ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੁਲਾਰ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Balbir Singh Kular; ਜਨਮ 8 ਅਗਸਤ 1942) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੀਲਡ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਆਖਰੀ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਕਲਪਿਕ ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਲਾਰ ਅਤੇ ਖੁੱਲਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਜਲੰਧਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ 1957–1960 ਦੌਰਾਨ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਕੂਲਾਂ ਦਾ ਕਪਤਾਨ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਖੇਡਿਆ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ, ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ, ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਹਾਕੀ ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਤਾ ਕੀਤੀ। ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਉਹ ਮੋਹਨ ਬਾਗਾਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਲਈ ਵੀ ਖੇਡਿਆ। ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ 1962 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਆਰਮਡ ਪੁਲਿਸ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ 1963 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਸਹਾਇਕ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਬਣਿਆ ਸੀ।

ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਖੇਡ 1963 ਵਿਚ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲਿਓਨਜ਼ ਵਿਖੇ ਖੇਡੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਵਿਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਅਤੇ ਬੈਲਜੀਅਮ, ਪੂਰਬੀ ਅਫਰੀਕਾ, ਪੂਰਬੀ ਜਰਮਨੀ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼, ਇਟਲੀ, ਕੀਨੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ. ਉਹ ਉਸ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1966 (ਬੈਂਕਾਕ) ਵਿਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਗੋਲਡ ਅਤੇ 1968 (ਮੈਕਸੀਕੋ) ਵਿਚ ਓਲੰਪਿਕ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।

1968–1975 ਦੌਰਾਨ, ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਪੁਲਿਸ ਟੀਮ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਸਦੇ ਕਪਤਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਅ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ 1981 ਵਿਚ ਡਿਪਟੀ ਡਿਪਟੀ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਬਣਿਆ, 1987 ਵਿਚ ਇਕ ਇੰਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਸਰਵਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣਿਆ। ਉਹ ਫਰਵਰੀ 2001 ਵਿਚ ਡਿਪਟੀ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਨਰਲ (ਡੀ.ਆਈ.ਜੀ.) ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਇਆ।[1]

ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ

ਸੋਧੋ

1968 ਓਲੰਪਿਕ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਕਰਨਲ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੁਲਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ 1932 ਦੇ ਯੂਐਸ ਓਲੰਪਿਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 14 ਓਲੰਪਿਕ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ, ਕਰਨਲ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ਤੇ ਮਹਾਨਤਾ ਲਈ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਸਨ; ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਸਰਬੋਤਮਤਾ ਦੇ ਪੱਕੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਦਾ ਮੈਟ੍ਰਿਕਸ - ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਉਸ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਉਸ ਦੇ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਜੀਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਉਸਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਨਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਜਲਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਨਾਲ ਇਹ ਸਭ ਮਿਲ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਟਾਰਡਮ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਏ। ਉਦਘਾਟਨ ਸਮੇਂ ਕਰਨਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੇਰੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ, ਸੰਸਾਰਪੁਰ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਓਲੰਪਿਕਸ ਤੱਕ, ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸੁਹਿਰਦ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ। ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਲਈ ਅਖਬਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਿੱਪਾਂ, ਅਧਿਕਾਰਤ ਪੱਤਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਮੀ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ, ਇਸ ਨਿਮਰਤਾਪੂਰਵਕ ਯਤਨ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ, ਹਾਕੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ 'ਤੇ ਹਾਕੀ ਦੇ ਅਫੇਕਨਾਡੋ ਨੂੰ ਹੈ। ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਮੈਂ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਹਾਂ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਵਿਚ ਵੱਖ ਵੱਖ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸਹੀ ਹੈ।"[2]

ਅਵਾਰਡ

ਸੋਧੋ

ਹਵਾਲੇ

ਸੋਧੋ
  1. Profile of Balbir Singh Khullar at Hockey India Archived 2012-07-10 at the Wayback Machine.
  2. "Olympian Balbir Singh Kular's autobiography launched". Zee News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2012-05-29. Archived from the original on 2019-12-29. Retrieved 2019-12-29. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  3. Padma awards for Abhinav, Dhoni
  4. Arjuna, Dronacharya Awards presented Archived 2012-10-16 at the Wayback Machine.. The Hindu, 30 August 2000.