ਭਾਰਤੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਕੋਰਪਸ
ਨੇਟਲ ਭਾਰਤੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਕੋਰਪਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਦੂਸਰੀ ਬੋਅਰ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਸਟ੍ਰੈਚਰ ਵਾਹਕ ਵਜੋਂ ਵਰਤੋ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਕੋਰਪਸ ਨੇ ਸਪਾਇਨ ਕੋਪ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ 300 ਮੁਫ਼ਤ ਭਾਰਤੀਆਂ ਅਤੇ 800 ਦਾਖ਼ਲ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ। ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਬੋਅਰ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ' ਕੈਸਰ-ਏ-ਹਿੰਦ ' ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਮਗੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1919 ਵਿਚ ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਇਤਿਹਾਸ ਸੋਧੋ
ਅਕਤੂਬਰ 1892 ਦੇ ਬੋਅਰ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਨੈਟਲ ਲਈ ਮੋਹਰੀ ਲੇਡੀਸਮਿਥ ਦੀ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਲਈ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 1100 ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਥਾਨਕ ਗੋਰੇ ਆਦਮੀ ਨੇਟਲ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਐਬੂਲਸ ਕੋਰਪਸ (ਐਨ.ਵੀ.ਏ.ਸੀ.) ਦੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। [1] ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟ੍ਰੈਚਰਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਦਬਾਅ ਪਾਇਆ। 15 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਕੋਲੇਨਸੋ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਐਨ.ਵੀ.ਏ.ਸੀ. ਨੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣਿਓ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੇਲ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। [2] 23-24 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸਪਿਆਨ ਕੋਪ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਮੋਰਚੇ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ।
ਫ਼ਰਵਰੀ 1900 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਲੇਡੀਸਮਿਥ ਦੀ ਰਾਹਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯੁੱਧ ਨੈਟਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਕੋਰਪਸ ਤੁਰੰਤ ਭੰਗ ਹੋ ਗਏ। 34 ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਈਨ'ਜ਼ ਸਾਉਥ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਮੈਡਲ ਮਿਲਿਆ। ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਹਿਰੂ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਅਤੇ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। [3]
ਨੇਟਲ ਵੋਡਕਾ ਬਗਾਵਤ, 1906 ਸੋਧੋ
1906 ਵਿੱਚ ਨੇਟਲ ਵਿੱਚ ਬੰਬਥਾ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਫੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨੇਟਲ ਭਾਰਤੀ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਸਟਰੈਚਰ ਬੇਅਰ ਕੋਰਪਸ ਨੂੰ ਬੜਾਵਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰਵਜਨਕ ਮੇਜਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਗਾਂਧੀ ਸਣੇ ਕੋਰਪਸ ਦੇ 20 ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਨੈਟਲ ਨੇਟਿਵ ਬਗਾਵਤ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ । [4]
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ "South African units, Natal Volunteer Ambulance Corps, angloboerwar.com".
- ↑ "India and the Anglo-Boer War, mkgandhi.org".
- ↑ "South African units, Natal Volunteer Indian Ambulance Corps, angloboerwar.com".
- ↑ Joslin, Litherland and Simpkin (1988). British Battles and Medals. Spink, London. pp. 218–9.