ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਬਾਰੀ (ਉਰਦੂ : فرزانہ باری, ਜਨਮ 7 ਮਾਰਚ, 1957) ਇੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਕਾਇਦ-ਏ-ਆਜ਼ਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1][2][3]

ਕਰੀਅਰ

ਸੋਧੋ

ਬਾਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ, ਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ 25 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਨਾਲ। ਉਸਨੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਸਸੇਕਸ, ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਤੋਂ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ, "ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਉੱਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ" ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਡਾਕਟੋਰਲ ਥੀਸਿਸ ਦੇ ਨਾਲ। ਉਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਆਰਥਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਬਾਰੇ ਨੀਤੀ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਵਕਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਗਰਮ ਹੈ। ਉਸਨੇ "ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਾਰਥਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ" 'ਤੇ ਖੋਜ ਵੀ ਕੀਤੀ।[4][5][6] ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਲਿੰਗ ਅਧਿਐਨ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹੈ।[7]

ਨਾਰੀਵਾਦ/ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਸਰਗਰਮੀ

ਸੋਧੋ

ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਬਾਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।[8] ਉਹ ਜਿਰਗਾਂ ਦੀ ਮਰਦ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ[9] ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਢਿੱਲੇ ਇਸਲਾਮੀ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।[10][11]

2013 ਵਿੱਚ, ਬਾਰੀ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਗਿਆਰਾਂ ਮਿਲੀਅਨ ਔਰਤਾਂ ਵੋਟ ਪਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪਛਾਣ ਪੱਤਰ ਨੰਬਰ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਸਨ।[12] ਜਨਵਰੀ 2014 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੋਹਿਸਤਾਨ ਡਾਂਸਿੰਗ ਵੀਡੀਓ ਕੇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਨੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[13][14][15][16][17] ਅਗਸਤ 2015 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ 2006 ਤੋਂ 2014 ਤੱਕ ਹੁਸੈਨ ਖਾਨ ਵਾਲਾ ਪਿੰਡ (ਕਾਸੂ) ਵਿੱਚ ਸੈਕਸ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤੇ 300 ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸੈਕਸ ਗੁਲਾਮਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ[18] ਮਈ 2016 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਪਤੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਨੂੰ "ਥੋੜੀ ਜਿਹੀ" ਕੁੱਟਮਾਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਕੌਂਸਲ ਨੂੰ "ਪਤਨਸ਼ੀਲ" ਕਿਹਾ।[19]

ਬਾਰੀ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਆਨਰ ਕਿਲਿੰਗ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ।[20][21] ਅਕਤੂਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਆਨਰ ਕਿਲਿੰਗ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਫਰਜ਼ਾਨਾ ਬਾਰੀ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਬਾਈਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਜੱਜ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇੱਕ ਕਤਲ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਆਨਰ ਕਿਲਿੰਗ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।[22][23][7]

ਬਾਰੀ ਵੂਮੈਨ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਫਰੰਟ (ਡਬਲਯੂ.ਡੀ.ਐੱਫ.) ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਮਹਿਲਾ ਸੰਗਠਨ ਹੈ।[24][25] ਉਸਨੇ 2018, 2019 ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ WDF ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਔਰਤ ਮਾਰਚ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ[26]

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Dawn.com, Naveed Siddiqui (21 October 2016). "Kohistan video case: Girls declared alive by SC had actually been killed, says Bari". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  2. "Discrimination: For women in rural areas, healthcare not a basic right". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 7 July 2013.
  3. Welle (www.dw.com), Deutsche (9 November 2011). "Young Pakistani girls learn to speak up for their rights". DW.COM. DW.
  4. "Democracy, the Political and Social Movements in Europe and South Asia: An Intercontextual Dialogue" (PDF). German Academic Exchange Service (DAAD).
  5. "Call for greater role of women in politics". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 31 August 2017.
  6. Zakaria, Rafia (21 September 2016). "The thorny question of quotas". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  7. 7.0 7.1 "Brother found guilty of murdering Pakistani model in 'honor killing'". NBC News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  8. "WDF pays tribute to women who stood up against dictatorship". The Nation (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 16 February 2020.
  9. Blind justice: Reforms can make jirgas more representative, Tribune.com.pk, 27 February 2014
  10. Pakistan clerics say women don't need to cover up Archived 2017-12-28 at the Wayback Machine., Enca.com, 20 October 2015
  11. "Decree controversy: Civil society activists seek abolition of CII". The Express Tribune (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 14 March 2014.
  12. "Taliban, taboos bar millions of women from Pakistan vote". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 25 April 2013.
  13. Rights activist Farzana Bari for reopening of Kohistan video case, Geo.tv, 29 January 2014
  14. Reporter, The Newspaper's Staff (7 April 2017). "SC asks Nadra to verify Kohistan girls' identity". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  15. "Dr. Farzana Bari accuses ANP leaders and KP police for protecting the people behind Kohistan killings". Daily Times. 2 April 2019.
  16. Bhatti, Haseeb (2 January 2019). "Girls in 2011 Kohistan video were killed, Supreme Court told". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
  17. "Three Sentenced for Years-old 'Honor' Killings". Newsweek Pakistan. September 6, 2019. Archived from the original on ਅਕਤੂਬਰ 23, 2020. Retrieved ਅਪ੍ਰੈਲ 4, 2023. {{cite news}}: Check date values in: |access-date= (help)
  18. Luavut Zaid, INTERVIEW: ‘This has gone on for a long, long time’ –Dr Farzana Bari, Pakistantoday.com, 15 August 2015
  19. Tim Craig, Pakistani husbands can ‘lightly beat’ their wives, Islamic council says, Washingtonpost.com, 27 May 2016
  20. "Pakistani woman's body found by roadside after marriage deal goes awry". South China Morning Post (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 16 July 2020.
  21. Raja, Katharine Houreld, Shafait (29 May 2014). "Pakistan PM: honor killing of pregnant woman was 'unacceptable'". Reuters (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).{{cite news}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  22. Pakistan unanimously passes legislation to try to stop 'honor killings', Pri.org, 6 October 2016
  23. "Afzal Kohistani: 'Honour killing' whistleblower shot dead". BBC News. 7 March 2019.
  24. "WDF holds two-day political school". Women Democratic Front. 23 June 2019. Archived from the original on 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023. Retrieved 4 ਅਪ੍ਰੈਲ 2023. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= and |archive-date= (help)
  25. "Islamabad's Women's Day march was met with violent opposition from conservative agitators · Global Voices". Global Voices (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 13 March 2020.
  26. Yasin, Aamir (11 March 2020). "Aurat March organisers demand judicial probe into Islamabad stone pelting incident". DAWN.COM (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).