ਬੱਕਰੀ

colspan=2 style="text-align: centerਪਾਲਤੂ ਬੱਕਰੀ
Conservation status
Domesticated
colspan=2 style="text-align: centerਵਿਗਿਆਨਿਕ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਜਗਤ:	Animalia
ਸੰਘ:	Chordata
ਵਰਗ:	Mammalia
ਤਬਕਾ:	Artiodactyla
ਪਰਿਵਾਰ:	Bovidae
ਉੱਪ-ਪਰਿਵਾਰ:	Caprinae
ਜਿਣਸ:	Capra
ਪ੍ਰਜਾਤੀ:	C. aegagrus
ਉੱਪ-ਪ੍ਰਜਾਤੀ:	C. a. hircus
Trinomial name
Capra aegagrus hircus (Linnaeus, 1758)
Synonyms
Capra hircus

ਬੱਕਰੀ ਇੱਕ ਪਾਲਤੂ ਪਸ਼ੂ ਹੈ।ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨਇਸ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਮਾਂਸ ਲਈ ਪਾਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਤੋਂ ਰੇਸ਼ਾ, ਚਰਮ ,ਖਾਦ ਅਤੇ ਬਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ

ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਲਾਭਕਾਰੀ ਪਹਿਲੂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸੌਖ ਨਾਲ ਪਾਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਅਤੇ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਵਿਅਵਸਾਈਕਰਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਦਯੋਗਿਕ ਘਰਾਣੇ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਬੱਕਰੀ ਪਾਲਣ ਉੱਤੇ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵੱਡੇ -ਵੱਡੇ ਬੱਕਰੀ ਫ਼ਾਰਮ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ।

ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਆਧਾਰਿਤ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਬੱਕਰੀ ਵਰਗਾ ਛੋਟੇ ਸਰੂਪ ਦਾ ਪਸ਼ੁ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੀਤੇ 2-3 ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀ ਸਲਾਨਾ ਹੱਤਿਆ ਦਰ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਬਕਰੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਕ ਅਤੇ ਆਰਥਕ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਬੱਕਰੀ ਦਾ ਦੁੱਧ

ਬੱਕਰੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ‘ਪ੍ਰੀਬਾਇਓਟਿਕ’ (ਰੇਸ਼ੇਦਾਰ ਤੱਤ) ਸਮੇਤ ਅਜਿਹੇ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅੰਤੜੀ ਰੋਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ‘ਓਲੀਗੋਸੈਕਰਾਈਡਜ਼’ ਤੱਤ ਅੰਤੜੀਆਂ ’ਚ ਅਜਿਹੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰੂ ਜੀਵਾਣੂਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਧਾਰਾ ਵਿੱਚ

ਦਰਾਣੀ ਦੁੱਧ ਰਿੜਕੇ,
ਜਠਾਣੀ ਦੁੱਧ ਰਿੜਕੇ,
ਮੈਂ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਬਿੜਕਾਂ ਵੇ,
ਸਿੰਘਾ ਲਿਆ ਬੱਕਰੀ ਦੁੱਧ ਰਿੜਕਾਂਗੇ,
ਸਿੰਘਾ ਲਿਆ ਬੱਕਰੀ ..........|