ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ

ਮਸੂਦਾ ਜਲਾਲ

xDr. ਮਸੂਦਾ ਜਲਾਲ (دکتور مسعوده جلال) ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈ ਜੋ 2002 ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਲੜੀ, ਅਤੇ ਫਿਰ 2004 ਵਿੱਚ[1] ਉਸ ਨੂੰ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰੂੜੀਵਾਦੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਜਨਤਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਨੂੰ ਗਲਤ, ਅਸਵੀਕਾਰਨਯੋਗ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[2] ਡਾ: ਜਲਾਲ 2002 ਦੀ ਲੋਯਾ ਜਿਰਗਾ (ਗ੍ਰੈਂਡ ਅਸੈਂਬਲੀ) ਲਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2001 ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗਾਨ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਵਾਜ਼ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੀ। ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਾਮਿਦ ਕਰਜ਼ਈ ਦੇ ਉਲਟ, ਅੰਤਰਿਮ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮੋਹਰੀ ਬਣੀ।[3]

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿਖੇ ਡਾਕਟਰ ਮਸੂਦਾ ਜਲਾਲ
Dr Massouda Jalal
First Woman Presidential Candidate, Minister of Women's Affairs of Afghanistan, Professor at the Kabul Medical University, UN Award Winner
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਜਨਮ17 January 1964
Kapisa Province, Afghanistan

ਉਹ 2004 ਅਫ਼ਗਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਕਲੌਤੀ ਮਹਿਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ।[4][5] 2004 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਲਾਲ ਨੂੰ 17 ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 6ਵਾਂ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਕਾਬੁਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿਸ਼ਵ ਭੋਜਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ UNHCR ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਫ਼ਾਰਸੀ, ਪਸ਼ਤੋ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ/ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਫ੍ਰੈਂਚ ਅਤੇ ਜਰਮਨ ਵਿੱਚ ਮਾਮੂਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।[6]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸੋਧੋ

ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਪੀਸਾ ਪ੍ਰਾਂਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ। ਜਲਾਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਾਬੁਲ ਚਲੀ ਗਈ। ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਕੋਨਕੋਰ) ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੂਜੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੈਕਲਟੀ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ।[7] 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੂਤ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ 1996 ਤੱਕ ਕਾਬੁਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫੈਕਲਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਾਬੁਲ ਮੈਡੀਕਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਤੋਂ ਹਟਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਫ਼ਸਰ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ - ਵਰਲਡ ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (UN-WFP), ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਅਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਫ਼ਸਰ ਲਈ ਮਹਿਲਾ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (UNHCR) ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[8] ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਲਈ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।[9] ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਦੇ ਦਖਲ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਡਾ. ਫੈਜ਼ੁੱਲਾ ਜਲਾਲ, ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਾਬੁਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚੇ ਹਨ।[10] ਤਾਲਿਬਾਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ 8 ਜਨਵਰੀ 2022 ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਫੈਜ਼ੁੱਲਾ ਜਲਾਲ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਥਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[11][12]

 
ਡਾ: ਮਸੂਦਾ ਜਲਾਲ: ਡਾ: ਮਸੂਦਾ ਜਲਾਲ ਬਾਰੇ ਫਰੰਟ ਰਨਰ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ।

ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਸੋਧੋ

ਉਸ ਦੇ ਅਣਥੱਕ ਯਤਨਾਂ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਨੂੰ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹਨ:

  • ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਗਲੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ;[13]
  • ਵੂਮੈਨ ਐਕਸੀਲੈਂਸ ਅਵਾਰਡ, ਸਾਰਕ ਚੈਂਬਰ ਵੂਮੈਨ ਐਂਟਰਪ੍ਰੀਨਿਓਰਜ਼ ਕੌਂਸਲ (ਐਸਸੀਡਬਲਯੂਈਸੀ), 2010।[14]
  • ਅਵਾਰਡੀ, ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਆਬਾਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਕੇਂਦਰ (ਸੀਈਡੀਪੀਏ)
  • ਵਰਲਡ ਸੀਐਸਆਰ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਵੂਮੈਨ ਅਪਲਿਫਟਮੈਂਟ ਅਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਵਾਰਡ;[15]
  • ਅਵਾਰਡੀ, ਵਰਲਡ ਵੂਮੈਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਕਾਂਗਰਸ, ਡਬਲਯੂਡਬਲਯੂਐਲਸੀਏ, 2014 ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵਿਜ਼ਨਰੀ ਵੂਮੈਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਵਾਰਡ
  • ਅਵਾਰਡੀ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਸਮੂਹ
  • ਨਾਮਜ਼ਦ, ਅਸ਼ੋਕਾ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਅਵਾਰਡ
  • ਨਾਮਜ਼ਦ, ਟਿਊਲਿਪ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਅਵਾਰਡ, 2012 ਅਤੇ 2011
  • ਸੂਬਾਈ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਪੀਸਾ ਸੂਬੇ ਦੇ 1981 ਦੇ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਟਾਪ ਕੀਤਾ।
  • ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ 1981 ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਲਜ ਦਾਖਲਾ ਪ੍ਰੀਖਿਆ (ਕਾਂਕੋਰ) ਵਿੱਚ ਦੂਜਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।

ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ

  1. ↑ "dr massouda jalal - Google Search". www.google.com. Retrieved 2021-09-12.
  2. ↑ "Refworld | The Leader in Refugee Decision Support". Refworld (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). United Nations High Commissioner for Refugees. Retrieved 2021-09-12.
  3. ↑ "Profile of Afghanistan's Minister of Women's Affairs, Massouda Jalal | Voice of America - English". www.voanews.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-09-11.
  4. ↑ Masha Hamilton (September 23, 2004). "Masooda Jalal's Campaign for President of Afghanistan". Awakened Woman E-magazine. Archived from the original on October 10, 2004.
  5. ↑ Heidi Vogt (2009-05-08). "Shahla Atta, Frozan Fana: 2 Women Among Those Vying For Afghan Presidency". Huffington Post. Archived from the original on 2009-08-30.
  6. ↑ "Home". Massouda Jalal (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-10-23.
  7. ↑ "Meeting Dr Massouda Jalal". SADF (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-07-01. Retrieved 2021-09-11.
  8. ↑ "UNHCR - The UN Refugee Agency". www.unhcr.org. Retrieved 2021-09-11.
  9. ↑ "Frontrunner: The Afghan Woman Who Surprised the World | The Consortium on Gender, Security and Human Rights". genderandsecurity.org. Retrieved 2021-09-11.
  10. ↑ "Interview | I Hope the Taliban Will Learn From Their Past Mistakes: Massouda Jalal". The Wire. Retrieved 2021-09-12.
  11. ↑ "Taliban Condemned for Arresting Outspoken Afghan Professor". VOA (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 8 January 2022. Retrieved 2022-01-09.
  12. ↑ "Prominent Afghan academic detained for criticising Taliban policies" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਬਰਤਾਨਵੀ)). 2022-01-09. Retrieved 2022-01-09.
  13. ↑ "UN Watch human rights awards". www.scoop.co.nz. June 1, 2010. Retrieved 2021-09-11.
  14. ↑ "Log In or Sign Up to View". www.facebook.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2021-09-11.
  15. ↑ "Afghan woman activist Dr. Massouda Jalal wins leadership award". Khaama Press (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2015-03-16. Retrieved 2021-09-11.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ ਸੋਧੋ

"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਮਸੂਦਾ_ਜਲਾਲ&oldid=707277" ਤੋਂ ਲਿਆ