ਬੀ. ਵਿਜਾਯਾਲਕਸ਼ਮੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: B. Vijayalakshmi; 1952 – 12 ਮਈ 1985) ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ।

ਬੀ. ਵਿਜਾਯਾਲਕਸ਼ਮੀ
ਤਸਵੀਰ:B. Vijayalakshmi.jpg
ਜਨਮ1952 (1952)
ਭਾਰਤ
ਮੌਤ12 ਮਈ 1985
ਪੇਸ਼ਾਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਇੱਕ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਉਸਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਸੀਤਲਕਸ਼ਮੀ ਰਾਮਾਸਵਾਮੀ ਕਾਲਜ, ਤਿਰੂਚਿਰਾਪੱਲੀ ਤੋਂ ਮਾਸਟਰਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।[1][2][3] 1982 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਪੀ.ਐੱਚ.ਡੀ. ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਟੀ. ਜੈਰਾਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।

ਕੈਰੀਅਰ ਸੋਧੋ

ਬੀ. ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਬਾਹਰੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਅਤੇ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਫੀਲਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਪਿੱਨ ਦੀਆਂ ਸਾਪੇਖਿਕ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, ਉੱਚ ਸਪਿੱਨ ਥਿਊਰੀਆਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਗੈਰ-ਸਾਪੇਖਿਕ ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਵਿੱਚ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਸਪਿਨ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਹ 1978 ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮਦਰਾਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੀ. ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਸੀ। 1980 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਪਰਮਾਣੂ ਊਰਜਾ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਦੋ-ਸਾਲਾ ਹਾਈ ਐਨਰਜੀ ਫਿਜ਼ਿਕਸ ਸਿੰਪੋਜ਼ੀਅਮ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਗਈ ਸੀ ਉਸਨੇ ਬਾਹਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਪੇਖਿਕ ਤਰੰਗ ਸਮੀਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ, ਸਾਪੇਖਿਕ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਅਣਜਾਣ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਸੁਪਰਸਿੰਮੇਟਰੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਈ, ਉਸਦਾ ਕੰਮ ਬਦਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਦੋ ਪੇਪਰ ਲਿਖੇ। ਦੋ ਹੋਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬੀ. ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕੋਣਾਂ ਤੋਂ ਸਾਪੇਖਿਕ ਸਮੀਕਰਨਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਸੋਧੋ

ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਤੇ 1978 ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬੀ. ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਮਿਊਨਿਸਟ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਮਾਂ ਆਵੇਗਾ, ਉਸਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਗਏ। ਕੁਆਂਟਮ ਮਕੈਨਿਕਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਪੇਟ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ, ਆਖਰਕਾਰ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵ੍ਹੀਲਚੇਅਰ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ।

ਮੌਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ ਸੋਧੋ

ਬੀ ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਮੌਤ 12 ਮਈ 1985 ਨੂੰ ਹੋਈ।

ਸ਼ਸ਼ੀ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ "ਵਿਜੇਲਕਸ਼ਮੀ: ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ" ਹੈ।[4]

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. "Undaunted by Cancer, She Wrote 11 International Papers Before Passing Away". The Better India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-09-14. Retrieved 2019-11-26.
  2. Sen, Nayonika (2019-03-04). "B. Vijayalakshmi : The Physicist Who Fought Feudalistic Academia| #IndianWomenInHistory". Feminism In India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2019-11-26.
  3. Govindarajan, T R. "A heroic struggle of a scientist with cancer". Lilavati's Daughters (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-03-21. Retrieved 2023-04-15. {{cite book}}: |work= ignored (help)
  4. "Mr. Sashi Kumar". Celebrate. 22 March 2012. Archived from the original on 18 December 2019. Retrieved 16 December 2019.