ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਥਾ
ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੀਜੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। [1] ਸੱਤਵੇਂ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਸੀਟ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਇਕਾਈ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਮੌਜੂਦ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਅਰਥ
ਸੋਧੋਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਛੋਟੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਮੰਜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ (ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਸੀਟ ਵਜੋਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਪੀੜ੍ਹੀ (ਇਸਤਰੀ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਚਾਰਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨਸ਼ੀਨ) ਦੂਜੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਮੰਜੀ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਇੱਕ ਲੱਕੜ ਦੀ ਚਾਰਪਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਅਥਾਰਟੀ ਦੀ ਗੱਦੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਦੁਆਰਾ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ
ਸੋਧੋਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ 94 ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੰਜੀ ਅਤੇ 52 ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਕੇ ਪੀੜ੍ਹੀ ਅਤੇ ਮੰਜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। [2] [3]
ਮਸੰਦ ਸਿਸਟਮ
ਸੋਧੋਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਮਸੰਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜੋ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਫੈਲਾਉਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੰਤ-ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਦੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਫੌਜ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਾਲੀ ਭੇਟਾ ਵੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ।
ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਦੁਆਰਾ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ
ਸੋਧੋਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਗੰਭੀਰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਮਸੰਦਾਂ, ਧੀਰ ਮੱਲ ਅਤੇ ਮਿਨਾਂ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਮਸੰਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ, ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਮੰਜੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਮਕ ਵਾਧੂ ਮਹਿਲਾ ਸਿੱਖ 'ਮਿਸ਼ਨਰੀ' ਗੱਦੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਕੇ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਪੁਰਾਣੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਮਸੰਦ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੁਥਰੇ ਸ਼ਾਹ, ਸਾਹਿਬਾ, ਸੰਗਤੀਆ, ਮੀਆਂ ਸਾਹਿਬ, ਭਗਤ ਭਗਵਾਨ, ਭਗਤ ਮੱਲ ਅਤੇ ਜੀਤ ਮੱਲ ਭਗਤ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੈਰਾਗੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਰਗੀਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਮੰਜੀਆਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।[3]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਸੋਧੋਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000004-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ 3.0 3.1 Piri system