ਮਿਜੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
ਮਿਜੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਮ ਸਜੋਲਾਂਗ ਅਤੇ ਧੰਮਾਈ ਵੀ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਰਵਾਇਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੀਨੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਵਜੋਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। , ਪੂਰਬੀ ਕਾਮੇਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਕਾਮੇਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਧੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਸਾਂਝੀ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਿਜੀ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਖੋਜੀ ਗਈ ਬੰਗਰੂ ਭਾਸ਼ਾ ਇਸ ਦੇ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸੁਤੰਤਰ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਵਾਰ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। [2]
| ਮਿਜੀ | |
|---|---|
| ਸਜੋਲਾਂਗ | |
| ਧੰਮਈ | |
| ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ | ਭਾਰਤ |
| ਇਲਾਕਾ | ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨਨ, ਚਿਨਾ |
| ਨਸਲੀਅਤ | ਮਿਜੀ ਲੋਕ |
Native speakers | 28,000 (2007)[1] |
| ਉੱਪ-ਬੋਲੀਆਂ |
|
| ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | sjl |
| ELP | Sajalong |
ਕਿਸਮਾਂ ਸੋਧੋ
ਮਿਜੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ: [3]
- ਪੱਛਮੀ ਮਿਜੀ : ਨਫਰਾ ਅਤੇ ਥ੍ਰੀਜ਼ਿਨੋ ਸਰਕਲ, ਪੱਛਮੀ ਕਾਮੇਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਮਿਜੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਜੋਲਾਂਗ ( sadʑalaŋ ) ਜਾਂ Dhəmmai ( ðəmmai ) (ਬੋਡਟ ਅਤੇ ਲੀਬਰਹਰ 2015:70) ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। [4]
- ਪੂਰਬੀ ਮਿਜੀ : ਲਾਡਾ ਸਰਕਲ, [5] ਪੂਰਬੀ ਕਾਮੇਂਗ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੂਰਬੀ ਮਿਜੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਮਰਾਈ ( nəmrai ) (ਬੋਡਟ ਅਤੇ ਲਿਬਰਹਰ 2015:70) ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। [4]
ਬੰਗਰੂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ "ਉੱਤਰੀ ਮਿਜੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਸੀ ਵਖਰੇਵਾਂ ਵਧੇਰੇ ਹੈ।
ਵੰਡ ਸੋਧੋ
ਐਥਨੋਲੋਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਿਜੀ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਧੁਨੀ ਵਿਗਿਆਨ ਸੋਧੋ
ਵਿਅੰਜਨ ਸੋਧੋ
ਮਿਜੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿਚ "p" "f" "t" ਅਤੇ "k" ਧੁਨੀਆਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। [5]
| ਲੇਬਿਅਲ | ਦੰਦ | ਅਲਵੀਓਲਰ | ਪਲਾਟੋ-<br id="mwWw"><br><br><br></br> ਐਲਵੀਓਲਰ | Retroflex | ਤਾਲੁ | ਵੇਲਰ | ਗਲੋਟਲ | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਨੱਕ | m | n | ɳ | ɲ | |||||
| ਵਿਸਫੋਟਕ | ਅਵਾਜ਼ ਰਹਿਤ | pʰ | tʰ | kʰ | ʔ | ||||
| ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ | b | d | ɡ | ||||||
| ਅਫਰੀਕੇਟ | ਅਵਾਜ਼ ਰਹਿਤ | ts | tʃ | tc | |||||
| ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ | dʒ | ||||||||
| ਫ੍ਰੀਕੇਟਿਵ | ਅਵਾਜ਼ ਰਹਿਤ | fʰ | θ | s | ʃ | x | xʷ | ||
| ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ | v | ð | z | ʒ | ʐ | ɣʷ | |||
| ਲੇਟਰਲ<br id="mw1Q"><br><br><br></br> ਭੜਕਾਊ | ਅਵਾਜ਼ ਰਹਿਤ | ɬ | |||||||
| ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ | ɮ | ||||||||
| ਰੌਟਿਕ | r | ɽ | |||||||
| ਲਗਪਗ | ʋ | l | ɭ | j | w | ||||
ਸਵਰ ਸੋਧੋ
| ਸਾਹਮਣੇ | ਕੇਂਦਰੀ | ਕੇਂਦਰੀ </br> rhotacized |
ਵਾਪਸ | |
|---|---|---|---|---|
| ਬੰਦ ਕਰੋ | i | u | ||
| ਬੰਦ-ਮੱਧ | e | ə/ɨ[ə] | o | |
| ਖੁੱਲ੍ਹਾ-ਮੱਧ | ɛ | ʌ • ɔ | ||
| ਖੋਲ੍ਹੋ | a |
ਹਵਾਲੇ ਸੋਧੋ
- ↑ ਫਰਮਾ:Ethnologue18
- ↑ Blench, Roger; Post, Mark (2011), (De)classifying Arunachal languages: Reconstructing the evidence (PDF), archived from the original (PDF) on 2013-05-26
- ↑ Blench, Roger; Post, Mark (2011), (De)classifying Arunachal languages: Reconstructing the evidence (PDF), archived from the original (PDF) on 2013-05-26
- ↑ 4.0 4.1 "First notes on the phonology and classification of the Bangru language of India". Linguistics of the Tibeto-Burman Area. 38 (1): 66–123. 2015. doi:10.1075/ltba.38.1.03bod.
- ↑ 5.0 5.1 Blench, Roger. 2015. The Mijiic languages: distribution, dialects, wordlist and classification. m.s.