984–1985) ਵਿਚ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਸਬਬੈਟਿਕਲਸ ਲਿਆ। ਉਹ 1999 ਵਿਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।
2004 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਹਿਸਟਰੀ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਇੱਕ ਫੈਲੋ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ "ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਵਿੱਚ ਅਰਧ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਉਲਰ, ਐਲਗੋਲ-ਡਬਲਯੂ, ਪਾਸਕਲ, ਮੋਡੁਲਾ ਅਤੇ ਓਬਰੋਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।"[4]
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਸੋਧੋ
ਕੈਥਲਿਨ ਜੇਨਸਨ, ਦਿ ਪਾਸਕਲ ਯੂਜ਼ਰ ਮੈਨੂਅਲ ਐਂਡ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਉਸਦੀ ਕਿਤਾਬ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਅਧਾਰ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਲੇਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਬਾਈ ਸਟੈਪਵਾਈਸ ਰਿਫਾਇਨਮੈਂਟ, ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਬਾਰੇ, ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਚ ਇਕ ਕਲਾਸਿਕ ਪਾਠ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5] 1975 ਵਿਚ ਉਸਨੇ "ਐਲਗੋਰਿਥਮਜ਼ + ਡਾਟਾ ਸਟ੍ਰਕਚਰਜ਼ = ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ " ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਿਆਪਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਮਿਲੀ।[6] ਇਸ ਸਿਰਲੇਖ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰਲੇਖ ਐਲਗੋਰਿਦਮ + ਡੇਟਾ ਸਟਰਕਚਰ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਸੰਸ਼ੋਧਨ 1985 ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਹਿਲੇ ਸੰਸਕਰਣ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਪਾਸਕਲ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਮੋਡੂਲਾ -2 ਅਤੇ ਓਬਰੋਨ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1992 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਓਬਰੋਨ ਓ.ਐਸ. ਦਾ ਪੂਰਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ (ਜਾਰਗ ਗੁਟਨੇਚੈਟ ਨਾਲ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ। ਇਕ ਦੂਸਰੀ ਕਿਤਾਬ (ਮਾਰਟਿਨ ਰਾਈਜ਼ਰ ਦੇ ਨਾਲ) ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਰ ਗਾਈਡ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਵਿਰਥ ਦਾ ਲਾਅ ਸੋਧੋ
1995 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਕਹਾਵਤ ਨੂੰ ਹੁਣ ਵਿਥਰ ਲਾਅ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹਾਰਡਵੇਅਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਣਨ ਨਾਲੋਂ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੌਲੀ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 1995 ਦੇ ਆਪਣੇ ਪੇਪਰ ਏ ਪਲੀਅ ਫਾਰ ਲੀਨ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਵਿਚ ਉਹ ਇਸਦਾ ਗੁਣ ਮਾਰਟਿਨ ਰੀਜ਼ਰ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।[7]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ Dasgupta, Sanjoy; Papadimitriou, Christos; Vazirani, Umesh (2008). Algorithms. McGraw-Hill. p. 317. ISBN 978-0-07-352340-8.
- ↑ Bibliography of Turing Award lectures, DBLP
- ↑ Haigh, Thomas (1984). "Niklaus E. Wirth". A.M. Turing Award. Association for Computing Machinery. Retrieved 15 October 2019.
- ↑ "Niklaus Wirth: 2004 Fellow". Computer History Museum (CHM). Retrieved 15 October 2019.
- ↑ Wirth N. (2001) Program Development by Stepwise Refinement. In: Broy M., Denert E. (eds) Pioneers and Their Contributions to Software Engineering. Springer, Berlin, Heidelberg
- ↑ [http://dl.acm.org/citation.cfm?id=540029 Citations collected by the Association for Computing Machinery (ACM)
- ↑ Niklaus Wirth (February 1995). "A Plea for Lean Software". Computer. 28 (2): 64–68. doi:10.1109/2.348001.