ਪ੍ਰਤਿਹਾਰ ਕਲਾ ਸ਼ੈਲੀ
ਪ੍ਰਤਿਹਾਰ ਕਲਾ ਸ਼ੈਲੀ ਮੱਧਕਾਲੀ ਮੂਰਤੀ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਪਤ ਕਾਲ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਮੱਧ ਯੁੱਗ ਦੇ ਹੋਰ ਕਲਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਤਨ ਕਲਾ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਬੁੱਤ ਕਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰ ਹਨ। ਇਸ ਕਲਾ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੂਰਤੀਆਂ ਨੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਚੰਗਿਆਈ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਘੱਟ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਝਾਂਸੀ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਬਾਰੂਆ ਸਾਗਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੰਦਰ ਪ੍ਰਤਿਹਾਰ ਕਲਾ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਨ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਤੇ ਕਈ ਸੁੰਦਰ ਬੁੱਤ ਉਕਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਚੀਜਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜਾਣੂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।[1]
ਹਵਾਲੇ
ਸੋਧੋ- ↑ डॉ॰ एस०डी० त्रिवेदी, बुन्देलखण्ड की मूर्ति सम्पदा, "उत्तर-प्रदेश" पत्रिका, सूचना एवं जन सम्पर्क विभाग, उत्तर-प्रदेश, लखनऊ, संस्करण 1981, पृष्ठ-107